Powdery Mildew kana Oidium
Powdery mildew ine ya dovha ya ḓivhiwa sa oidium, i vhangiwa nga zwitzhili Uncinula necator na hone iwela kha zwithu zwine zwa vha khombo vhukuma. Tsumbadwadze dza oidium dzi ya vhonala kha ṱari, na tsinde na kha matavhi a mutshelo. Tsumba dwadze dza u tou thoma ndi u vhona mavhala madala (hu sini fhethu hune havha na mapfura) kha maṱari.Musi ṱari ḽo sedziswa kha tshedza, hu ya vhonala mavhudzi a muvhala wa girei. Kha miri ine ya kha ḓi vha miṱuku naho hu vhonala muvhala wa gireyi yo yaho kha tshena ine hu si kale ya vha muvhala mutsu. Matavhi a vhonisa zwithu zwa u sina zwine zwa vha zwi girei kha lukanda lwa nḓirivhe. Oidium I ita uri veini isa vhe na muthetshelo wavhuḓi.
Oidium zwilonda zwa hone zwi vhonala kha tsinde zwi ya ṱavhanya zwa vhonala nga maanḓa arali huna tavhi ḽo bvaho. Muri u ya ṱavhanya u wana malwadze zwenezwo mathomoni a khalanwaha. Muri u fanela u fafadzelwa hu tshi khou shavhiwa oidium na mathomoni a muṱokola mealybug (hune ha nga thusa kha u phaḓaladza vhulwadze nga murahu ha vhege 2, 4 na dza 6 ho no wiswa matavhi. Naho zwo ralo, ndi zwavhuḓi u thoma nga tshifhinga (vhulapfu ha vha 2-5 cm) hu sa tou lapfesa hune ha ḓo balelwa fhethu ha u fafadzela. U fana na downy mildew, oidium i langiwa nga zwithu zwine zwa lwa na zwitzhili, fhedzi vhulwazde vhu a konḓa vhukuma musi hu tshi khou shumiswa zwithu zwine zwa vha uri asi zwinzhi.
Zwiṱavhiwa zwine zwa nga Chardonnay, Chenin Blanc, Riesling, Sémillon, Pinotage, Sultana na Muscadel, zwine zwi a hula vhukuma, ndi zwone zwine zwa dalelwa u fhirisa dzinwe.
Huḓi vha na dzinwe nḓila dzi si nnzhi dzine dza nga thusa kha u lwa na zwitzhili:
U fanela u ita zwa u langa tshimela hezwi zwine wa geredzela matavhi na u ita zwithu zwine zwa ḓo imisa miri na u lwisa uri isi tsitsikane.
U fanela u fhungudza manyoro a nitrogen fhethu hune ha ha uri miri iya hula nga yone iṋe.
Wa sheledza musi muri u tshe wo thaba u fana na nga matsheloni.
U geredzela, u dzula nga nḓila yone na he miṱokola ya dzula hone zwi nga thusa kha u ṱavhanya u oma ha tshimela.
Downy Mildew
Downy mildew i vhangiwa nga Plasmopara viticola nahone i vhonala nga mavhala o itaho tshitopi kha maṱari. Nga zwifhinga zwine ha rothola hu mbo ḓi thoma zwithu zwino nga zwi tshena mathomoni a ṱari. Mathoma thoma athoma u bvelela a phaḓaladzwa nga mvula na muya. Zwilonda zwa thoma u ḓala zwa phuletshedza kha ṱari. Ha kona u vhonala mavhala ane avha na mapfura nga murahu ha maḓuvha a 5 uya 15 nga murahu ha u kavhiwa. Matavhi maṱuku athoma u vhaburaweni nga murahu a thoma u oma akona a wa. Mitshelo ine yo kavhiwa ya thoma u sa tsha hula, ya vha na muvhala wa buraweni, ya honyana ya thoma uwa. Na dzine dza kha ḓi vha dala nadzo dzi ambo ḓi shatiwa.Zwi tzhili zwi tou dzula zwo ḓi geḓa fhasi mavuni. Tshifhinga tsha vhuḓi tshine wa nga kona u langa downy mildew ndi mathomoni a khalanwaha. U fanela u lavhelesa miṱokola uri a hu khou vhonala fhethu hune havha na mapfura nga murahu ha vhege tharu kana nṋa muri wo thoma u aṋwa. U fanela u thivhilwa nga u fafadzela. U fanela u fafadzela u saathu thaba ubva hafho luvhili nga nwaha musi hu tshi khou rothola. U fanela u ḓivha uri u vala havhuḓi zwi a ṱoḓea nahone zwi tsireledza zwine zwa khou hula zwino.
Mvula iya fhungudza u kavhiwa ha maṱari. Nga murahu ha u kavhiwa, u fanela u fafadzela henefho hune ho kavhiwa hone nga mushonga wa hone wo no lwa na tshitzhili hu saathu thoma u vhonala mavhala a tshitopi. Arali zwithu zwono nga mapfura zwa thoma u vhonala u fanela u fafadzela nga systemic fungicides nga murahu ha vhusiku ha u rothola.
Translated By Khalirendwe Nekhavhambe