Boitsebišo Bja Nkwe

©Shem Compion
Leina la nkwe (Panthera Pardus) le tšwa go mantšu a a Greek a ra gore ditau le panther, ka lebaka la tumelo ya pele ya gore dinkwe di be di tšwa ditau le panther. Nkwe e hlalošwa bjalo ka ye nngwe ya diphoofolo tša go ja nama ye kgolo ya go se hlaloswe.
Nkwe ya Afrika e fapana ka bogolo le mmala go ya ka lefelo le le itšego. The South African National Biodiversity Institute (SANBI), mmala wa yona o tloga go serolane go ya go botebong bja gauta goba tawny, ka bontsho le mehutahuta ya e hlolwago ke maabela a autosomal recessive.
Dinkwe tša Kapa go tšwa ka mabopong a dithaba tša Kapa Bodikela ke tše nnyane kudu go feta dinkwe tše dingwe tša naga, tše tona di kala 31 kg gomme tše tshadi di kala dikilogramo tše 21. Tše tona mo Kruger National Park, ka go fapana, di kala 58 kg, mola tše tshsdi di kala 37,5 kg.
Le ge go le bjalo, mehutahuta ya malapa a Nkwe ya Kapa ke a magolo ka lebaka la go hlaka ga dijo, go tloga go 200 km² le 1 000 km², ka papišo le tšela tša kua Kruger National Park, tšeo di hwetšwago gare ga 25 km² go 50 km².
Moo mapogo a na le marothontho, dinkwe di na le masala a marothontho tsebjago bjalo ka rosettes mo mmeleng le marothontho a go tia a mantsho mo maoting, hlogo, ka thoko le ka tlase ga maoto a ka morago. Di na le marothontho a mantši gomme ga di na methalo ye mentsho mo sefahlegong go swana le lepogo.

Di rata koppies le mafelo a pele ga dinoka gomme ga di rate mafelo a bjang. Go SANBI, Koppies gantši di kgethwa bjalo ka mafelo a masoba a bana/cubs le lefelo la pono fao di tla kgonago go bona ditsongwa. Le ge e le gore dinkwe di lokela thobalano mo dikgweding tše 24, ka tlwaelo di tswadišo go thoma ka mengwaga ye meraro. Bana/cubs ba babedi go ya go bararo ba belegwa mo litareng e tee, ka morago ga nako ya tlhabollo ya matšatši a ka bago100.
Bana/Cubs ba belegwa ba fihlilwe ka gare ga dimela tše koto. Di b aka gare ga kotsi kudu mo mengwageng wa mathomo ya maphelo a bona, kudukudu ge ba dula mo mafelong ao a se nago dijo. Go ya ka SANBI mahu a bana/cubs a ka magareng ga 35% le 90% go ya ka mafelo a bodulo. Tše tshadi di godiša bana/cubs ba tšona ka ntle le thušo. Bana/cubs ka tlwaelo ba tlogela bomme ge ba na le dikgwedi tše 15.

Go Bolaya le Mokgwa wa Phepo

©Roger de la Harpe
Dinkwe ke di phoofolo tša bošego, eupša di na le go ba mafolofolo ka diiri tša mesong ge di ka se tshwenywe. Dijo tša tšona di a fapana go tloga go dikhunkhwane tše nnyane go diammuši le diphoofolo tše dingwe tša go ja nama, eupša ka kakaretšo di rata ditsongwa tša boima bja 10 kg 40 kg. Palo ya caracal le phukubje palo gantši e ya fase ge di swanetše go phadišana le nkwe ka dijo.
Go ya ka Predation Management Manual, nkwe ka tlwaelo di tsongwa fela diruiwa mo mafelong a dikgetho di hlokega. Di tsebega di bolaya diphoofolo tša go feta tšeo di hlokago, eupša di ja fela setopo se se tee ka nako e tee.
Ba boima ebile di na le maatla go feta mapogo, ka fao ga di kitimiša ditsongwa eupša di a taboga e be di hlasela.Setsongwa se felelwa ke moya ka go longwa mo molaleng goba mogolong e be se gogelwa moo se ka kgonago go lewa ka polokego, go fa mohlala, go fa mohlala, ka tlase ga sethokgwa sa kikitlano, ka gare ga maswika, goba mohlareng wa godimo. Maswao a go goga moo setsongwa išitšwego, a tlo bonala bonala.
Mehlala ya manala ya tsamaišo le yona e ka bonwa ka moragogo goba godimo ga magetla a seruia se segolo, mola molala wa setsonwa se sennyane o tla be o senyegilego. Go ya ka Predation Management Manual, meriri ye mentši e ya ntšhwa, ka tlwaelo nkwe e ja go tšwa ka gare ga maoto a ka morago e be e kgopša 1 le 2 kg kg ya nama. Ga se gantši di tloša mateng.

Taolo

©Shem Compion
Dinkwe ke diphedi tše di šireleditšwego mo Kapa Bodikela, ke bahlankedi fela bao ba dumeletšwego go bea melabo ya serobe. Mo diphrobentsheng tše dingwe, balemi ba ka dira kgopelo ya phemiti ya go bea melabo ya serobe gomme ba swanetše go ikgokaganya le pabalelo ya tlhago go šutiša dinkwe, ge ba fetša go di swarwa.
Anatolian sheepdogs le ditonki di ka thuša go thibela hlaselo ya dinkwe, eupša dimpša le ditonki di swanetše go godišwa le diruiwa go ba didiši. Legoro le lešaka la diruiwa di tla thuša le tšona.

Translated by Lebogang Sewela