Go Kgetha Tswadišo ya Dikolobe

©Glenneis Kriel

Ge o thoma polase ya dikolobe, o swanetše go kgetha tswadišo yeo e tla swanelago maemo a bokgoni bja gago le taolo. Go ya ka Pigs for Profit ka Ngaka Jim Robinson le May-Louise Penrith ditswadišo tše di ka arogantšhwa ka dihlopha tše pedi tše kgolo, e lego ditšwadišo tšeo di sa hlabololwago le tše di hlabolotšwego.
Dikolobe tše di sa hlabololwago ka tlwaelo ke ditswadišo tša gae goba tša tlhago, tša go swana le tše di tswadišetšwego ka mo nageng Kolbroek goba Tša ditsebe tša go ripiwa tša SA, tšeo di swanetšego go ba tšeo di sepelago fela ka ntle le ditshepidišo tša go feta tšweletšo ye e tseneletšego. Le ge e le gore tswadišo ye e kaonafaditšwego le ya sebjalebjale, go swana le Tše Kgoparara tše Tšhweu goba Duroc, kudukudu di šomišwa ka ditshepedišong tša go tsenelela tša tšweletšo ya kgwebo.
Ditswadišo tšeo di sa kaonafatšwago ke kgetho ye botse ge o le motšweletši wo thomago le bokgoni bjo bo nnyane bja dikolobe, ge o sa kgone go fana ka khwalithi ya dintlo le furu yeo e nyakegago ke kolobe ya sebjalebjale ya gomme ge e le gore o na le mmaraka wa gore ba tla amogela goba go kgetha mohuta wo wa kolobe.
Go feta fao, o tla swanela go tloša dikolobe tša gago ka moka ka ge o nyaka go ba ka kaonafatšong ya maemo a godimo a taolo, eupša e ka nyaka go šomiša kolobe ye e sa fagolwago ya sebjalebjale goba kemišo ya maitirelo mo ditshading tša gago go kaonafatša tšweletšo ya gago ka polaseng ya dikolobe.

Ditswadišo Tšeo di sa Kaonafadiwago

Ka tlwaelo ditswadišo ke tša letlalo la boso le mekgopha ye metelele goba ya go ba le mabala seo se di dirago gore di be fase ka go ba kotsing phišong ya letšatši. Ka kakaretšo ke tše di tiilego, di kgona go kgotlelela mehutahuta ya dithemperetšha, di ka kgona go lwantšha malwetši gomme di nyaka taolo ye nnyane seo e e dirago gore di be tša maleba ba ka tšweletšong ya go tlogela dikolobe di sepele ka bolokologi. Gape di na le dinyakwa tše nnyane tša meetse le phepo, eupša go molaleng gore di tla šoma bokaone ge o di fepa gomme o di hlokomela.
Le ge e le gore ditswadišo tše ka tlwaelo di na le matswalo a ma botse a go ba bomma, ditshadi di tšweletša palo ya bana ye nnyane ka dikolobjana felatše hlano go ya go tše seswai, le ge e ka ba di ka ba tše ntšhi ge e le gore di feptšwa ga botse. Se sengwe gape sa go bosetša morago ke gore ke tše nnyane go ya go bogareng ka bogolo gomme di na le go tšweletša makhura a mantšhi. Ka fao go bohlokwa go šireletša mmaraka moo go na le nyakego ya nama ye, pele ga ge o thoma lesolo la polase ya dikolobe ka ditswadišo tše.

Ditswadišo Tšeo di Kaonafaditšwego

Ditswadišo tše ka tlwaelo ke dikolobe tše di kgoparara tša letlalo le le tšhweu ka boya bjo bo tšhweu bjo bo phatlaletšego, seo se dirago gore di be kotsing ya phišo ya letšatši. Go bonolo gore di hwetše kgatelelo monaganong ya phišo ge dithempheretšha di fiša kudu. Ga di kgone go lwantšha malwetši go swana le go ditswadišo tšeo di sa kaonafadiwago gomme di nyakas taolo ye e botse, furu ya boleng bjo bobotse le meetse gore di šome gabotse.
Ka lehlakoreng le lengwe la go khahliša, di tšweletša kudu, di tšweletša dikolobjana tše lesome go ya gomido ka nako. Ditshadi ka dinako tše dingwe le ge go le bjalo di ka hloka thušo ka kgodišong ya dikolobjana tša tšona. Di tšweletša makhura a ma nnyane ge di bapišwa le palo ya nama ye e tšweleditšwego, ka go bapetšwa le ditswadišo tšeo di sa kaonafatšwago.

Translated by Lawrence Ndou