Pinotage
Tlhalošo
Pinotage ke mohuta wo mohubedu yo setlhogo sa yona e le Afrika Borwa. E godile, e fela ka palo e nnyane kua Australia, Brazil, Canada, Israel, New Zealand, Switzerland, United States le Zimbabwe.
Tlholego
Profesa Abraham Izak Perold wa kua yunibesithing ya Stellenbosch o tšweletše Pinotage ka nako ya 1920, ka fetišetšo ya mabele (cross-pollination) ya Pinot noir le Cinsaut (pele e be e tsebega e le Hermitage). Go thwe Perold o be a nyaka go hlola morara ka tatso ya Pinot le pharologantšho ya go gola ya Cinsaut.
Fetišetšo e tšweletše dipeu tše nne, tše Perold a di kadilego tšhemong ya gagwe kua a dulago gona, yunibesithing ya Stellenbosch, polaseng ya (Welgevallen Experimental). Mengwaga ye mebedi ye fetilego Perold, o tšere setulu kua KWV, gwa direga gore lefelo la Welgevallen le se be le batho sebaka nyana.
Go thwe Dr Charlie Niehaus, yo a be a lego morutiši o mo nnyane wa yunibesithi o ile a boloka dibjalo tša dipeu go sehlopheng seo be se rometšwe go hlwekiša tšhemo yeo e bego e godile. Niehaus o file Professor CJ Theron dibjalo tša dipeu, yo a lego hologo ya lefapha la Viticulture kua yunibesithi ya Stellenbosch ka ngwaga wa 1940 le 1950.
Serapa sa merara se hlomile gape kua lefelong la bana kua kholetšheng ya Elsenburg Agricultural gomme e be a e kopanya mo medung ya Richter 99 le Richter 57, e bile e be e le mahlatsi fela ka ge medu e mengwe yak gale e be e fetetšwe ke malwetši gomme e be go swanela gore di lahlwe. Sebjalo se se diraga botse se a kgethwa gore se be mme wa setlabakelo sa serapa sa merara sa kamoka tša Pinotage.
Maina a Mangwe
Hlakanyo ya dibjalo e bitšwa “Perold’ Hermitage x Pinot” gomme go thwe leina la Herminoire le ile la eleletšwa ka tiišetšo. Go ile gwa dumelwana ka leina la Pinotage moraga ka ge Theron a bontšha Perold dibjalo tša merara tše nne tša go kopanya.
Tšweletšo mo Afrika Borwa
Dibjalo tša merara, tša papatšo di bjetšwe kua Myrtle Cove kagušwi le Sir Lowry’s Pass goba Muratie kua Stellenbosch. Mohuta o tšere nako gore o tsenelele gare ga intasteri. Go be go na le dipolase tše tharo fela tšeo di be di na le mohuta wo, gare ga difeme, ka ngwaga wa 1950.
Sebjalo se ile sa hwetša tumo morago ka ge leina la beine le thopa kua pontshong ya (Cape Young Wine) ka ngwaga wa 1959 le 1961. Polase ya beine kua Stellenbosch ke yona ta mathomo go šomiša leina la Pinotage mo setlankaneneg ka ngwaga wa 1961, le go bapatša (1959 champion Pinotage ya Bellevue Estate) yeo e lego tlase ga leina la Lanzerac.
Selete sa Tšweletšo
Northern Cape, Olifants River, Swartland, Klein Karoo, Paarl, Robertson, Stellenbosch, Worcester, Breedekloof le Cape South Coast.
Maatla
Sebjalo se na le maatla a lekanetšego le puno ya go lekana le 10 t/ha goba 15 t/ha.
Go Butswa
Ke mohuta wa pele yo o butšwago, go thoma ka seripagare sa bobedi sa kgwedi Feberware.
Dithetlwa
Dithetlwa ke tše nnyane gomme di na le sebopego sa oval le mmala wo moso. Letlalo la gona ke la go tia e bile le a kgomarela, mola nama yona e le ye boleta gomme e na le tondi.
Matlakala
Matlakala a na le bogolo ba ka magareng gomme a na le mmala o mo tala le sebopego sa khutlonne gape le dithoko tše tlhano.
Dikhukhwane le Malwetši
Mohuta wo, o bokoa nyana go mafofa a dibjalo e fela o na le twantšho e nnyane go botrytis go fetiša Cabernet Sauvignon. Mathata a mantis a thuša ke lebaka la gore Pinotage e butšwa ka pela mo sehleng.
Šomišo
Pinotage e ka šomišwa bjalo ka mohuta o tee goba e ka kopanywa le metswako ya dibjalo tša merara ye mengwe. Mohlala o tee ke motswako wa Kapa, yoo o bitšwago motswako wo hubedu wa Afrika Borwa, o na le phesente ya masomepedi tharo a Pinotage, e fela phesente ga e fete masomepedi šupa.
Dibeine
Mohuta o kgona go dira dibeine tša ditaele tša go fapana, go ya ka mokgwa wo o godilego gona. Medu ya Pinotage go Richter 110 yeo a bjetšwego mo thabeng tša bodikelo, di ka tšweletša mohlodi goba monkgo wa banana, mola dithabeng tša Bohlabela, tša go ba le mobu wa go teba, e ka dira mohlodi wa seenywa sa black cherry, le diripa tša letlalo and tar. Bohlale ba go šomišo mohwelere, bo ka fa Pinotage sopa ya tšhokolete goba kofi.
Translated by
Lebogang Sewela