Tšweletšo ya Hlapi ya Katse ka Aforika Borwa

©Nigel Dennis

Dihlapi tša kate ke dihlapi tša meetse a borutho, ye e golago ka lebelo ye e swanetšego tšweletšo ya ditshepedišo tša meetse a borutho. Tšweletšo ya hlapi ya katse ka Aforika Borwa e lekanyeditšwe eupša e bontšha bokgoni bjo bogolo.

Dipharologantšho tša Hlapi ya Katse

Go na le mehuta diphedi tše mmalwa ya dihlapi tša meetse a hlwekilego ye e abago go feta tlhaodi ye tee ya tše di latelago mabapi le temothuo ya tša meetseng:
Go gola ka lebelo. Hlapi ya katse e ka gola go fihla kilogramo ye tee mo dikgwedi tše 6.
Ke theko ye fase go e fepa. Hlapi ya katse e ja furu ye e theilwego mo merogong.
E nonne kudu: Di ka tšweletša go fihla 50 000 ya mae ka kilogramo ya boima bja mmele gomme e tla beela mae ka meetseng dibeke tše dingwe le tše dingwe tše 8.
Go hemo mowa ka fao maemo a fase a oksitšene ga se bothata.
E dumelela bolemirui bja boima bja godimo go fihla maemo a fetago 500 kg ya hlapi ka dilitara tše 1000
E tiile kudu ka mabaka a boleng bja meetse.
E na le mokgopa wa boleng bja godimo, e se na le marapo ka filleteng.

Ye nngwe ya mehuta diphedi, hlapi ya katse ya leino le le bogale Clarias gariepinus e swaya mapokisi kak moka gomme gabotse e tloga e le mohuta wa sephedi sa mafelelo ka temothuong ya tša meetseng lefaseng ka moka. Ka fao ga go makatše gore tšweletšo ya mehuta ye uya diphedi e gola ka lebelo kudu.

Tšweletšo ya Hlapi ya Katse Lefaseng

Bontšhi bja tšweletšo ya hlapi ya katse bo dirwa ka Nigeria ka Aforika Bodikela, eupša go na le dinaga tše dingwe tše mmalwa tše di tšweletšago le go feta kudu ga hlapi ye e makatšago, go akaretšwa Holland, Hungary le Cuba.

Ka maswabi, Aforika Borwa e sa ntše e sepela morago kudu le ge e le gore go na le peeletšo ya kgopara ya ditšhelete ka bolemiruibng bja hlapi ye ka mo nageng ka bo1990. Kgahlego ka temothuo ya hlapi ya katse e ile fase ka morago ga mengwaga ye mmalwa. Basepediši ba be ba lebeletše kudu tšweletšo gomme ba sa isa šedi ye e lekanego papatšong ya hlapi ya katse. Ge fela ba loketše go rekiša dihlapi tša bona, ba lemogile gore go na le kganetšo ye kgolo kudu ka bareking ba hlapi ya katse ka Aforika Borwa, ka lebaka la dikganetšo tša sedumedi, ka ge e le gore hlapi ga e na dikgapetla, le ka lebaka la kgopolo ya gore hlapi ya katse ke moja tša go hwa.

Go na le go tšwelela gape ga kgahlego ka temothuong ya hlapi ya katee go kgotsofatša dinyakwa tša ka gae, le ge e le gore nyakwa ya thomelontle le yona e gona. Basepediši ba mmalwa ba thomile ka tlhokomelo, ka ge ba ithutile dipholotšong tše di fetilego. Yo mongwe le yo mongwe o tšweletša ka go nanya le go netefatša gore ba na le mmaraka wa setšweletšwa ka ge ba tšwela pele.
Tshepedišoo ye nngwe ye kgolo ya hlapi ya katse e tšweleditše lefelo la modiro ka moka ka Graaff-Reinet. Mo dihlapi tša katse di a lemarua, di šomiwe go ba gona ga ditšweletšwa tša hlapi ya katse tša go swana le sosetše le di-pattie beka le go phatlalatšwa ka Kapa Bohlabela. Ditšweletšwa tše dingwe le dingwe di fetolelwa go ba dijo tša diruiwa tša ka gae. Dinyakišišo tša maleba tša mmaraka di dirilwe mo nakong ya boemo bja peakanyo go netefatša gore mmaraka o tloga ka nnete o le gona ka theko ya ditšweletšwa tša boleng tša bona.

Translated by Lawrence Ndou