Izigulube Ezizaliswa Ngokungaziveleli

©Glenneis Kriel
Keeping a boar for breeding can be expensive and increase the risk of diseases.
Ngokungafani nokuqoqa kwemvelo lapho isigqomo sigxilwa khona ngokuhlwanyela ekuzaleni, ukusabalalisa ngokweqile kuhlanganisa ukusatshalaliswa kwezinhlwanyelo ngezinsikazi zezimbuzi ezingase zingabi epulazini.
Le nqubo ivumela umkhiqizi ukuba afinyelele ama-boars angaphezulu kunalokho okungahle kwenzeke, kuyilapho ekunciphiseni kakhulu izingozi ezihambisana nokulingana kwemvelo, njengokulimala, izifo ezisakazeka kusuka ezikhukhuleni kuya ezihlwanyelayo kanye nakwezinye izindlela nokusetshenziswa ngokweqile kwamathumba okunganciphisa ukusebenza wezinja. Eqinisweni, ukuphila kwebuni kungenziwa kuhlolwe ngaphambi kokusetshenziswa ngokusabalalisa okufakelwayo.
Ngaphandle kwalokhu, ukusabalalisa okufakelwayo kungabiza kakhulu kunezindleko zokugcina nokondla "phezulu kobubanzi" obukhulu bezimbuzi epulazini futhi kunciphisa kakhulu ingozi yokuguqulwa, ngoba amapulazi anezimbiza ezinkulu zezofuzo ezizokhetha kuzo. Ibuye inikeze izinamba eziningi zokuhlwanyela ukuba zizalwe ngesikhathi esifushane, ukunikeza umkhiqizi ukulawula kangcono izinsuku zokuzalanisa kanye nokugeleza kwengulube elandelayo.

Izimpawu Zesikhathi Sokuzalisa

©Glenneis Kriel
Keeping a Boar in the vicinity of a Sow during artificial insemination will help to ease the process.
Abalimi bangathenga isilwane noma baqoqe emabhoreni epulazini. Isilwane siyaphila ngakho kufanele isingathwe ngokucophelela. Kufanele igcinwe ngo-16 kuya ku-18 zingakushisa kusukela ekuqoqweni kuze kube sekuqothulweni, njengoba ukukhubazeka kuzoncishiswa ngaphandle kwalolu hlu.
Ukuze uthole imiphumela emihle nokunciphisa ukucindezeleka kokusingatha, ukudluliselwa okufakelwayo kufanele kwenziwe ngabasebenzi abaqeqeshiwe. Isinyathelo sokuqala kungaba ukukhomba ukuthi ngabe umhlwanyelo usulungele ukuthunyelwa. Ngemuva kokuqothula, ukuhlwanyela kungabekwa ngamathumba cishe cishe isigamu sehora ngosuku futhi lapho emela umkhumbi, uzoba kulokho okubizwa ngokuthi, ukushisa okumile.
Abalimi abaningi basebenzisa i-teaser boar or pheromones ukusiza ukubona ukushisa. Izimpawu zokuhlwanyela okushisa, ngokusho kwencwadi kaDanie Visser, i-Modern Pig Production, zihlanganisa izindlebe eziqinile, i-vulva ingase ibomvu futhi ivuvuke, ukukhishwa kwamanzi okukhanda okuvela e-vulva futhi uma kusetshenziswa ukucindezela emuva, imisa idwala eliqinile kanti ngabe ubalekele ngenye indlela. Uzoba nesithakazelo emathunjini futhi aqale ukuphakamisa abanye besifazane. Ukushisa kuvame ukuhlala amahora angu-36 kuya kwangu-72.

Inkambiso Yokuzalisa

©Glenneis Kriel
The catheter should be left in the sow for another five minutes after insemination.
Kuyasiza ukugcina umkhumbi eduze nendawo yokuhlwanyela ngesikhathi senqubo yokungena. Ngokusho kwe-Iowa Pork Industry Centre, lokhu kuzogqugquzela ukusabela okuqinile kwe-oestrus nokusiza ngenqubo yokuqothula ngokubangela ukuhlwanyela ukudweba imbongolo emkhakheni wokuzala nokunciphisa ukugeleza emuva

Umkhiqizo wezingulube wanamuhla weluleka abalimi ukuba basule yonke inhlamba bese behlanza u-vulva ngethebhu elomile lephepha. Vula izindebe ze-vulva ngakwesobunxele bese ubhala ngobumnene isithethisi ngesandla sokunene, ngakho-ke ukhomba phezulu nge-angle ye-45 degrees ukuze ugweme isambatho. Ngemuva kwaloko, i-catheter kufanele ishukunyiswe kahle ngokuqhubekayo uphahla lokuzala kuze kube nokuphikisana okuqinile. Amanye ama-catheter kudingeka aphendulwe nge-clockwise ukuze aqinisekise ukuthi uvale emgodini wesibeletho.

Lapho isilwane sinamathele emthonjeni, umuthi kufanele ugijime kalula emgodini wesibeletho ngaphandle kokuthi umcengezi udinga ibhodlela lomuthi ukuba licindezelwe ngaphambi kokuba liqale ukugeleza. Ukuphikiswa kungase kungenxa yomsakazo we-peristaltic esibelethweni, lapho kufanele khona kulindeleke.
Inqubo ngokuvamile ithatha imizuzu emibili kuya kwemibili, kodwa ingathatha isikhathi eside.
I-catheter kufanele ishiywe ekuhlwanyeleni eminye imizuzu emihlanu emva kokuqothulwa, ukuqhubeka nokugqugquzelwa komlomo wesibeletho, ukugcina iziphazamiso ze-uterine nokukhulisa umuthi. Ekupheleni kokuqothulwa, i-catheter kufanele iphindwe kabili futhi iboshwe, ngokufaka ugobo emgodini ekugcineni kwepakethe flat, ukuvimbela isisu sokubuya.
Isikhathi, i-inseminator kanye nekhwalithi ye-insemination kufanele yonke ibhalwe phansi ukuze ihlaziye kamuva ukusebenza kwenkonzo. Noma yikuphi okungajwayelekile, njengokungena kwegciwane lesisu, kufanele futhi kubhalwe kulokhu.
Ukuhlwanyela kufanele kutholakale kuphela okwesibili uma isesimweni sokushisa.

Translated by Nsika Khoza