Swo Nonisa na Manyoro

Swinonisa Misava

©Louise Brodie
Ti endliwe hi swilo leswinga bola leswi sukaka eka swilo leswi aswi hanya leswi endlaka manyoro naswona swinga katsiwa na muxaka wun’wani wwohambana hambana wa manyoro. Ntirho waku bola wuhumelela loko ti microorganisms ti teka vundzhawu eka misava leswi endlaka swakudya kusuka eka swilo leswinga bola kuva switswongiwa hi swimilani.
Swinonisa misava swa ntumbuluko swi cheriwa emisaveni kusuka eka xiyimo xa swona xa ntumbuluko, swiri ti pellet kumbe swiri ti granules. Swinonisa misava leswi swichela swakudya hika ntsongo ntsongo eka misava naswona swifanele kucheriwa eka ndzhawu leyi kungata byariwa eka yona loko swinga se laviwa hi swimilani. Leswi swita sivela minkarhi ya mpfumaleko wa swakudya eka swimilani leswi milaka kumbe kukula.

Compost hileswi swivaka kona loko ku tshikiwe manyoro ya hlangana kutani ya pfumeleriwa ku bola.
Manyoro i vulongo bya swifuwo leswi hanyaka lawa ya hlengeletiwaka kutani ya cheriwa eka misava ku hlohletela leswaku ti microorganism ti endla ntirho watona.

Inorganic Fertilizers

Inorganic fertilizers kumbe ti khemikhali to nonisa misava swi endliwa hi munhu laha ku hlanganisiwaka ti elements nati fossil fuels, leti endliwaka naku tumbuluxiwa kuya hi nhlayo leyi laviwaka hi swimilani swotala na swipimelo swakona. Swinonisa misava leswi switirha hinkarhi walowo kutlula ti organic fertilizer naswona swihatla kuva swikumiwa hi swimilani xikan’we kan’we loko swahaku heta ku cheriwa hi xivumbeko xati granule kumbe swihalaki.
Kutirhisiwa ngopfu ka swinonisa misava swa ntumbuluko kumbe swa ti khemikhali ntsena swinga endla leswaku kutala munyu eka misava nakuva kuhunguteka ti microbes eka misava, leswi endlaka leswaku misava yi humbanyisiwa. Leswi swilulamisiwa hikuva ku cheriwa swinonisa misava swantumbuluko kufana na manyoro yatlhelela eka misava kumbe kubyariwa xikan’we naku tlakusiwa ka swimilani swa rihlaza swo engetela swofana na ti legumes, rye kumbe oats xikan’we naku rimeriwa nakambe ehansi ka misava.
Tiva leswi
Kutirhisiwa ka nhlangano wa tinxaka leti timbirhi ta swinonisa misava swina mbuyelo wa swona hikuva misava yitirhisa swakudya leswi swikumekaka eka tinxaka leti hi vumbirhi xikan’we na leswi yan’wana ya xotaka swona. Swinonisa misava swa xintu swi sirhelela naku tiyisisa rihanyu rakahle ra ntumbuluko ra misava naswona yitinyika swakudya swo ringanela hinkarhi lowu swicheriwaka.

Translated by Ike Ngobeni