Switirhisiwa swa Mimpfundlha

© Karoline Steenekamp

Nhlawulo lowu wulangutana na switirhisiwa leswi lavekaka kusungula vufuwi bya mimpfundlha. Leswi swikatsa swodyela eka swona, swin’welo swa mati, hay ricks, ti bin tanhlayiselo wa swakudya, switirhisiwa swa mbhasiso, swisaka xikan’we na swihahlu swofambisa mipfundlha na swavutshunguri.

Swodyela ka Swona

Swodyela eka swona swifanele kuva kona kuya hiku hambana ka swakudya leswiphakeriwaka.
Pellets i swakudya swakahle ngopfu leswinyikiwaka mipfundlha leswingo ncikinyisiwa hile handle ka xihahlu laha kunga pfuriweku nyangwa wa xihahlu. Swodyela swinga boheleriwa eka xihahlu leswaku mimpfundlha yinga halati swakudya leswinga luzekaka. Xibye lexi xinga tirhisiwa hi mpfundlha na nwana wa wona kumbe ntlawa wa mimpfundlha, kambe xifanele xi lehe kuringana leswaku swiharhi leswi swita dya kahle swinga manyani, ekusuhi na kusuhi.
Swibye leswi swingava swiendliwe hi nsimbi, poto ra mabilomu kumbe ti plastiki ta swigubu swakhodirinki. Mimpfundla yinga swincankunya kambe swa olova kuswicinca. Swodyela leswi tirhisiwaka ku phamela swimpfundlani swifanele kuva swinga anamanga ngopfu kusivela leswaku swimpfundlani swinga ngheni endzeni ka swona. Swibye hinkwaswo swifanele ku basisiswa himinkarhi hinkwayo.

Swin’welo swa Mati

Mati yo tenga yafanele kutshama yarikona himinkarhi hinkwayo naswona swingava kahle loko ya kumeka hi tiphayiphi leringa mamiwaka kunene. Kutirhisa maendlelo lawa ya humesaka mati hiwoxe i ndlela yo olova no tirheka kahle. Hambi leswi swipfunaka swinene ku endlisa sweswo, swina nkoka kutiyisisa leswaku swiphayiphani leswi aswi pfaleki. Swilava kulawuriwa swinene.
Xobiha xa kona eka maendlelo lawa ya swiphayiphani hileswaku munhu angaka anga switivi leswaku mpfundlhaa wunwe mati yotani hikwihi hi siku. Leswi swiendla leswaku swinga tiveki ngopfu mayelana na rihanyo ra mpfundla lowu. Hambi swiritano, loko kuriku mathangi ya mati yatshama ya tatisiwile,sweswo swiendla leswaku swiharhi switshama swiri na mati minkarhi hinkwayo. Mirhi leyi laviwaka hi mimpfundlha yinga cheriwa kwla matini leswaku swiharhi switayi kuma kona.

Hay Ricks

Hay yina nkoka swinene eka kukula ka mimpfundlha. Yiphakeriwa kahle hiku olova loko yiri eka ‘rick’ handle ka sweswo mimpfundlha yita tshama e henla ka swakudya leswi laha yingata siya malongo yayona eka swona. Hay ricks tingava e handle ka xihahlu laha mpfundlha wungata koka kunene kumbe yivekeriwa hile ndzeni ka xihahlu.

Ti bin ta Nhlayiso

Swakudya hinkwaswo swifanele kutshama swiri eka swibye leswinga pfariwa kutiyisisa leswaku switshama swiri leswinene naku sivela kuva swifikeriwa hi makondlo na swinwana leswinga swithyakisaka.

Translated by Ike Ngobeni