Boitšhupo Bja Dikatse Tša Naga Tša Afrika

©Robert Hofmeyr

Katse ya naga ya Afrika (Felis silvestris lybica), ke mehuta wa tlhago wa Afrika le wa mogologolo katse ya ka gae. E bonala bjalo ka dikatse tša segae, eupša di e na le maoto a matelele ao a e thušago go dula ka mokgwa wa go leba godimo.
Dikatse tša naga di na le letlalo la mohlaba la mmala wo hubedu wa go ba le bosootho, le mebala ye moso ya go fapana yeo e hwetšagalago mafelong ya go thapa gomme mehuta ya mebala ye bofefo go dilete tše di omilego, gomme e be di fetoga go methaladi ya kgatišo e kgolo, go swana le katse ya tabby, eupša ka methaledi ye mmalwa ya go ba le sekgoba. Gantši di na le marothontho a cream mo mogolong, mpeng le magareng ga maoto a ka pele.
Katse ya naga ye kgolo e tla ba ditentimetara tše 85 go ya go 100 ka botelele e be e kala 2,5 go ya go 6 kg. Track ya tšona e swana le ya caracal, fela ke e nnyane. Botelele bja leoto la ka pele la e kgolo le leoto la ka morago ke 36 mm.
Ke diphoofolo tša bodutu, ka ntle le nakong ya sehla sa go namelana goba ge e tshadi e hlokemela tše nnyane. Dikatse tše tshadi di ka tšweletša bana ba tlhano gare ga litara, yeo e thomago go tsomana mo dibekeng tše 12 gomme ikemelela ka dikgwedi tše thlano.

Di ngwadilwe bjalo ka mehuta yeo e lego kotsing, ka lebaka la tswadišo le mehuta ye mengwe ya dikate tša lapeng. Dikgatelelo tše dingwe di a tlošwa mo mafelo a mangwe fao go na lego dikatse tša lapeng.

Go Bolaya le Mokgwa wa Phepo

©Roger de la Harpe

Gantši dikatse di ja diphoofolo tše nnyane, tša go swana le dikokoni, hares, dinonyana, digagabi, amphibians le digokgo, eupša di bonwa bjalo ka dibata tše dikgogo le kwana tše di na lego matšatši a mane mo mafelo a mangwe.
Di tšea fela kwanyana e tee ka nako e tee, dikwanyana ka tlwaelo di lomiwa mo mogolong, di gogelwa gomme gona ka dinako tše dingwe, di a tšwalelwa. Go tla ba le sešupo ka fase ga letlalo. Ka nako ye nngwe kwana ga se ya bolawa, e be e ruruga mo molaleng, hlogo ya go kobega le kwana e hlola medumo go tšwa go tracheal puncture. Dikatse tša naga gantši di ja nama ya mafahla le dirope tša ka gare, mola di tlogela mateng.

Taolo

Dikatse tša naga ga nke di hlola mathata a magolo go diruiwa. Tefelo e ka thibelwa ka tšhomišo ya legora (jackal-fencing) (legora la nnete leo le ka bago 1,2 ka botelele gomme e bulegile go lrkana 74 mm), Legora la mohlagase, lešaka la diphoofolo tše di lego kotsing, lešata, thibelo ye tiilego goba e bofefo, tirišo ya diphoofolo tša go kata, tša go swana le dimpša tša Anatolian, ditonki goba mpšhe le bahlokomedi go hlokomela dinku mo nakong ya kotsi.
Balemi ba swanetše go ba le tumelelo ya go ngwadiša katse ya naga. Tšhomišo ya serobe le bait, gantši e dirišetšwa caracal, e šoma gabotse ge o leka go swara dikatse tše.
Go hwetša tshedimošo ka botlalo ikopanye le Foramo Ya Taolo Ya Dibata – (Predation Management Forum).

Translated by Lebogang Sewela