Nelson Mandela wanuna wa matimba hi Archbishop Desmond Tutu

© Eric Miller

Xana ha lorha ke?

Hi sinto endzhaku kaloko Nelson Mandela ahlawuriwile kuva President, 30 000 wa vanhu vahlengeletanile eka ntirho wo khensa lowu awuri e FNB Stadium kusuhi na Soweto. Andzi tshame etlhelo ka Nelson Mandela loyi afanele ava President ndzi nwivutisa ndziku, "Xana uti twa njhani?

Watshemba leswaku himpela swile kuhumeleleni?" Tani hintolovelo a hlamula aku: "Ndzi tsundzuka leswi vange Leah uswivurile e New York loko Ambassador ya Norway ativisa leswaku u wine Nobel Peace Prize ya 1984.” Aku, 'Hiti tovile kutiyisisa leswaku ahingari eku lorheni."' Ndzi ku "hintolovelo", hikuva wanuna loyi angava kahle no hlonipheka, kambe atlhela ati tsongahata tani hivanwana vanhu, laha hinkwaswo switlhelaka switwala onge kova norho. Ahifanele hiti tova nkarhi hinkwawo kutiyisisa leswaku hipfukile himpela.

U tsakeriwa misava hinkwayo

Hi February 1990, wanuna loyi ahari mubohiwa, endzhaku ko pfaleriwa ekhotsweni kuringana 27 wa malembe laha a tlhelaka a kota kutikhoma xikan’we na vanhu va yena, ina, navona i vanhu naswona avari na timfanelo tani hi mani na mani, kukatsa na mfanelo yakuva eka vandla rihi na rihi ra tipolotiki no teka swiboho eka tiko leri.

Ehenhla ka sweswo, yena na van’wana ava pfaleriwile, van’wana vaya evuchavela whawha kasi van’wani valovile. Nelson Mandela atekiwa hi tholorisi hi valungu va tiko ra Afrika Dzonga xikan’we na moya wa vusathani, loyi a lulamele hiku pfaleriwa ku cukumetiwa xikhiya. Hitshame hi ya vona masingita yahumelela emahlweni ka hina.

Loyi yena,kuringana nkarhi woleha a tekiwa tani hi xihontlovila, u cinciwile leswaku namuntlha a hloniphiwa na hilava vanga nwi zonda hi mbilu na moya. Anga ta endla nchumu xo hoxeka. A tsakise na lava avari na timbilu ta lunya na mona — hinkwavo vadya kahle kusuka eka leswi aswi endleke naswona aswikanakanisi leswaku loyi ari murhangeri wa tiko loyi a tsakeriwa misava hinkwayo.

Valungu va Afrika dzonga navona ava hlamarisiwile swinene hi nhenha leyi xikan’we nakutiyimisela ka yona ku rivalela xikan’we no endla xin’wana na xin’wana lexi axita endla leswaku kuva na vun’we na ndzivalelano, hambi leswi vantima avanga khomeki kahle hi mhaka leyi. "Munhu wa matimba hilonkulu hikuva nayena i munhu naswona una kutsandzeka ka yena" -Archbishop Desmond Tutu

Translated by Ike Ngobeni

Mandela, The Moral Voice of Africa

Eka Tunis OAU summit hi June 1994, muteki wa mahungu u hlamusele President Mandela tani hi "mongo wa rito ra Africa"....more

Nelson Mandela our beloved President by Raymond Louw

Akungari hikuva a ambale jesi ya Springbok eka ntlangu wohetelela, laha Afrika Dzonga ringa wina World Cup loko ringhenele rosungula eka mph...more