Ukungenisa kanye Nokuthunyelwa Kwenyama Yezimbuzi

© Gerrit dos Santos
Ukuthengiswa kwezimbuzi ezibukhoma eNingizimu Afrika kufanele kuhambisane nezimvume zokuthumela ngaphandle kwemfuyo evela emazweni angomakhelwane kanye nezinyathelo zokuhlanzeka eNingizimu Afrika. Ngokwemvelo, ukuthekeliswa kwezimbuzi ezibukhoma kufanele kuhambisane nezimvume zokungenisa ezweni elizweni elingenisa ezweni.

Ukungenisa Kwezimbuzi Eziphilile eNingizimu Afrika

Ngokwezibalo zokuthunyelwa kwamanye amazwe ezivela eBeat Board yaseNamibia (Nammic) izimbuzi ezingaphansi kuka-140 000 eziphilayo zithunyelwa eNingizimu Afrika ukusuka eNamibia ngo-2017 (kuqhathaniswa no-158 000 ngo-2016 no-198 000 ngo-2015).
Kuze kube ngo-September 2018, izimbuzi ezingu-103 000 zaseNamibia zamukelwa eNingizimu Afrika kanti futhi ngo-2018, kwafika ukuthunyelwa kwembuzi ephilayo evela eBotswana. Kodwa-ke, imingcele yezifo zezilwane ezindaweni ezihlukahlukene eBotswana, indawo lapho izilwane ezithengwa khona kufanele zikhethwe ngokucophelela.
Izimbuzi nazo zingeniswa eSwazini - izilwane ezingu-39 ngo-2018 (uma kuqhathaniswa nezilwane ezingu-510 ngo-2016) nasezilwaneni zaseLesotho - 4280 ngo-2018. Lokhu kuyingxenye yezingeniso ezivela ezweni laseLesotho ngo-2016.

Ukuthengiswa Phandle Kwezimbuzi Eziphilayo Ezivela eNingizimu Afrika

Izimbuzi eziphilayo zihanjiswa eNingizimu Afrika ukuya emazweni amaningi ase-Afrika kuhlanganise neNamibia (34), iSudan (103), iSenegal (38) neSwaziland (117). Amanye amazwe angenise izimbuzi zaseNingizimu Afrika e-2018 ahlanganisa iBangladesh (izimbuzi ezingu-15), iMauritius (1099) neSaudi Arabia (106).
Amanani okuthunyelwa kwamanye amazwe ngo-2018 afika ku-September.
Ngaphandle kwezilwane eziphilayo, imibungu kanye nokukhiqiza impahla nazo zithunyelwa eNingizimu Afrika.

Ukungeniswa Kwenyama Yembuzi eNingingizimu Afrika

Ngokusho koMnyango: wezoLimo, amaHlathi kanye nezinhlanzi (i-DAFF) iNingizimu Afrika ingenisa kakhulu izidumbu zezimbuzi eziluhlaza, ezibandisiwe noma inyama esikiwe,Ifriziwe inamathambo noma ingenamathambo. Phakathi nonyaka ka-2007 kuya ku-2016, iNingizimu Afrika yayingenisa cishe ama-khilogramu ayi-6 200 we-chevon ngonyaka okwenza isilinganiso semali esingango-R83 139 ngonyaka.
Ngo-2017, kuphela amathani angu-1.8 embuzi angeniswa ephuma eNamibia. Kuze kube nguMandulo 2018, akukho nyama yezimbuzi eyangeniswa eNingizimu Afrika.

Ukuthunyelwa Kwezilwane zaseNingizimu Afrika

I-DAFF, embikweni wayo 'Iphrofayli YeSouth African Goat Market Value Chain' (2017) yathi:
INingizimu Afrika ithumele i-chevon ibe ngamathani angu-43 enani lika-R2.7 million ngonyaka ka-2016 (R62/kg). Lokhu kwaba ukwanda kwe-115% (ngokuyisisindo) kanye no-87% (engenayo) kusukela ngo-2015 kuya ku-2016.

Naphezu kokunyuka kokuthunyelwa kwezimbuzi zezimbuzi kusukela ngo-2015 kuya ku-2016, isibalo sokuthunyelwa kwamanye amazwe sehlile kakhulu ngo-2018.

Isibalo sika-2016 samathani angu-43 sembuzi yezilwane esithunyelwa ngaphandle sancipha ngokuphawulekayo kumathani angaphezu kuka-1.2 kuze kufike ngoSeptemba 2018. Lokhu kufaka phakathi ukuthunyelwa kwezilwane eziyizinkulungwane ezingu-13 zamahhashi e-United Arab Emirates.

Ukuthunyelwa kwempahla yezimbuzi eSwaziland kwehla kusuka ku-35 000 kg ngo-2016 kuya ku-7 kg ngo-2018.

UJudith Weideman weKalahari Kid Corporation (KKC) uthe izimakethe zeKKC zihlanganisa iMauritius, Hong Kong, Uganda naseNigeria. 'Uma ukuvinjelwa kuphakanyiswa futhi, i-KKC izoqhubeka nokunikeza inyama yezimbuzi ku-Kuwait, Saudi Arabia, Oman, Dubai, Qatar naseBahareni.Ayikho imibono evela kubasebenzi bezilwane zikahulumeni eMnyangweni: ezolimo, amaHlathi kanye namaHlishi angatholakala ukuze achaze kungani lokhu kuvinjelwe kusendaweni noma uma lokhu kuzophakanyiswa. (Disemba 2018.)

I-KKC yinkampani ephethwe nguhulumeni waseNyakatho Kapa kanti futhi yiyona 'Injongo Yomthwalo Wempahla Ekhethekile' (SPV), eyayisetshenziselwa ukudayisa imbonini yezimbuzi eNyakatho Kapa.

Translated by Nsika Khoza