Vhulwadze ha Greasy pig na diamond skin disease ndi zwone zwi zwivhili zwine zwa tou vha zwihulwane vhukuma zwine zwa kwama lukanda lwa nguluvhe. Zwoṱhe zwi vhangiwa nga zwitzhili nahone zwi nga thivhelwa nga u fafadzela mishonga.
©National Pork Board, USAGreasy pig disease, i ḓivhiwa hafhu sa exudative epidermitis, i vhangiwa nga zwithu zwo fhambananaho zwa Staph Hyicus bacteria. Uya nga zwe zwa nwaliwa nga vha National Animal Disease Information Service, mutakalo wa nguluvhe – Greasy Pig Disease, tshitzhili tshi dzula kha lukanda. Fhedzi zwi ya ṱoḓa tshithu tshine tsha nga zwi vusa uri tshi kone u tshinyadza lukanda. Hezwi hunga vha tshinwe na tshinwe hunga vha lukanda lwo vhaisalaho kana manwe malwadze kana mufhiso wo kalulaho ndi hone hune zwitzhili zwa nga ḓalesa.
Malwadze a vhangiwa nga mbonalo ya zwithu zwa u khwaṱha zwa muvhala wa swiri, muvhala wa buraweni uya kha mutsu na zwinwe zwithu zwine zwa vha zwi tshi kha ṱhoho na kha muvhili wa nguluvhe zwine zwa nga zwiḽi zwa malofha na zwiṱhogomeli. Zwo ḓalesa nga maanḓa kha zwiguluzwana, ngauri zwi ya vhanga u omelwa. Kha nguluvhe khulwane zwi ya vhanga zwilonda zwine zwa fhedza zwi tshi khou fhola nga zwiṱuku, zwa sia lukanda lu si tsha takadza.
U lafha
U shumisa shampoo kana tshisibe zwi nga thusa u zwimbisa kana u vhulaha zwitzhili, kanzhi nguluvhe dzi ṱoḓa hu tshi khou tou shumiselwa antibiotic uri u kone u tou wana zwitzhili zwine zwa vha zwone zwo faraho malwadze haya. U fanela u vhudzisa muḓivhi uri a u tsivhudze uri ndi dzi fhio dzi antibiotic dzine dza fanela u shumiswa kha u lafha hezwi zwitzhili. Hu fanela u londiwa musi hu tshi khou fhiwa zwiguluzwana mushonga ho ḓala na maḓi na zwithu zwa u thusa uri zwi songo omelwa.
Nguluvhe dzine dza vha na greasy skin disease dzi fanela u bviswa kha dzine dza vha uri a dzina ho uri dzi songo shata dzinwe. Hu fanela u shumiswa na mishonga ine ya vha uri ndi ya vhudi uri mbalo ya dzi greasy disease iya fhungudzea. Tshivhangi tsha hezwi tshi fanela u dovha hafhu tsha ṱoliwa u itela uri vhu si tsha vhuya hafhu.
Diamond skin disease i kavha nguluvhe dzine dza vha uri ndi khulwane. Ngeno hu uri tshitzhili nga tshoṱhe tshi ya kona u ḓisa vhulwadze, uri ivhe hone iya vha yo itwa na nga manwe malwadze.
Diamond skin disease zwi nga vhanga na lufu na u sa tsha shuma ha mbilu. Dzina ḽa hone ḽibva kha diamond ine yavha na muvhala mutsuku ndi zwone zwithu zwine ya zwi ita kha lukanda lwa nguluvhe, nga mulandu wa usa isa malofha. Hafho fhethu hunga shanduka muvhala wa vha mutsu nga murahu nga mulandu wa zwinwe zwipiḓa zwine zwa sa shume, fhedzi iya kona u fhola nga murahu ha maḓuvha a sumbe kana a 10.
Nga nnḓa ha mavhala a diamond, nguluvhe dzine dza vha dzo kwamea dzi ya vha na fever khulwane vhukuma. Kha dza tsadzi dzi ya xelelwa nga nwana arali dzo ḓi hwala, ngeno dza tshinna dzi si nga si kone u vha na vhana kha rali dzi tshi kha ḓi vha na hovhu vhulwadze.
U lafha
Zwipuka zwine zwa vha uri zwo kavhiwa zwi nga lafhiwa nga penicillin. U fanela u ṱoḓa tsivhudzo kha muḓivhi wa zwipuka uri unga shumiswa zwishumisa zwa hani, huna mushonga wa u ṱhavhela uri vhu sa phaḓalale.
Nguluvhe dzine dza vha na vhulwadze ha diamond skin disease dzi fanela u bviswa kha dzine dza vhana mutakalo u thivhela uri tshitzhii tshi sa phaḓalale. Tshivhangi tsha tshitzhili tshi fanela u ḓivhiwa na tshone uri vha kone u thivhela hu nga vha u huvhala kana manwe malwadze kana nyimelo ya unhygienic.
Greasy Pig Disease
Malwadze a vhangiwa nga mbonalo ya zwithu zwa u khwaṱha zwa muvhala wa swiri, muvhala wa buraweni uya kha mutsu na zwinwe zwithu zwine zwa vha zwi tshi kha ṱhoho na kha muvhili wa nguluvhe zwine zwa nga zwiḽi zwa malofha na zwiṱhogomeli. Zwo ḓalesa nga maanḓa kha zwiguluzwana, ngauri zwi ya vhanga u omelwa. Kha nguluvhe khulwane zwi ya vhanga zwilonda zwine zwa fhedza zwi tshi khou fhola nga zwiṱuku, zwa sia lukanda lu si tsha takadza.
U lafha
U shumisa shampoo kana tshisibe zwi nga thusa u zwimbisa kana u vhulaha zwitzhili, kanzhi nguluvhe dzi ṱoḓa hu tshi khou tou shumiselwa antibiotic uri u kone u tou wana zwitzhili zwine zwa vha zwone zwo faraho malwadze haya. U fanela u vhudzisa muḓivhi uri a u tsivhudze uri ndi dzi fhio dzi antibiotic dzine dza fanela u shumiswa kha u lafha hezwi zwitzhili. Hu fanela u londiwa musi hu tshi khou fhiwa zwiguluzwana mushonga ho ḓala na maḓi na zwithu zwa u thusa uri zwi songo omelwa.
Nguluvhe dzine dza vha na greasy skin disease dzi fanela u bviswa kha dzine dza vha uri a dzina ho uri dzi songo shata dzinwe. Hu fanela u shumiswa na mishonga ine ya vha uri ndi ya vhudi uri mbalo ya dzi greasy disease iya fhungudzea. Tshivhangi tsha hezwi tshi fanela u dovha hafhu tsha ṱoliwa u itela uri vhu si tsha vhuya hafhu.
Diamond Skin Disease
Diamond skin disease, i dovha ya ḓivhiwa sa Erysipelas, i vhangiwa nga Erysipelothrix rhusiophathiae bacterium, iya wanala vhukuma kha mabulasi manzhi adzi nguluvhe. Uya nga vha Pig Site’s Quick Disease Guide, u swika kha 50% ya zwifuwo zwi ya vha zwina hezwi zwitzhili kha dzi thanga dzavho. Hune havha ho kavhiwa hone ndi hone hune havha khombo, fhedzi iya kona u phaḓalala na nga murundo na mare.Diamond skin disease i kavha nguluvhe dzine dza vha uri ndi khulwane. Ngeno hu uri tshitzhili nga tshoṱhe tshi ya kona u ḓisa vhulwadze, uri ivhe hone iya vha yo itwa na nga manwe malwadze.
Diamond skin disease zwi nga vhanga na lufu na u sa tsha shuma ha mbilu. Dzina ḽa hone ḽibva kha diamond ine yavha na muvhala mutsuku ndi zwone zwithu zwine ya zwi ita kha lukanda lwa nguluvhe, nga mulandu wa usa isa malofha. Hafho fhethu hunga shanduka muvhala wa vha mutsu nga murahu nga mulandu wa zwinwe zwipiḓa zwine zwa sa shume, fhedzi iya kona u fhola nga murahu ha maḓuvha a sumbe kana a 10.
Nga nnḓa ha mavhala a diamond, nguluvhe dzine dza vha dzo kwamea dzi ya vha na fever khulwane vhukuma. Kha dza tsadzi dzi ya xelelwa nga nwana arali dzo ḓi hwala, ngeno dza tshinna dzi si nga si kone u vha na vhana kha rali dzi tshi kha ḓi vha na hovhu vhulwadze.
U lafha
Zwipuka zwine zwa vha uri zwo kavhiwa zwi nga lafhiwa nga penicillin. U fanela u ṱoḓa tsivhudzo kha muḓivhi wa zwipuka uri unga shumiswa zwishumisa zwa hani, huna mushonga wa u ṱhavhela uri vhu sa phaḓalale.
Nguluvhe dzine dza vha na vhulwadze ha diamond skin disease dzi fanela u bviswa kha dzine dza vhana mutakalo u thivhela uri tshitzhii tshi sa phaḓalale. Tshivhangi tsha tshitzhili tshi fanela u ḓivhiwa na tshone uri vha kone u thivhela hu nga vha u huvhala kana manwe malwadze kana nyimelo ya unhygienic.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
Mange, pig louse, ticks na thunzi ndi zwinwe zwa zwilumi zwine zwa luma nga nnḓa zwine zwa ita uri lukanda lu vhaisale ha vha na u xelelwa...
Ticks thethe dzi ya kona u dzula kha madzulo a nguluvhe, ngeno huna uri ticks dzine dza vha uri dzo khwaṱha dzi tshi wanala malisoni. Dzi ...
Nguluvhe ine ya vha na mutakalo ina lukanda lutete lune lwa vha lwa vhuḓi. Uya nga vha Pork Producers Production Organisation’s Pigs for...