Dzi ya toda zwiliwa zwine zwa vha wo dala uri hu kone uvha na tshiko tsha pollen uri hu kone u sikiwa zwithu zwo fhambanaho. Hezwi zwi sikiwa ndi zwa ndeme kha u shuma na mivhili yadzo kha u kona u lwa na zwilumi na malwadze na u kona u vha na mivhili ine ya vha uri yo khwatha. Usa khwatha hayo kha mivhili zwi ya ita uri dzi sa tamise na ndala zwa sia I tshi khou fa.
Dzine dza vha dzo khwatha dzi tshi khou ola zwa vhudi ndi dzone dzine dza kona u tshila na musi huna gomelelo na vhuria dza dovha dza vha na vhana vhanzhi u fhira hedzo dzine dza vha dzi sa khou wana zwiliwa zwinzhi.
Ndi lini Hune wa Fanela ufha Notshi Zwiliwa?
Dzi fanela u fhiwa zwiliwa arali dzine dza ya u pala dzi sa tou vha nnzhi kana dzi sa koni ubva uya pfuloni. Afrika Tshipembe dzine dza swika 12% ya ha u limiwa hu nga shuma uri dzi kone ula ufana na kha miri ya mitshelo, ngeno dzine dza tou di palela dzi tshi funa miri ya fynbos Western Cape yo fhungudzea. Usa ya hadzo pfuloni zwo fhungudzwa nga mulandu wa gomelelo na mililo.Mutoli une wa vha u nduni ya dzi notshi ndi yone zwiliwa musi hu vhuria nga tshifhinga tshine ha sa vhe na nectar nnzhi maluvha asi tou vha manzhi ane ono thoma u mela. Nga tshifhinga tsha gomelelo kana hu sina nectar notshi dzi la mutoli une dza vha dzo u vhea uri dzi kone u tshila. Hu fanela uvha na zwinwe zwiliwa nga maanda nga murahu ha musi ho dzhiwa mutoli nga vhathu.
Ndi zwavhudi kha vhafuwi vha notshi u dzula vha tshi khou lavhelesa nga ngomu hune dza dzula hone, uri vha kone u vhona arali hu tshi nga todea zwinwe zwiliwa, kana nndu yadzo I khou toda u pfuluswa ya iswa fhethu hune havha na pfulo.
Zwinwe zwa zwiliwa zwi fanela u fhiwa nga murahu ha musi vha tshi khou fhedza u kana mutoli, kana vha tshi khou di pfulusa madzulo adzo vha sa thu thoma u khethekanya mmbi.
Zwinwe zwa zwiliwa zwi ya thusa kha mmbi na mutakalo wa ya tsadzi khulwane.
Ndi mini Zwine zwa Fanela u Liswa Notshi dza Mutoli?
Carbohydrates I shuma u kala mufhiso wa muvhili wa notshi na mufhiso wa ngomu hune dza dzula hone.
Notshi dzi dovha hafhu dza toda pollen sa tshiko tsha protein, vitamin na mineral na dzinwe dzi carbohydrates. Pollen I shuma u bveledza Royal jelly ine ya vha I tshi khou fhiwa ya tsadzi khulwane na vhana.
U fha Zwiliwa Notshi - Swigiri
U songo ifha mutoli nga nnda ha musi I tshi khou bva kha tshitaha tshanu. Huna malwadze adzi notshi u fana na American foulbrood inga phadalala u mona na mutoli zwa disa na malwadze kha tshitaha. Nahone na munukho wa mutoli unga kunga notshi dza vhufhura uri dzi dzhene tshitahani.Ndi khwine u fhe dzo dowelaho swigiri na madi. A hu shumi swigiri yo omaho, swigiri ya buraweni ngauri zwi ita uri I tshuluwe.
Vhanwe vhafuwi vha notshi vha funa ratio ya tshipida tshithihi tsha swigiri na kha tshipida tshithihi tsha madi (a 1:1 u tanganisa) ngeno vhanwe vhatshi funa ine ya nga yo khwatha zwituku ya zwipida zwivhili zwa swigiri kha tshipida tshithihi tsha madi (2:1). Madi a u fhisa a thusa kha u nokisa swigiri, fhedzi zwo tanganiswaho na swigiri azwi faneli u vhiliswa ngauri zwi ya fhungudza swigiri.
Nga ndowelo syrup ya 1:1 I ya kona u vala u dzula ha mutoli na u thusa mmbi uri dzi kone u bveledza vhana. Syrup ya vhuya ya khwatha I shuma kha u bveledza zwiliwa arali zwine zwa vha zwo vhea zwa mutoli zwi zwituku. Zwi ya tutuwedziwa u thoma u dzifha syrup ine ya vha 1 litre.
Inga vha yo lingana lwa maduvha, u fanela u vhea syrup fhethu hune havha uri ho dzumbama wa vala nga mahatsi uri notshi dzi kone u swika dzi sa khou wela fhasi kana u nuvhela.
U fha Notshi Zwiliwa - Pollen
Nga tshifhinga tshine ya vha I tshi khou konda, unga I vala nga u shumisa zwine zwa kona u I imela (u zwirenga kha vhane vha rengisa zwibveledzwa zwa notshi) kana ya mupo. Iya kona u hwala na u shata malwadze arali u tshi khou vala nga ya mupo, u fanela u I hwala kha mmbi ine ya vha na maanda I sinaho malwadze.
Dr. Eric C. Mussen, vha University of California Davis, USA vha amba na uri unga dzi lisa yeast ya halwa, iya nga u fana na pollen.
Unga dzi lisa yo oma, fhedzi zwi vha zwavhudi arali i tshi tou nga peanut butter. Vhane vha fuwa zwithu zwine zwa sa tou vha zwinzhi hune vha tou vha na zwitaha zwine zwa vha zwituku. Vha nga tanganisa yeast na 50% ya syrup ya swigiri. Wa zwiputela kha bambiri uri zwi thabe.
Vhafuwi vha notshi vha Paarl-Nico Langenhoven o wanulusa uri udzi fha zwiliwa zwo tanganaho zwa pollen zwo tangana na 5 uya kha 10% ya mutoli (I liwa yo vhewa tsini vhukuma na hune havha ho tingeledzwa vhana) ndi hone I tshi shuma. Vha ralo, tshitaha tsha mutoli na mutoli une wa sa bve nga nnda sa vhunga zwi tshi nga disa malwadze.Translated by Khalirendwe Nekhavhambe