Meetse ka tlwaelo ke sererwa sa go šaetšwa ge go etla ka tšweletšong ya dikolobe, eupša ke nnete ke ye nngwe ya dintlha tše bohlokwa ka lebaka la mošomo wa ona ka mešomo ya dikarolo tša mmele. Ka maphelo ka botllalo, meets ago hlweka a go nwa ao a fodilego a swanetše go hwetšagala dikolobeng ka moka ka dinako ka moka, gore di kgone go nwa meetse ka moo di nyakago, nako le nako ge di nyaka.
Boleng bja meetse, mabaka a tlelaemete le nako ya tšweletšo a swanetše go elwa hloko ge re lebeletše dinyakwa tša meetse a dikolobe.
©Glenneis KrielBoleng bja meetse ka kgetho bo swanetše go lekolwa ngwaga ka ngwaga, bjalo magato a tharollo a ka tšewa ge go hlokega. Mothopo wa meetse gantšhi a laola boleng le go swanela meetse a dikolobe, e ka ba letamo, la mmasepala goba petse.
Tše di latelago di swanetše go sekasekwa:
Palo ya twatši: Kalafo ya tlelorine e eletša ka ge palo ya twatši e le godimo. Elelwa gore mela ya meetse a ditšhila le tša go nwa di okeletša mathata a ditwatši, ka fao go bohlokwa gore kgafetšakgafetša o hlwekiša tshwamare le dinwelo le mela ya meetse.
Esiti: Maemo a pH a meetse a swanetše go fapafapana go tloga go 5 le 8. Se sengwe le se sengwe seo se ka godimo goba ka fase, di ka huetša tšeyo ya meetse le ka hlola kotsi. Meetse ao nago le esiti kudu (5), a ka hlola polo ya tšhipi le tshenyo ya diphaephe le mela ya meetse, mola e le gore meetse a letswai kudu gomme a ka tlogela mašaledi a dikgapetla gomme di šitiša mela ya dipeipi le dinwelo tšeo megala e nyakago go hlwekišwa kgafetšakgafetša.
Go tiya: Kalasiamo le maknisiamo ke dimenerala tše di kgolo tše di ka dirago gore meets a “tiye”. Sa go dira meets a nolofale se ka šomišwa go nolofatša meetse.
Dinaetrheti tša godimo, dislafaeti le diminerale tše dingwe: Phepo ya kolobe e swanetše go beakanywa go amogela maemo a godimo a itšego a dikhemikhale le diminerale. Meetse a ka swanela go sefiwa goba go dirwa pele ga ge a ka fiwa dikolobe, moo ka fase ga mabaka a mangwe e ka ditra tšweletšo e be ye e senago poelo.
©Glenneis KrielBontšhi bja meetse bjo bo nyakegago bo huetšwa ke dintlha tše dintšhi, go akaretšwa le mabaka a tlelaemate, difurur, maphelo le nako ya tšweletšo ya kolobe gammogo le mohuta wa dinwelo tše di šomišwa.
Ka mabaka a tšweletšo ye e tseneletšego, kolobe e ka nyaka bonyane dilitara tše ka bago hlano go ya go tše lesome tša meetse tšatši ka tšatši, mola dinyakwa tša tšatši ka tšatši di ka fapafapana go tšwa go meetse a ka fase ga dilitara tše 2 ka kolobe ye di tshwešitšwego tšeo ka letšatši go ya go dilitara tše 6 go ya godimo ka letšatši go ya go dikolobe tše di godilego tša go šomiša dinwelo tša marothodi.
Dikolobe tša ditshadi tše di fepago tše nnyane di swanetše go nwa meetse a a lekanego le bontšhi bja go tšweletša maswi, le dinyakwa tša meetse a go tloga gare ga 15 go ya go 32 tša dilitara ka letšatši ka dinwelo tša tshepedišo ya marothodi ya meetse, mola e le gore dinyakwa tša dikolobe tša ditshadi tše di dušago di hwetšwago go tšwa go dilitara tše 12 go ya go tše 15 ka letšatši.
©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA.Meetse e swanetše go ba a go tonya, ka tsela ye nngwe dikolobe di ka se a nwe. Ka fao boloka meetse ka lefelong la moriti. Ditšhelo tša meetse di swanetše go bofelelwa ka diposong goba ka koteng mo fase go thibela go fetolwa gomme di swanetše go hlwekišwa ka mehla. Kgopolo ya kakaretšo ke gore boleng bja meetse bo swanetše go ba maswanedi a go nwewa ke batho le gore dinwelo di swanetše go dula di hlwekile go lekanego le gore molemirui a ka se ke a tšhaba le go nwa go tšwa go tšona.
©Glenneis KrielBalemirui ba mmalwa ba sa abela dikolobe tša bona melete ya leraga, eupša e hweditšwe e thuša ka go lekantšha themperetšha. E ka bonala e ka iša thempheretšha ya kolobe fase ka dikgato tše ka bago 2 Selsias, go e dira gore e be ya go šoma kudu le go feta go fufulelwa e lego boima dikolobeng ka ge di se na dikgeleswa tša mofufutšo.
Go raloka ka seretseng gape go thuša go dira gore diphelakadingwe, tša go swana le dikgofa le dinta kgole, eupša ga se ya swanelwa go bonwa bjalo ka ge e le moemedi wa kalafo ge go ka tsoga mathata. Godimo ga moo, go raloka ka lerageng ke tlhago le maitshwaro a diphoofolo, yeo batho ba bangwe ba e bonago bjalo ka tlaleletšo ya maphelo a phoofolo.
Boleng bja meetse, mabaka a tlelaemete le nako ya tšweletšo a swanetše go elwa hloko ge re lebeletše dinyakwa tša meetse a dikolobe.
Boleng bja Meetse
Tše di latelago di swanetše go sekasekwa:
Palo ya twatši: Kalafo ya tlelorine e eletša ka ge palo ya twatši e le godimo. Elelwa gore mela ya meetse a ditšhila le tša go nwa di okeletša mathata a ditwatši, ka fao go bohlokwa gore kgafetšakgafetša o hlwekiša tshwamare le dinwelo le mela ya meetse.
Esiti: Maemo a pH a meetse a swanetše go fapafapana go tloga go 5 le 8. Se sengwe le se sengwe seo se ka godimo goba ka fase, di ka huetša tšeyo ya meetse le ka hlola kotsi. Meetse ao nago le esiti kudu (5), a ka hlola polo ya tšhipi le tshenyo ya diphaephe le mela ya meetse, mola e le gore meetse a letswai kudu gomme a ka tlogela mašaledi a dikgapetla gomme di šitiša mela ya dipeipi le dinwelo tšeo megala e nyakago go hlwekišwa kgafetšakgafetša.
Go tiya: Kalasiamo le maknisiamo ke dimenerala tše di kgolo tše di ka dirago gore meets a “tiye”. Sa go dira meets a nolofale se ka šomišwa go nolofatša meetse.
Dinaetrheti tša godimo, dislafaeti le diminerale tše dingwe: Phepo ya kolobe e swanetše go beakanywa go amogela maemo a godimo a itšego a dikhemikhale le diminerale. Meetse a ka swanela go sefiwa goba go dirwa pele ga ge a ka fiwa dikolobe, moo ka fase ga mabaka a mangwe e ka ditra tšweletšo e be ye e senago poelo.
Bontšhi bjo bo Nyakega
Ka mabaka a tšweletšo ye e tseneletšego, kolobe e ka nyaka bonyane dilitara tše ka bago hlano go ya go tše lesome tša meetse tšatši ka tšatši, mola dinyakwa tša tšatši ka tšatši di ka fapafapana go tšwa go meetse a ka fase ga dilitara tše 2 ka kolobe ye di tshwešitšwego tšeo ka letšatši go ya go dilitara tše 6 go ya godimo ka letšatši go ya go dikolobe tše di godilego tša go šomiša dinwelo tša marothodi.
Dikolobe tša ditshadi tše di fepago tše nnyane di swanetše go nwa meetse a a lekanego le bontšhi bja go tšweletša maswi, le dinyakwa tša meetse a go tloga gare ga 15 go ya go 32 tša dilitara ka letšatši ka dinwelo tša tshepedišo ya marothodi ya meetse, mola e le gore dinyakwa tša dikolobe tša ditshadi tše di dušago di hwetšwago go tšwa go dilitara tše 12 go ya go tše 15 ka letšatši.
Dikakanyo tše dingwe
Dibata tša Leraga
Go raloka ka seretseng gape go thuša go dira gore diphelakadingwe, tša go swana le dikgofa le dinta kgole, eupša ga se ya swanelwa go bonwa bjalo ka ge e le moemedi wa kalafo ge go ka tsoga mathata. Godimo ga moo, go raloka ka lerageng ke tlhago le maitshwaro a diphoofolo, yeo batho ba bangwe ba e bonago bjalo ka tlaleletšo ya maphelo a phoofolo.
Translated by Lawrence Ndou