Bolemi bja manyoro ke tshepedišo ya hlago ya go diriša mekgwa ye mebotse ya bolemi go kaonafatša maphelo a mmu, go šireletša tikologo le go netefatša maphelo a batho. Balemi ba diriša mekgwa ya bolemi ya setšo ya sebjalebjale e be ba e kopanya le dinyakišišo tša go netefatša gore go ba le tekatekano mo tshepedišong ya tša hlago.
Bolemi bja manyoro go ra gore o šomiša manyoro a tlhago le mekgwa ye botse ya tikologo. Ga go na menontšha ya dikhemikhale goba dibolayangwang le dibolayasenyi tše dumeletšwego. Go lema ga dibodi bo ikemišeditše go hlama tikologo ye e hlwekilego, dijo tše itekanetšego tša bareki. Ge e le gore tikologo yeo ditšweletšwa tša temo di bjalwago e hlwekile, setšweletšwa se hlwa se lokilego le bareki bat la phela gabotse, ba ba le tshepedišo ya mašole a mmele ye kaone.
Bolemi bja manyoro bo fapana le ba payolotši le mokgwa wa ka mehla wa go lema.
Bolemi bja payolotši ke ba tikologo ye botse gomme, ge go kgonega, go dirišwa menontšha ya dibodi, eupša balemi ba bangwe ba na le go oketša ka naetrotšene (N) go mmung go kaonafatša maphelo a mmu. Monontšha o na le go ba wa setlogo sa dikhemikhale.
Mokgwa wa ka mehla wa go lema ke ge mekgwa ya temo e šomiwa yeo e maikemišetšo e lego fela go hwetša poelo ya godimo ka mo go kgonagalago. Ge dibolayangwang, dibolayakhunkhwane le menontšha di dirišwago kudu gomme mohuta wo tee fela o a bjalwa, e bitšwa mokgwa wa ka mehla wa go lema.
Bolemi Bja Tlhago ke Eng?
Ka bolemi bja manyora, dibjalo tša go fapana di bjalwa mmogo go bopa mehuta ya go fapana (bio = bophelo, = mehutahuta ya go fapana.) Motšweletši wa manyora o swanetše go ba le mehuta ye e fapanego ya diphedinyana tše nnyane ka moo go kgonegago mo polaseng ya gagwe - mehutahuta ya Dikhunkhwane, dinonyana, dibatana tše nnyane le diamušile le mehuta ye mentši ya dibjalo. Ge tshepedišo ye - ye bitšwa tikologo - e sa lekalekana gomme go na le mohuta wo tee fela wa diphoofolo e ka ba hloriša. Go fa mohlala, ge maribiši a tlošitšwe mo polaseng, magotlwana a ka ba hlorišo ka ge go se na le dibatana tša tlhago go a laola.Mehlala wa tšhomišo ya bolemi bja monyora ke phetošopšalo (go se bjale sebjalo sa go swana ngwaga wo mongwe le wo mongwe mo mmung wo tee), pšalo ya dibjalo tše di itšego le matšoba ao a goketšago dibatana tša payolotši (dikhunkhwane tšeo di jago disenyi) le tirišo ya dibolayasenyi tša tlhago go lwantšha malwetši le disenyi.
Go Thoma Bolemi bja Tlhago
Motšweletši yo a nyakago go tšweletša ditšweletšwa tša tlhago o swanetše go ba le tsebo ya tše di latelago:Ke eng seo se nyakegago go molemi wa monyora?
Ke ditšweletšwa dife tše di dumelelwago goba ke dife tše di sa dumelelwago mo beleming bja manyoro.
Ke mekgwa ya temo efe e dirišwago mo beleming bja manyora le gore ke ka lebaka la eng.
O ka ingwadiša bjang go ba motšweletši / hlatsela manyoro.
O ka bapatša bjang/kae ditšweletšwa tša tlhago.
Molemi wa manyora o swanetše pele go hwetša kgatišo ya Afrika Borwa ye mpsha ya tlhago le go tšea sephetho go tiišetšwa bjalo ka motšweletši goba polase fela ya tlhago/manyora. Bohlatse bo ka phethwa mo IFOAM tekanyetšo ya (International Federation of Organic Agricultural Movements) (a). Tefelo e tlo lefelwa gomme mohlahlobi o tla dira ditlhahlobo.
Batšweletši bao ba hlatsetšwego ka tlhago ba hwetša nomoro ya ngwadišo ya bohlatse go tšwa go sehlopheng sa bohlatso gomme ba ka kgona go rekiša ditšweletšwa tša bona ka fase ga loko ya bohlatsi. Ka go realo, ba šireleditšwe ke molao e bile ba ngwadišitšwe bjalo ka batšweletši bao ba tšwelelago. Motšweletši ga a hloke go hlatsela dibjalo tša gagawe kamoka le polasa ya gagwe ka moka, eupša go swanetše go ba le phapano magareng dibjalo tše sethifailwego tša tlhago le dibjalo tša ka mehla.
The transition period is two years for annual crops such as vegetables and three years for perennial crops such as fruit trees and vineyards.
Go na le nako ya phetego mo mathomong a bolemi bja manyota/tlhago. Ke nako ya fetola go mokgwa wa ka mehla wa go lema go belemi bja tlhago/manyora mme e laolwa go ya ka melawana ya tlhago. Nako ya phetošetšo lebaka ke mengwaga ye mebedi ya dibjalo tša ngwaga tša go swana le merogo le mengwaga ye meraro ya dibjalo tša ngwagangwaga tša go swana le mehlare ya dikenywa le tšhemo ya merara.
Translated by Lebogang Sewela