Rulaganyo ya Maloko a Lapa
Ka dinako tša pele, tšatši ka tšatši bophelo bja Basotho bo be bo na le ditlwaedi, karoganyo tša mešomo go ya ka bogolo le bong. Letšatši le be le thoma ge letšatši le hlana, lelapa e be le tšoga.
Ka ge lehea le beilwe sekeng sa mabelethoro bjalo ka dijo tša ka mehla, difihlolo tša ka mehla e be e le lehea ka maswi a go bedišwa go ba maswi a go baba gomme ka dinaki tše dingwe nama. Maloko a lapa ka tlwaelo ba be ba ja mmogo ka ntlong ye kgolo goba, ka lapeng mo mesong ya go fiša.
Ge baeng ba be ba le gona, banna ba be ba ja ba mathomo gomme basadi le bana ba ba ja mašaledi. Go ya ka histori, banna ba Basotho ba be ba ja ka gare ga lekhotla ka moo basadi ba bona ba be ba ba emelago gona. Banna ba be ba kopana go lekhotla go kgatha tema ka go sekiša, goba ka go thuša go rarolla phapano yeo e tlišitšwego go kgoši goba hlogo; goba ba be ba ahlaahla ditaba tša bjale.
Bao ba nago le mešomo ye kgethegilego, go fa mohlala, bongaka bja tlhago, diviners, badira seroto, ba be ba tšea nako ba ithuta boporofešenale bja bona le go kgoboketša ditswaki le ditlabakelo tše tala.
Bontši bja nako ya bona e be e lebišitšwe go pabalelo ya diruiwa; Ge diruiwa di tsebišitšwe go tšwa Yuropa, banna ba be ba tšea maikarabelo a go lema, mošomo wo o bego o le wa basadi ka go šomiša dikota tša go epa le hoes, le ge e le gore e be e le banna bao ba tloša dithokgwa mo mafelo ao a tla dirišwago bjalo ka tšhemo.
Ka kakaretšo, mešomo ya banna ya ka mehla e be e se boima ka ntle le ka dinako tša go otlela dikgomo go phuruphuša.
Mešomo ya basadi, yeo e bego e fapana go ya ka maemo a sehla le maemo, e be le mediro ya go lapiša go feta ya banna.
Ba be ba swiela ka gae, ba lokiša difihlolo, ba lata meetse, gomme ba hlekiša lebala le go buna dibjalo. Se se ka dira gore be dule mo tšhemong lebaka le letelele go thoma ge letšatši le hlaba go fihla le tikela.
Go pšatlha mafela gantši go be go dirwa ke basetsana ba bagolo. Ka nako yeo go be go se nago mošomo wo montši, basadi ba hlokomela dintlo tša bona, ba plastera maboto le mabato ka maraga, ba tloša mahlaka a senyegilego mo magora le go dira mešomo ye mngwe ya ka gae.
Nako ya go iketla ye nnyane ba be ba etela bagwera le meloko ya bona. Go tloga bonnyaneng, bana ba be ba fiwa itšego mešomo ya tšatši le lengwe le le lengwe. Bašemane ba be ba hlokemela dipudi gomme ge ba gola, dikgomo. Basetsana ba be ba thuša bomme bja bona ka mešomo ya gae.
Translated by Lebogang Sewela