Kulandzeleriseka Ka Nyama Ya Mbuti Laha Afrika Dzonga

© Marinda Louw
Traceability i vuswikoti byaku landzelerisa swakudya kumbe swilo leswinga endzeni ka swakudya kukuma laha swisukaka kona. Swita landzelela ndlela ya vuhumelerisa, ku lulamisiwa na ku hangalasiwa kuya eka mavhengele na vaxavis. Traceability yina nkoka loko swita eka rihanyo ra vanhu. Ku kota ku tiva laha switumbulukaka kona na leswinga cheriwa endzeni swina nkoka kusivela kuhangalaka ka mavabyi lawa yangavaka ya vangiwe hi swakudya swokarhi kumbe leswinga endzeni ka swakudya sweswo.
Traceability ya swifuwo swivula ku kota ku landzelela xifuwo kumbe ntlhambi wa swifuwo eka switeji hinkwaswo swa swona – kusuka eku tswariweni eka ndzhawu yokarhi kuya eka ku dlayiwa naku lulamisiwa ka ntsumbu wa kona.
Kufuwela ekaya na swilaveko swa matiko mambe swa switirhisiwa swa swifuwo switise xivandla xo yisa swiendliwa swa swifuwo kuya eka matiko mambwe. Leswi swi hlohletele mfumo na minhlangano ya swifuwo leswi hanyaka eka matiko yohlaya ku endla vuvekisi eka ku endla switirhisiwa naku lulamisa switirhisiwa swa traceability ku landzelerisa swifuwo na leswi swiendliwaka hi swona.
Traceability ya swifuwo yiva xiphemu xa vulawuri bya basiso eka kuhumelerisa swakudya leswi tumbulukaka kusuka eka swifuwo. Se ke, traceability i vuhlanganisi bya swifuwo na rihanyo ra vanhu xikan’we naku hlanganisa nhlayiseko wa swakudya na khwalithi ya swakudya.

Vutitivisi Bya Swifuwo eAfrika Dzonga

E tikweni ra Afrika Dzonga, kaha endliwa ntirho waku tumbuluxa National Livestock Identification and Traceability System (I-ITS SA) laha kungata kota ku hlanganisiwa mufuwi na swifuwo swa kwe, laha vanga kona na kutsarisa hi xin’we xin’we xikanwe naku kandziyisa mafamba fambelo eka database yale xikarhi.
Hambi leswi kunga langutiwa ngopfu eka kufuwa timbuti leti xavisiwaka xikanwe na mafuwelo na maendlelo yo dlaya swifuwo, van’wamapurasi lavantshwa xikan’we na lava vanga kona eka nkarhi wa sweswi. Hambi swiritano, mintlhontlho yotala yive kona eka van’wamapurasi lava sungulaka kukatsa na mpfumaleko wa switirhisiwa swa IT.
Va I-ITS SA vanga pfuna eka kuhlayisa mintlhambi ya swifuwo swa tiko hinkwaro tani hileswi swinga pfunaka eka ku sivela mavabyi xikan’we na kululamela kuhangalaka ka mavabyi kutiyisisa vulawuri bya xihatla leswinga hungutaka ku lahlekeriwa eka bindzu.

Translated by Ike Ngobeni