Uzitlolisa Njani Njengomlimi Olima Ngaphandle Kokusebenzisa Amakhemikhali?

© Afrisco

I-South African Organic Sector Organisation (SAOSO) yisambrela engaphasi yalapha i-PGS‐SA kanye ne-Afrisco irhelebha abakhiqizi kobana baziwe njengabakhiqizi bamakhiqiza ngaphandle kokusebenzisa amakhemikhali. Ukuthathwa kanye nokuvezwa kwamastandadi we-SAOSO sele kuvule indlela yokulontjiwa kwe-Afrisco. Ekuthomeni i-Afrisco gade isebenza ngaphasi kwesambrela se-SAOSO, egade ngokuhlanganyela ne-PGS‐SA zazitlame ukuthenjwa kwemikhiqizo ethenjwako.
Kuneendlela ezintathu ezehlukeneko ezenza bona kuthenjwe bona imikhiqizo ikhiqizwe ngaphandle kokusebenzisa amakhemikhali, esetjenziswa hlangana kwabakhiqizi kanye nabathengi.

Ihlangano Yokuthoma: Ukuqalana Ubuso Nobuso Ne-self-claim

Abakhiqizi kanye nabathengi banobuhlobo ebabakhe ngokubabangani nabo, ngokutjelana kanye nangokuphatheka kuhle ngemva kokuthenga umkhiqizo. Umthengi ubhadala inani elifunwako ngokuya ngokobana bathemba umkhiqizi kangangani. Iindleko zesikhathi nemali oyisebenzisileko, lokho nawenza bona ukuthenjwe ba thenga kungabayinto ehle ebathengisini kanye nebathengisini.

"Self‐claim" Kulokha abakhiqizi benza ama-tjeyimi angakasekelwa wokobana bathengisa iintjalo ezilinywe ngaphandle kwamakhemikhali, okuvamise ukwenziwa ngokobana kutlolwe ibizo elithi "organic" okutjho bona kutjalwe ngaphandle kwekhemikhali elebulini yomkhiqizo. Abathengi abangatjhejiko babeka ithemba labo emkhiqizweni loyo ekwenza bona babe sengozini yokuthenga umkhiqizo wezinga eliphasi.

Ihlangano Yesibili: Isistimu Yokuzibandaka Yegaranti (PGS)

I-International Federation of Organic Agricultural Movements (IFOAM) yathula - Participatory Guarantee Systems (PGS) njengomngani owaziwako. i-PGS certification ifanela ibubulo lemakethi efitjhani – isibonelo lokha abakhiqizi baletha imikhiqizwabo emabubulweni wabelimi. Nge-PGS abakhiqizi baletha isiqiniseko sokobana imikhiqizwabo ikhiqizwe ngokuya ngekwesitandadi semikhiqizo etjalwe ngaphandle kokusebenzisa amakhemikhali. Esewula Africa sisebenzisa ibizo elithi-‘PGS Endorsed'.
I-PGS isukela ekwenzeni babantu abasiqubuthu. Ekuvamise bona kubeliwoma labakhiqizi, abathengi, kanye nabasebenzisi bamabubulo ekunerhonakalo lokobana barhelejwe ngusiyazi wezokulima ngaphandle kwamakhemikhali. Iwomalabantweli lisusela iintandadi zalo hlangana kweentandadi zamazwe ngamazwe. Esewula Africa zibizwa bona mastandadi we-SAOSO, ilunga lomndeni westandadi se-IFOAM laziwa iphasi loke.
Iwomeli lihlola nangeendlela ezahlukeneko, libeke namarekhodi. Ilunga lewomeli (elibangani) likweriyela abakhiqizi ngokudlhegana ukwenza ihlolo laqobe mnyaka. Ihlolo lemiphumela liyatlolwa ibese lidluliselwa ebakhiqizini. Lokhu kubalwa "nokuphulwa kwesivumelwano". Sele kutholwe nanyana kurarululwe imiraro umkhiqizi uvunyelwa ukusebenzisa i-logo ye-PGS begodu angathengisa imikhiqizo emabubulweni athengisa imikhiqizo le.
PGS‐SA (Participatory Guarantee Systems – South Africa) iyihlangano eqalelele i-PGS eSewula Africa.

Ukunikelwa Isiqiniseko Yihlangano Yesithathu: AFRISCO

Ukunikelwa isiqiniseko balimi abaphumeleleko abalima ngaphandle kokusebenzisa amakhemikhali kwenziwa yihlangano enikela ngeenqiniseko. Amandla wokukhetha la, afaneleka lokha nawurhweba (isibonelo lokha ulethana nanyana kulethwa imikhiqizo esele yenziwe ngaphandle kokusebenzisa amakhemikhali erhwebeni) nanyana abakhiqizabo abangakhethi ihlangano ye-PGS. Ukunikelwa isitifikeyidi kuyikambiso yangokomthetho ekubalwa hlangana kwayo ukutjhintjhelana ngemitlolo yangokomthetho nekusizinda esi-audithiwako. Ukunikelwa kwesiqiniseko nanyana isitifikedi sitholwa ngenva kokuqeda ikambiso.
Manje, ngenza njani bona ngibe mlimi olima ngaphandle kwamakhemikhali wangokomthetho?
Ukukhetha i-PGS:
Ikhona na i-PGS esebenza endaweni yangekhenu? Nangabe ikhona, yiba lilunga layo.
Nangabe ayikho, kukhona na? Abanye abakhiqizi kanye nabalimi' iimaraga eziseduze ezingaba nekareko ekutlameni i-PGS na?
Ukukhetha i-Afrisco:
Nangabe kunebanga elenza ubone bona i-PGS ayikufaneli, nanyana ufisa ukuthola iimaraga ze-long value chain ezifana nabarhwebi, ungasebenzisa i-Afrisco.
I-Afrisco ihlanganyele ne-SAOSO kanye-PGS‐SA eqiniseka bona ukuragela phambili kwemvelo ekusuka ekubeni lilunga le-PGS liya ekunikelweni isiqiniseko yi-Afrisco ebakhiqizini abafisa ukuthola i-domestic long‐value (ekuyikambiso ede ukusuka eensetjenzisweni ezihlaza ukuya kwesele ziphelileko) iimaraga.
Iinqhenyana zabalimi abancani zingatlama’ iwomanyana labatjali’liaplayele ehlanganweni ye-Afrisco benzele bona baphiwe istifikedi basiqhenyana.

Translated by Busisiwe Skhosana