Ngeno khuhu dzi tshi kona ita zwithu zwine dza kona ngazwo u vhona maitele a zwinwe zwifuwo zwo no fuwiwa hayani sa kholomo, na u mmbwa na nngu huna zwithu zwine dzi sa pfane nazwo sa tampan kana gwitha.
Hezwi zwilumi zwine zwa zwiḽa malofha zwi a sedzesiwa nga zwifhinga zwa musi hu tshi dalelwa fhethu huno fuwa dzi khuhu ngauri zwiḽi hezwi kanzhi zwiḽa vhusiku na uri zwi nga kona u tambudza khuhu dzo lala. Maitele haya aya ḓisa mathada manzhi arali asa tandululwa nga maanḓa arali hu fhethu hune khuhu dza bveledzwa dzo ḓalesa fhethu huṱuku
Zwo vhonalisa hani?
Dza gwitha dzi vha dzo vhandalala, dza vha na tshivhumbeo tsha u tanḓavhuwela matungo dza vha thethe ngeno dzinwe nḓila dzo khwaṱhaho hu dzine dza kwamesa mmbwa na zwimange. Sa dzi Mite, dzina milenzhe ya malo, dza vha na ya rathi dzi tshi kha ḓi vha ṱhukhu.
Dzi afhambana nga tshivhumbeo ubva kha 3mm uya kha 15 mm nga vhulapfu, zwi tshi bva khauri dzi wela kha lugwada lufhio na uri dzo no nwa malofha mangafhani. Dza nga dzula maḓakani dzi tshi khou itela u fara zwine dza ṱoḓa, fhedzi kanzhi dzi dzula fhethu hune ha vha uri ndi zwiṱaha kana mabako.
Dzi nga kona u tshila lwa minwedzi mivhili na u fhirisa, tshinwe tshifhinga dzi akona u fhirisa nwaha na minwaha miraru dzi sa khou ḽa malofha.
Tsumbo dza uri dzo kavhiwa
Adzi ḓisi anaemia fhedzi kha khuhu, fhedzi dzi akona u ḓisa na manwe malwadze a re khombo sa tick paralysis, dzine dza vha dzo vhangwa nga vhuṱungu ha mare., Borelia anserine, Borrelia spirochetes, Borreliosis, Spirochaetosis, pastuerella na West Nile virus.
Tsumbo dzo no tangana na u kavhiwa hu vha ho katelwa u oma lurumbu, uneta, u onda, u sa tsha aluwa, Ruffled plumage, u vhaisala ha lukanda, usa vha na lutamo lwa zwiḽiwa na u tshuluwa. Khuhu dzi a swika hune dzi si tsha kona u awela, zwa konḓa hu vhusiku. Dzine dza vha uri dzi akona u ḓi palela zwiḽiwa dzi si tsha zwiita. Musi hu tshi khou ṱoliwa dzi khuhu hu lavheleswa ḽivhala ḽitsuku hune ya ḓo vha yo lunwa hone.
Kanzhi hezwo zwithu zwi wanala tsini na ṱhoho na mutsinga na hune havha husina mabesu zwavhuḓi na kha tshirumbi. Hu fanelwa u humbula uri adzi dzuli kha khuhu fhedzi dzi a wanala na vhusiku zwenezwo hu fanelwa u tou vha na tshedza tshihulwane musi hu tshi khou ṱoliwaTsini na dzi mbondo unga wana ho vha na mutwe zwi sumba uri tsho fhira henefho.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe