I-Mapungubwe Indawo Yamasiko

Intaba Eqalekako Yemvelo

©Roger de la Harpe

Intaba eqalekako yemvelo le, amalunga wayo aqiniswe lilitje elomileko nanyana i-dry-stone masonry walling, evamise ukuba yindawo eyisenta ehlangeneko yobukhosi bokuthoma obaziwako beSewula Afrika.

I-Mapungubwe yaphumelela njengendawo eqakathekileko ekuhlanganeni komlambo weLimpopo we-Shashe (lapha kuhlangana khona iSewula Afrika, Botswana kanye ne-Zimbabwe) kusukela ngonyaka ka-1220 kuya kewaka-1290, kodwana yatholakala ngonyaka yama-1930’s.

I-artefacts yerhawuda eyenjiwa e-Mapungubwe etlama ilunga lelifa lenarha le, sele libonwa njengelifa elikhulu lesikhathi se-Iron Age.

I-Mapungubwe

©Roger de la Harpe

Nanyana ama-artefacts wema-Mapungubwe, ekubalwa ubhejani werhawuda, intonga yobukhosi kanye neskotlela zisabekwe nanyana kusaqaliswe ngazo ezikweni eliphezulu i-junivesithi yangaPitori, usengathatha ikhambo elihlahliweko endaweni ezahlukahlukeneko ze-archaeological e-Mapungubwe National Park, kungasikade esele izokuba lilunga lesiphande sangeLimpopo, i-Shashe Transfrontier Park.

I-UNESCO itlhadlhule indawo le, njengezinye ezikhamba phambili zamagugu ephasini loke. Ikareko lethu khulukhulu lisentabeni yesanda ekungiyo epha indawo le ibizo layo, begodu kukholelwa bona yadlala indima njengehlokodorobha yokurhweba kobukhosi ebaphumelela ngeminyaka ema-1000 eyadlulako.

I-Mapungubwe Isenta Yobutoligi

©Roger de la Harpe

E-World Architecture Festival neqhazwa njenge-festival yabatlami bamaplani eyayibanjwe e-Barcelona ngoNovemba wonyaka ka-2009, i-Mapungubwe Interpretation Centre esesiphandeni sange Limpopo, eyatlanywa yifemu yange Jwanisbhege ebizwa bona yi-Peter Rich Architects, yamemezelwa njengendlu yephasi yonyaka - 'World Building of the Year' nawuyiqalileko ifana netjhontjhwani ekulu yekholoni begodu uGaudi kungenzeka bona bamubawa bona atlame umakhiwo njengesivumelwano hlangana ne-Mapungubwe National Park kanye ne-siko lakade lokurhweba elizombeleze lahlohlonyezwa sigubhu esiselawini elisesenta ukuya emathalisini abonwa endaweni le, akhiqizwa babantu egade bangasebenzi phambilini.

Lo mhlobo womakhiwo ekungakasetjenziswa amakhemikhali kiwo, nowungakhange khewubonwe enarheni le kusukela ngesikhathi sama Datjhi / Dutch weKapa.

Translated by Busisiwe Skhosana