Pudi ya Masaeboko e kerwa dikgwedi tše dingwe le tše dingwe tše 6. Palogare ya boima bja ulu e fapana go ya ka mengwaga ya pudi; ulu ya dipotsane e tla ba ka go fihla 500kg mathomong go e bapetšwa le ya tše kgolo ka ulu ye e ka bago boima bja 2 kg. Ka morago ga go kera, ulu e hlaolwa, ya phuthelwa gomme ya swaiwa ga botse ka dintlha tša boikopanyo le motšweletši.
Papatšo ya Boya bja Dipudi
Balemerui ba bannyane ba dipudi tša Masaeboko ba ka šomiša mafelo kopanelo a go kera eupša balemerui ba kgwebo ba rulaganya le sehlopha sa go kera go etela dipolaseng tša bona nakong ya kera. Ka morago ga go kera, boya bja dipudi bo beiwa maemong go ya ka botelele, maatla le phopholego, le go phuthelwa ka go ngata ya go sepetšwa gomme di swailwe ka nomoro ya motšweletši le maemo a boleng. Motšweletši yo mongwe le yo mongwe a ngwadišitšwego wa boya bja dipudi. Ngata ye tee e ka ba boima bja 150 kg. Balemirui ba bannyane ba swanetše ngwala bohlatse bja seabe ka bobona ngateng ka go lefelwa yona.Dingata di romelwa morekišiši, yo a tlago go bapatša boya bja dipudi le go bo rekiša ka difantising, e swarwa makgehlo a ka bago 14 ka ngwaga ka Phetoledign ya Ulu le Boya bja Dipudi ka Port Elizabeth. Dingata di tla aroganywa ka mehlala ye mentšhi ya ngata ye nngwe le ye nngwe yeo e tla bontšhwang bareki. Moreki o tla reka ‘'ngata” ya tlhale ye tala (le yona e bitšwago ‘greasy’) gomme e tla tšweletšwa pele. Go šoma boya bja dipudi go akaretša, go beakanya, go hlatšwa, go aroganya ditlhale, go kama, go kopanya ditlhale, go fa mmala, go loga le sa mafelelo, pheleletšo.
Bareki ba ditšweletšwa tša Aforika Borwa ba dira go fihla 5% mola 95% ya boya bja dipudi bo rekišwa ka ntle.
Dinaga tše tharo tša godimodimo tša ka ntle ba tšeo di romelwago ka China, Italy le Taiwan.
Gonabjale (2018) go na le bareki ba bahlano ba bagolo, barekiši ba bararo le batšweletši ba ka bago 30.
Mehutahuta ya ditšweletšwa tša boya bja dipudi tšeo di tšweletšwago ka Aforika Borwa, di akaretša, dikousu, mapai, dijuvete, diskhafo, gammogo le mehutahuta ya diaparo tše dingwe le dilwana tša go kgabiša. Ka ntle ga naga, boya bja dipudi bo šomišwa ke badifešene ba bagolo go tšweletša disutu tša mabaibai le dilo tše dingwe tša fešene.
Ba Boya bja dipudi ka Aforika Borwa ba neelana ka tshedimošo ya mmaraka go balemerui ba dipudi tša Masaeboko dipudi le ba intasteri.
Dipalopalo tša Boya bja dipudi ka Aforika Borwa
Boya bja dipudi bo tšweletšwa ka mafelong ao a omilego a Amerika (USA) le Australia gammogo le ka Lesotho, eupša Aforika Borwa e tšweletša boya bja dipudi bo ka bago 53% ya lefase. Palomoka ya Boleng bja tšweletšo ya boya bja dipudi e be e le e ka bago dimilione tše R529 ka 2015. Tšweletšo ya 2015 (ditone tše 2 500) e be e le phuhlamo ye kgolo ge go bapetšwa le dipalopalo tša tšweletšo tša 2006 tše ka bago ditone tše 3 700. Modiri o mogolo wa phuhlamo e wa komelelo ye šoro ke karolo ye kgolo ya mafelo a tšweletšo ka Profenseng ya Kapa Bohlabela. Ka 2006 thekišo ya boya bja dipudi e be e le R78/kg go bapetšwa le 2018 ge thekišo e fihlile R250/kg.Mathata a Tšweletšo ya Boya bja Dipudi
Aforika Borwa e santše (2018) e le ka fase ga kgatelelo ye kgolo go tšwa komelelo ye e tšwelago pele ka dikarolong tše kgolo tša tšweletšo boya bja dipudi. Mafelo a mangwe a amogetše pula ye e nyakegago kudu, eupša batšweletši ba mmalwa ba sa šomiša ditšhelete ye ntšhi tša furu ya tlaleletšo (le go e sepediša) go tšwetša pele le go sepetša diphoofolo tša bona.Le ge go le bjalo, go sa na le nyakego ye botse ya boya bja dipudi le mebaraka e bego e tiilego ka difantising tše mmalwa.
Ditlhohlo tše dingwe tša ka intastering ya boya bja dipudi ka Aforika Borwa di akaretša dipalo tše di sa felelago tša didirišwa tšeo di sa dirwago go fihla ka nako ya maleba, ditshenyegelo tša godimo tša tšweletšo ya metšhene, tsebo ya dilogwa le bokgoni gammogo le molao wa bašomi wa go ema thwii go amogela dihla tša tšweletšo.Translated by Lawrence Ndou