Lwendo lwa Tshikepe
Nga nḓila yone, zwishumiswa zwa zwikepe zwa kale zwo vha zwi tshi tshimbila nga zwiṱuku zwi tshi khou ya kha lwanzhe lwo kwataho vha tshi khou ya hune zwa nga wana hone ha u awela tshiṱangadzimeni hune ho no imelelwa nga zwikepe zwine zwa vha na luvhilo zwine zwa kona u hwala vhaendela mashango zwa vha isa zwa dovha zwa vha vhuisa vho ḓi geḓa. Zwi fha thavha na dorobo zwine zwa vha uri zwo hwala milenzhe yalwo.
Tshinwe tshifhinga tshiṱangadzimeni, munwe na munwe ono tsa tshikepeni vha ya u ima hune vha lindela mabisi. Sa mutshini wa kale wa ole, mabisi avha dzhia kha lwendo lwo no ḓaḓisa lwa u mona na tshiṱangadzime ngeno mutshimbidzi waṋu atshi ḓo vha a tshi khou ni ṱalutshedza nga ha fhethu hune ha vha uri ndi ha ndeme, ho kateliwa na hangei hune havha na zwikwara zwo itwaho nga matombo ho no tou nga tshisima tshine vho Mandela na vhanwe makhomurainti ho vhuya ha vha ṱusela maḓuvha avho.
Ho vha hu henefha,kha bako ḽituku u tshi khou tou bva kha tombo ḽi tshena ḽi sa vhona dziho he vhafariwa vho vha vha tshi dzula hone vha ḽa zwiḽiwa zwa nga masiari vha amba nga ha zwithu zwine vha khou ṱoḓa u zwiita kha Afrika Tshipembe ḽiswa ḽa democracy. Vhanwe tsha kale vha hu amba sa fhethu hune havha na swiswi ho ita mulindi sa kilasini ya Robben Island.
U Talela dzi Penguins
Musi ri tshi bva kha sele hune havha ho dzula vhafariwa vha vhanzhi, ra ya kha dzharaṱa ya dzhele hune havha na ngade ṱhukhu ya vho-Mandela. Ra kona u swika hone tshivhindini huno kunga vhathu: u vha ha dzi sele dzine dza vha uri hu adzula muthu muthihi, he vho-Mandela na vhanwe ngavho vha Rivonia Trialists vho vha vho vhewa hone. Ha kona u dzhena vha u foda, ha kona u tevhela tshifhinga tshine vhathu vha ambiwa navho vho dzula nḓuni ṱhukhu nga murahu ha musi vha saathu bviswa khothoni vha kona u humela tshikepeni.
Wa kona u humela he wa ṋamela hone tshikepe musi u tshi khou humela, unga kona uvhona dzi penguins, kana mavhengele, nga tshenetsho tshifhinga tshiṱuku wa kona nu ṋamela wa dzhena lwendo lwa uya hayani, wa kona u dalelwa nga vhuṱuku musi u tshi humbula zwe vhathu vha tou ḓi ṋekedzela vhane vho vhuya vha vha vha fariwa, musi vha tshi thoma u amba nga ha lwendo lwavho lwa musi vha tshi ḓa Robben Island.
Zwino nga nḓila nnzhi Robben Island ndi fhethu hune ho no vha ha vha endela mashango. hune huya kona uḓa vhathu vho no bva Disneyland nga tshifhinga tsha tshilimo. Nga inwe nḓila, ndi zwa ndeme uri vhathu vhoṱhe vha no wanala Afrika Tshipembe uri ri kone u pfesesa zwithu zwine zwa vha uri zwo itea zwa vhaisa vhathu zwine zwa vha zwa vhukuma nga ḓivhazwakela yashu.
The V&A Waterfront
Sa muendela mashango, lwendo lwa uya Robben Island lu thoma Victoria and Alfred Waterfront. Hafha ndi fhethu hune havha vhukati hu re na tshiphithiphithi, ho ḓala mavhengele, dzi restaurant, dzi baisikop na Germans. Ndi fhethu hu hulwane hune ho dzhia fhethu hu hulwane zwi tshi bva kha uri u khou ita mini, unga fhedza dzi awara dzo vhalaho u tshi khou sedza na u vhona mavhengele u saathu u dzhena kana u tshi vhuya tshiṱangadzimeni.Ndi vhubvo ha mitshini ya u lugisa zwikepe na fhethu hune zwikepe zwa takuwa hone ha kha ḓorobo ya Cape Town, nga century 19th Waterfront ho ḓo wela kha fhethu ha nga murahu ha musi zwishumiswa zwa u lugisa zwikepe zwo fhaṱiwa mathomoni a lwanzhe nga cantury ya vhu 20. Nga ṅwaha wa 1988, fhethu ha u dzula zwishumiswa ho vha hu tshi khou sina, ha thomiwa nga huswa hu tshi khou itelwa u sika Waterfront ine ra vha nayo ṋamusi ra dovha ra itakalela.
U tshi nga engedza nga vhuḓalo huna moḽo, une wa vhidzwa Victoria Wharf, mavhengele u phaḓalala aya na Victoria Basin, hune hafha vhuima zwikepe mbonalo ya vha ya vhuḓi. Musi u tshi khou ṱoḓa u tou vhona zwithu zwavhuḓi u tshikepeni kana u tshi kha helikhophutha zwi hone fhedzi ahuna na tshithu na tshithihi tshine tsha nga u isa Robben Island.
Nelson Mandela Gateway
Arali wa nga paka fhethu hu hulwane hune havha tsini na molo, u fanela u zwiḓivha uri uḓo tshimbila lwendo lulapfu u swikela u tshi uya Gateway. Fhedzi u ḓo diphina nga u fhira nnṱha ha buroho ine iya ita tshitumuwa zwi tshi khou itelwa zwikepe zwi kone u fhira. Fhethu ha vhuḓi hune wa nga kona u paka ndi tsini na Clock Tower Centre, hune havha kha lunwe lurumbu lwa Waterfront. Hafha fhethu hu ya konḓa nga maanḓa u wanala, ngauri unga kona u wana fhedzi arali musi wo dzhena nga fhethu huhulwane tsini na ḓorobo fhedzi huya kona u ḓisa muthu tsini na tshifhaṱo tsha Gateway.
Vhukati ha Clock Tower Centre hu ḓi vha na mavhengele manzhi ha dovha ha vha na nḓivho khulwane ine ya nga fhiwa vhaendela mashango, hune vha ṋei vha nḓivho vha vha vha tshi khou bva kha shango ḽoṱhe. Ndi fhethu ha vhuḓi nga maanḓa hune havha na nḓivho kha Cape Town na ḽoṱhe ḽa Afrika Tshipembe, hanefho nga ngomu hu dovha havha na internet café unga kona na urenga na thikhithi dza u dzhena Robben Island ṱafulani.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe