Benjamin Pogrund, muviki wa mahungu ya Rand Daily Mail, Switsundzuxo swa Mandela

© Eric Miller

Ku Kombisa Kuvilela ka Vamanana ku Yimeriwa

Ndzi vone Nelson Mandela ari entirhweni e khoto endzhaku kaloko kuve na kukombisa kuvilela hi vamanana valwela milawu ya mapasi hi 1959. Swilaveko swaleswaku vantima vafanele vakhoma mapasi himinkarhi hinkwayo kumbe vafanele ku khomiwa aswi fikisiwa nale ka vavasati: magidigidi vakhomiwile kuva vakombise xiyimo xa vona hi mhaka leyi.

Andziri muteki wa mahungu lontsongo eka phepha hungu ra Rand Daily Mail laha andzaha dyondza tani hi muviki wa mahungu kusuka e khoto yaka majistarata.

Hinkarhi walowo andzi n’witiva Mandela naswona andzi byele leswaku kutava naku tengiwa ka milandzu ya vamananalava ava khomiwile lava ava pfaleriwile eka basement ya muako walowo laha akuri na ti cell to pfalela vabohiwa naleswaku vateki va mahungu avanga pfumeleriwanga kuva kona.

Leswi, mina na yena hipfumelelanile leswaku aswi hoxekile kuya hi nawu. Ndzi suke ndiya vona majistarata lonkulu laha ndzi nga fika ndzi veka xivilelo xa mina na leswaku loko anga pfumeli ndzi ta endla xikombelo eka Supreme Court. Loko khoto yisungula vateki vamahungu vapfumeleriwile kuva kona.

Kusuka kwalano, nale ka mavhiki ya 6 lawa ya landzelaka, andzi tshame na Mandela xikan’we na van’wana vayimeri va vamanana lava e khoto laha ava lwela leswaku milandzu ya vamanana lava yi herisiwa kumbe vavevukerisiwa xigwevo.

Mapapila Kusuka e Robben Island

Endzhaku ka khume ra malembe, loko Mandela ari e khotsweni ra Robben Island, undzi tsalele papila. Hikutshembha leswaku, nkarhi wunwani atiyisile leswaku vange rifikisi papila leri, ari kongomise eka wunwana.

Xikombiso xa leswaku papila leri ari tsaleriwe mani axi tumbetiwe eka leswi aswi tsariwe endzeni ka papila leri hikuva akhumbe mhaka yakuva kuhlhleteriwe kuva ku pfuriwa khoto leswaku vateki va mahungu vanghena leswaku vata endla ntirho wa vona.

Papila leri ari hundzisiwa kusuka eka munhu un’we kuya eka un’wana loko varikarhi varingeta kulava kutiva leswaku ari tsaleriwe mani, laha ringa fika eka mina endzhaku ka tinhweti to hlaya.

Translated by Ike Ngobeni

Mandela and Benjamin Pogrund's Family

N’wananga u humelerisile documentary mayelana naku vhaka kayena leyi vitaniwaka, 'The Last Mile: Mandela, Afrika na Xidimokirasi'....more

Mandela The Black Pimpernel by Benjamin Pogrund

Vahlotanile na yena tiko hinkwaro kambe Mandela ava balekela laha anga hetelela a tiveka tani hi 'Black Pimpernel' yo sungula, endzhaku ka x...more