Mourvèdre

© Glenneis Kriel

Ihlathululo

I-Mourvèdre mhlobo wamaderibe wewayini wombala omnyama osetjenziselwa umkhiqizo wewayini ebovu. Ihlaziyo lehlelo lokuhlola ifuzo (DNA analysis) lahloma bonyana imihlobo eyaziwa nge-Mataro, Monastrell kanye ne-Mourvèdre kuyinto eyodwa. Umhlobo lo, namhlanje, waziwa ngokuphuma phambili ngaphasi kwegama lawo lesi-French, i-Mourvèdre. Umzali wemihlobo le awaziwa.

Imvelaphi/Indabuko

Njengombana i-Mourvèdre idabuka e-Spain, nokho ma-French enza bonyana iwayini ithole idumo ngemivangwabo esezingeni eliphezulu i-Rhone blends. Umhlobo lo, njengeminye eminengi, ubonakala uthole igama lawo ukusuka eendaweni odabuka kizo, kilelihlahlandla sikhuluma ngamadorobha we-Spain i-Mataro eduze ne-Barcelona kanye ne-Murviedro eduze ne-Valencia.
Umhlobo lo unabe e-France ngesikhathi se-16th Century begodu waba hlangana nemihlobo edume khulu e-Rhone Valley, ukufikela lapho kwaqubuka i-phylloxera epidemic phakathi eenkhathini zakade. Inengi leemvino lajanyiselelwa nge-Grenache, ngaleso sikhathi nebegade kulula ukuyitjalelela phezu kwemirabhu emidala ehlula ubulwelwe be-phylloxera.
Nanyana kunjalo i-Mourvèdre iragele phambili yenza ezibukwako e-Bandol, esiphandeni esiseSewula ye-Rhone eyaqinisekisa bonyana ayihlulwa khulu yi-phylloxera ngebanga lehlabathawo eyisanda.

Amanye Amagamawo

Umhlobo lo ubuya waziwe nange-Mataro, Balzac noir, Damas noir, Trinchiera kanye ne-Monastrell.

Umkhiqizo weSewula Afrika

Umhlobo lo ubonakala ufike eSewula Afrika kwaphela ngabo-80s, kodwana wathuthukiswa nguPhrofesa Abraham Izak Perold ukusuka ngo-1920s ngebanga lamandlawo wokukhiqiza iwayini esezingeni eliphambili nokujamelana nobujamo obufuthumeleko.

Umkhiqizo Weemphande

Endaweni yomkhiqizo i-Mourvèdre yakhula khulu ukusuka ngomnyaka yabo-1990s, lapho abalimi bathoma batjala khulu i-Mediterranean nekumihlobo ezwana khulu nobujamo obufuthumeleko eSewula Afrika. Ngomnyaka ka-2016, begade kunamahegere ama-470 ha womhlobo lo enarheni, nekatshwaya pheze iphesende elilodwa lendawo yoke yamaderibe wewayini ebovu.
Njengombana umhlobo lo utjalwe koke lapho kukhiqizwa khona, ngaphandle kweTlhagwini Kapa, Swartland kanye ne-Paarl zithatha ngaphezu kwesiquntu sendawo yoke yomkhiqizo.

Ukukhula Kwawo

Umhlobo lo wenza ezibukwako ngaphasi kobujamo obufuthumeleko. Kumhlobo okhula ngamandla tle kanye nangomkhiqizo ophezulu, obalelwa ukusuka phakathi kwama-20 t/ha to 23 t/ha.

Ukuvuthwa Kwawo

Uvuthwa phakathi esikhathini sonyaka, ukusuka phakathi ukuya ekupheleni kwenyanga kaNtaka.

Amamomori

Umhlobo lo ukhiqiza amamomori amakhulu, arondo, wamakelo aqinileko nanzima, kanye nelingaphakathi eliqinileko lombala ohlaza satjani. Amamomori akabi namabala ngesikhathi esisodwa, nekurholela ekutheni ihlanganisela yawo ibenamabala angafaniko ekuthomeni kokovuthwa kwawo (veraison).

Amakari

Amakari anombala ohlaza satjani okumnyama, akhula ngesilinganiso esiphakathi, arondo begodu aneencenye zesiphetho ezineempenda ezintathu.

Iintjhabalalisi kanye Namalwelwe

Umhlobo lo uhlukunyezwa khulu kukonakala okubizwa nge-mildew kanye ne-powdery mildew.

Umsebenzawo

ESewula Afrika, i-Mourvèdre usetjenziselwa ukukhiqiza umhlobo wewayini engakavangwa nofana yemivango ye-Rhone-style blends ngokuhlanganyela ne-Grenache nofana i-Shiraz.

Inambitho

Umhlobo lo ukhiqiza inambitho elidumileko lama-mulberry kanye ne-blackberry begodu namathani (tones) wama-liquorice, cinnamon kanye ne-spice.

Translated by Johannes Nkosinathi