Wild Dog
Inkentshane

© Shem Compion

Igama

Inkentshane [Lycaon pictus]

Isingeniso

Isibalo samankentshane sinciphile ngenxa yokutholakala ezindaweni ezibanzi. Inkentshane lingenye yezilwane ezincelisayo ezisengozini enkulu e-Afrika. Kunezizathu ezihlukahlukene eziyimbangela yalokhu. Imbangela enkulu ekuncipheni kwalesi silwane wukuzingelwa ngabantu, okumanje sizingelwa nasezindaweni zokulondolozwa.
Ezinye izizathu yizifo ezinjengamarabi eziwathola ngokuhlangana nezilwane ezifuywayo. Ukukhweliswa eKruger National kuyimbangela yokuthi lesi silwane siphile iminyaka eyisithupha.

Ibonakala kanjani

Lesi silwane esidla inyama sihlobene nenja, kanti ubude siwu-750mm emahlombe. Amachalaha makhudlwana kunezinsikazi kanti anesisindo esiwu-20-30 kg. Anombala osaphuzi, omnyama nomhlophe. Inkentshane ngalinye linesikhumba esihlukile, okwenza kube lula ukuzihlukanisa ngasinye.

Zidlani

Amankentshane adla izinyamazane ezincane, kanti zithanda kakhulu iMpala. EMpumalanga Afrika zidume ngokuzingela izinyamazane ezinkulu ezingangenkonkoni namadube.
Amankentshane azingela ewumhlambi, kanti inyamazane ayayihlanganyela ize ikhathale bese eyayiwisa. Inyamazane ibulawa yiwo wonke amankentshane, ayinikize. Kwezinye izindawo, amankentshane aziwa ngokudla imfuyo, kodwa lokhu akuvamile kakhulu. EMasai Mara National Reserve, eKenya, kuthiwa amankentshane ayeka imfuyo, kwathi kwesinye isigameko eZimbabwe agijima phakathi kwamazinyane ejaha iKudu.

Azalana kanjani

Amankentshane anezikhathi zokuzala. ENingizimu Afrika imidlwane izalwa phakathi nobusika ngemva kwezinsuku eziwu-70. Lawo anamandla, yiwo kuphela azalayo emhlambini. Amanye emhlambini awazali kodwa alekelela ukukhulisa imidlwane.
Njengoba injakazi izale imidlwane ewu-12 nangaphezulu, ayikwazi ukubancelisa bonke, kuthi emva kwamasonto amathathu wonke amankentshane aqale ukufunza imidlwane umthamo ogayiwe. Imidlwane ifihlwa emigodini.

Aphila kanjani

Imihlambi iyashiyana ngobukhulu, kusukela kwamabili nemidlwane kuya kwewu-50 ubuningi. Amankentshane aphila emihlambini. Lesi ngesinye sezizathu eziyisiza kakhulu ekuzingeleni, kanti zibhozomela zonke izilwane kusukela konogwaja namaqhina. Le ndlela ehlelekile yokuzingela yenza kube lula ukugingqa inyamazane ngemizuzwana embalwa. Kwenye inkathi, inyamazane idliwa isaphila, futhi ingadliwa yonke ngemizuzwana.

Ahlala kuphi

Amankentsha ahlala emahlathini amancane.

Atholakala kuphi

Ukungafuduki kwazo kwenza kube nzima ukuzikala. Kuze kube manje amankentshane atholakala eningizimu ye-Afrika, ngale kogwadule nasemahlathini ajulile. Emazweni amaningi anqabile. eNtshonalanga namaPhakathi ne-Afrika awasabonwa kanti eMpumalanga naseNingizimu ye-Afrika avatholakala lapho bebancane khona abantu. Atholakala eKruger National Park eNingizimu Afrika, ngasePhalaborwa Gate, eTshokwane naseSkhukhuza naseningizimu yase-Afsaal naseziqiwini ezindala.