Go Imišwa gwa Maitirelo le Dikolobe

©Glenneis Kriel
Keeping a boar for breeding can be expensive and increase the risk of diseases.
Go fapana le namelano ya tlhago moo kolobe e beiwago le dipeu go tswadišo, go imišwa gwa maitirelo go akaretša go imiša ka dipeu le lero la botona la boar e bile ga go hlokagale gore e be mo polaseng.
Tshepedišo e dumelela motšweletši go fihlelela dikolobe tše kgolo go feta ka moo go kgonegago ka tsela ye nngwe, ka lehlakoreng le lengwe le go fokotša kotsi ya go amana le go namelana ka tlhago, go swana le dikgobalo le malwetši a go phatlalatša, go tšwa go dikolobe le ka tsela ye nngwe ya go ralala le tšhomišo ye e fetišišago ya makhura a kolobe yeo e ka fokotšago kgonagalo ya lero. Go bolela nnete, Kgonagala ya lero la botana e ka lekwa pele ga ge go dirišwa tshepedišo ya go imišwa gwa maitirelo.
Ka ntle le se, go imišwa wa maitirelo go na le theko ya fase go feta go boloka le go fepa dikolobe tša maemo a godimo mo polaseng; go fokotša kotsi ya amano, ka ge dipolase di na le bodiba bjo bogolo bja leabela bja go kgetha. Gape e dumelela palo ye kgolo ya dipeu gore di bjalwe mo nakong ye nnyane, go fa motšweletši taolo ye kaone ya matšatšikgwedi a go bjala dipeu le go imiša dikolebo.

Dika tša Phišo

©Glenneis Kriel
Keeping a Boar in the vicinity of a Sow during artificial insemination will help to ease the process.
Balemi ba ka reka lero la botona goba ba ka ya go tšea go dikolobe mo polaseng. Lero la botona le a phela ka fao le swanetše go sepetšwa ka tlhokomelo. E swanetše go bewa go ditikree ya celsious ya go lekana 16 go ya go 18 go tšwa go kgoboketša go ya go imiša wa, bjalo ka ge kgonagala e ka fokotšwa ka ntle go dira se.
Go hwetša dipoelo tše kaone le go fokotša kgatelelo ya monagano, go imiša gwa maiterelo go swanetše go dirwa ke bašomi bao ba hlahlilwego. Kgato ya mathomo e tla ba go tseba gore peu e itokišeditše go imiša. Ka morago ga tshwešitšo, dipeu di ka bewa le kolobe mabapi le seripa sa go feta iri ka letšatši le lenngwe le lenngwe gomme ge e emelela kolobe, e tla be e le ye bitšwago, phišo ya go ema.
Bontši bja balemi ba diriša teaser boar goba pheromones go thuša go hwetša borutho. Maswao ao a gaša ka phišo, go Danie Visserâ ya sebjalebjale ya tšweletšo, dikolobe, go akaretša diako age, vulva e ka bohubedu le swollen, stringy ya meetse go tšwa go vulva back-pressure le ge e le gore o eme, mola e le gore o tla ba le leswika tše di sepetšwago ka gona ka tsela ye nngwe. O tla tšwela pele go ba nago le go thoma go Mount boar tše dingwe tša basadi. Phišo ka tlwaelo se thoma go 36 go 72.

Tshepedišo ya go Imiša

©Glenneis Kriel
The catheter should be left in the sow for another five minutes after insemination.
E thuša go bea kolobe kgauswi le peu mo nakong ya go imiša. Go ya ka Iowa Pork Industry Centre se se tla hlohleletša karabo ye maatla le go thuša ka tshepedišo ya go imiša ka go hlola peu gore e gogele lero la botona ka gare ga matšhedi le go fokotša kelo Modern Pig Production ba eletša balemi gore ba phumula ditšhila ka moka le go hlwekiša vulva ka pampiri ye e omilego ya thawele.

Bula melomo ya vulva ka seiatla se se nnyane e be o lokela catheter ka tlhokomelo ka seatla se se golo, gore e lebelele ka godimo ka khutlo ya tikri ya 45; o efoga sebodula. Morago ga fao, catheter e swanetše go šutwa ka tlhokomelo ya išwa godimo go lefelong la (bosadi) go fihla o kwa kgatelelo. Catheters tše dingwe di swanetše go phetolwa ka tsela ya go lebelela godimo go netefatša gore e notlela ka gare ga popelo.

Ge lero la botana le kgomaganye le catheter, lero le swanetše go sepela ka gare popelo ka ntle le ge e le gare catheter/matšhedi a nyaka gore lebotlelo la lero le gatelelwe pele le thoma go sepela. Gano e ka ba lebaka la peristaltic wave ka gare ga popelo, ka tsela yeo o e swanetše go tlošwa.
Ka tlwaelo tshepedišo ye, e tšea metsotso ye mebedi go ya go ye meraro, eupša e ka tšea sebaka nyana; go feta.
Catheter e swanetše go tlogelwa ka gare peu metsotso ye mehlano ka morago ga go imiša, go tšwela pele go hlaboša, go hlokomela kgatelelo ya popego le go felela ga lero. Mafelelong a go imiša, catheter e swanetše go laola le go kgahlišwa, ka go gatelela kgopamo mo lesobeng mo mafelelong a phaphathi go thibela kelo ya lero la botana.
Nako, motho wa go imiša le boleng bja go imiša fi swanetše go ngwalwa gore go kgone go sekaseka ka katlego ya tirelo. Lokago efe goba efe, go swana le go dutla mmadi bja bosadi, go swanetše go ngwalwa mo lebakeng le.
O swanetše a gaša peu la bobedi ge e le gore e sa eme mo phišong.

Translated by Lebogang Sewela