Rock Hyrax

© Roger de la Harpe

Dzina

Rock dassie

Tshivhumbeo

Ndi tshipuka tshine tsha vha tsha Africa tshire na vhushaka vuhulwane nga maanda na Nḓou, naho nga mivhili zwi na phambano khulwane. Ho vhu vhushaka ho bva na kha u vha na u yelana zha zwivhumbeo zwa milenzhe na maṋo.

Kuḽele

Ndi phukha ine ya la maṱari. Iya ḽa zwithu zwo ṱangananaho fhedzi yone I funesa nga maanḓa mahatsi musi a hone nga zwifhinga zwa dzi mvula. Naho zworalo, zwifhinga zwine ha vha ho oma iya ḽa tshimela tshinwe na tshinwe. Zwimela zwa hone zwi fanela u vha zwina muthetshelo na hone zwi na munukhelelo, Mosess na Liver-worts zwi ya kona u Ḽiwa nga zwifhinga zwine ha vha huna gomelelo.

Kubebele

Vhana vhabebiwa tshilimo nga murahu ha musi ya tsadzi yo ḓi hwala lwa minwedzi ya sumbe. Dzinwe dza tsadzi dzi ya kona u ḓi hwala dzi saathu fhedza na ṅwaha dzo bebiwa. Zwi bebwa zwi ya fhambana tshinwe tshifhinga inga beba vhana vhavhili uya kha vhararu. Nnthihi ya tshinna iya kona u vhusa dza tsadzi dzo no swika 17, dza tshinna na dzo dzi pfumbudziwa henefho kha lonolwo lugwada.

Kuitele

Heyi phukha I funa nga maanḓa u tamba I tshi fhufha fhufha nnṱha ha matombo, nga maanḓa nga matsheloni na nga tshikovhelelo. Heyi phukha I pondiwa nga maanḓa nga maṋoni mahulu, caracal na Nngwe.

Hune dza wanala hone

Sa zwe zwa sumbedziwa nga dzina ḽa tsho ḽa mvelo, fhethu hune tsha funesa hone ndi matomboni uya hoṱhe kha vhukovhela ha Afrika. Ndi phukha ine ya funesa u dzula nga maanḓa nnṱha ha miri, hure na miri mihulwane miṋangoni ya mabako mahulu.

Tshitatistiki

Dzina ḽa tshi Latin: Procavia capensis
Tshileme(tshisadzi): 2,5 - 4,2kg
Tshileme (tshinna): 3,2 - 4,7kg
Vhulapfu(tshisadzi): 55cm
Vhulapfu(tshinna): 55cm
Mbalo ya vhana: 1-6
U vhibva kha vhudzekani: Minwedzi ya 17
Tshileme tshi tshi fhedza u bebiwa: 165-230g
Nzudzanyo: Hyracoidean
Muṱa: Procaviidae
Kubebele: Ṅwana 1-6 vha ya bebiwa nga nwedzi wa tshimedzi/ṱhangule na ṱhafamuhwe/lambamai nga murahu ha u ḓi hwala lwa minwedzi ya 7.

Magannḓisi

Ina zwikunwe zwiṋa kha milenzhe ya phanḓa na zwikunwe zwiraru kha milenzhe ya murahu. Zwikunwe zwoṱhe zwina dzi ṋala, nga nnḓa ha tsha vhukati tsha milenzhe ya murahu tshine tsha vha na ṋala. Makunwe ha na ṋama a khwaṱha nga maanḓa, athusa musi I tshi ṋamela zwikwara zwi vha zwo leluwa.