African Fish Eagle

© Shem Compion
African Fish Eagle.

Vito

African Fish Eagle (Haliaeetus vocifer)

Xivumbeko

Rikhozi I xinyenyani lexikulu swinene lexi nga na muhlovo wohlawuleka wa ntima, buraweni na ko basa.

Swakudya

Hambi leswi vito raxona ra xinghezi xihlamuselaka leswaku xidya tinhlampfi, eka tindzhawu tin’wana xidya swinyenani kukatsa naleswi hanyaka ematini. Xitlhela xikota ku dya swinyenyani leswi bolaka no tiveka hiku tekela swinwani swinyenyani loko swikhome swakudya. Goliath Herons iswinwani swa swinyenyani leswi tekeriwaka ngopfu swakudya hi rikhozi. Swakudya nkulu swa rikhozi I tihlampfi, minkarhi yinwana letinga fa kambe xitsakela ku kuma leti hanyaka. Tindhungulu na swinwana swihlampfana leswintsongo swikhomiwa ngopfu hi rikhozi. Swakudya swa rona leswikulu swidyeriwa ehansi ekusuhi na mati.

Mahanyelo

Rikhozi rina tindlela timbirhi tohlawuleka leti ri rilaka ha tona. Loko riri eku haheni ri rila hindlela yin’wani leyi fanaka na muxaka lowun’wani wa rikhozi. Kasi loko xiri exisakeni xiendla mpfumawulo lowunge 'quock'. Rikhozi ra xisati rona rintsongo nyana eka lera xinuna. Lexinga duma ngopfu hi ronaiku rila ka rona leswitivekaka tani hi 'the voice of Africa'. Rikhozi ritala kuva rifamba na rin’wana himinkarhi yotala hambi kungari minkarhi ya kutswala notlhela rikota no dya swin’we loko ku kumeke swakudya. Riteka nkarhi woleha swinene ritshame ehansi ringari eku haheni laha ritalaka ku wisa hiva 10 am endzhaku kaloko ridlaye xodya xona hambi leswi ritshamaka ridlayile.

Vutshamo

Rikhozi ritala ku vonaka ritshame eka minsinya yoleha laha rikotaka ku vona kul;eh aka nambu na laha ringa kumaka swakudya. Ekusuhi na tiva laha kungana ntalo wa swakudya hilaha rirhandzaka kona laha loko marimabirhi ya lava mpfhuka nyana woleha kuva ya kuma swakudya sworinganela kasi lomu swinambyanini rilava ndzhawu yikulu. Nkarhi wun’wani rijikajika rilava swakudya laha kungana maxelo yotsakama laha rin’wana rikotaka kutshama lembe hinkwaro.

Laha xikumekaka kona

Xihangalake ngopfu e dzongeni wa Afrika. Xinyenyani lexi xikumeka nale milambyeni nale tiveni.