Uthoma Njani Ukufuya iiNkomo Zebisi

© Eric Miller
Into yokuthoma ekufanele uyiqale lokha nawuthoma irhwebo lokulima ngeenkomo zebisi kukobana ukhethe umhlobo olungele ubujamo balapha uhlala khona. Indawo ohlala kiyo imakhaza nanyana iyatjhisa na? Unokudla kwekhwalithi ehle na? Unesibaya lapha uzozibeka khona na? Akunamalwelwe weenkomo endaweni ohlala kiyo na? Ukukhetha umhlobo weenkomo zebisi ozozifuya kuqakathekile ukuqiniseka bona iinkomo zakho zinepilo, isivuno esihle kanye namakonyani aqinileko zizokuhlala iskhathi eside.

Uwukhetha Njani Umhlobo Wekomo

©Chris Daly
Umhlobo weenkomo ozozisebenzisa ukukhiqiza ngehloso yokwenza inzuzo uya ngokobana wena uthatha umhlobo onjani, ibhoduluko ohlala kilo, ubujamo bezulu, ukudla okukhona kanye nokobana ufuna ukurhweba ngani, isibonelo ufuna ukuthengisa ibisi, nanyana i-cheese. Isibonelo imitjhini yokwenza i-cheese uthanda ibisi elizele ngama-solids (amafutha kanye namaprotheyini) ekulibisi elikhiqizwa zinkomo zomhlobo we-Jersey. Ibisi elinengi elikhiqizwa zinkomo ze-Holstein ufaneleka ukwenza izinto ezimamanzi, ezifana ne-yogurt.

Mhlobo Muphi weeNkomo Zebisi Engingawukhetha?

Iinkomo ezinengi zingasengelwa ukobana ibisi lazo lidliwe emakhaya kodwana lezo ezisengelwa kobana ibisi lazo kurhwetjwe ngalo eSewula Africa, zimihlobo emine ekuyi:
Holsteins - esuka ekomeni yomhlobo we-Dutch Friesian
Ayrshires - evele e-Scotland
Jerseys - evela eenkomeni zomhlobo we-Jersey Isles hlangana ne-England kanye ne-France
Guernseys - esuka ku-Guernsey Isles hlangana ne-England kanye ne-France

Iinkomo ezimhlobo omncani kubalwa i- Brown-Swiss kanye ne-Milking Shorthorns. Inkomo eyenza ngakubili evela e-Europe, sivela ekomeni emhlobo we-Simmental, begodu kuzinkomo ezisengwa kwanjesi lapha eSewula Africa. Kubalwa neenkomo ze-Fleckvieh, Montbéliarde kanye ne-Abondance evela e-Germany, France kanye ne-Italy. Ezinye iinkomo ezikhona ze-Europe zinkomo zomhlobo we-Normandé evela e-France) kanye ne-Scandinavian Red efana ne-Swedish Red kanye ne-Norwegian Red.
Kwezinye iinarha, iinkomo zalapha ubunengi bazo ekumhlobo we-zisetjenziselwa ukukhiqiza ibisi. Umkhiqizo webisi leenkomo zalapha mncani kunalezo zenkomo ezikhethekileko zebisi kodwana ziphila iskhathi eside. Kungebanga lokobana zirhona ukukhiqiza amanye amakonyani begodu zijwayele ubujami bezulu balapha, ebufana nokutjhisa khulu kwelanga, nokungabanjwa lula malwelwe.
Inkomo ezingeniswe enarheni le zibuya kwezinye iinarha zitlhoga ubujamo bokuhlala obungcono, okunjengobana zithole umthunzi, indlu nanyana ukudla okungcono. Ngebanga lemiraro yokujwayelamindawo kuvanyiswe ukuhlanganiswa iinkomo ezikhethekileko zebisi kanye nenkomo zalapha. Isibonelo, iinkomo ezisikazi zomhlobo we-Holstein kanye nekunzi yomhlobo we-Jersey.

Translated by Lizzy Shongwe