Ngwana wa Taung - Qaleho ya Rona Botho

Kelello

©David Fleminger

Ntho ya pele e entsweng ka dintho tsa kgale ya hominid e fumanweng Afrika e ile ya kgethollwa ke Moprofesa Raymond Dart, hape ka 1924. Dart e ne e le Moaustralia ya neng a sebetsa Afrika Borwa e le moprofesa wa Anatomy Univesithing ya Witwatersrand. Ha re le leetong la tshimo Buxton Quarry haufi le toropo ya Taung, Profinseng ya North-West kajeno, baithuti ba bang ba Dart ba ile ba fumana mehlala e tsotehang ya mesaletsa e ileng ya romelwa ho Moprofesa wa bona ya hlomphehang.
Jwalokaha Dart ka bo yena a ngotse:
"Nthong e ka hodimo-dimo ya lejwe la lejwe ke ntho e ntle ho pelaelo e neng e le letshwao la di-endocranial kapa hlobo ya hare-hare ya lehata. Hoja e ne e le feela bokowa ba boko ba sebopeho sa mefuta leha e le efe ya thepa e ne e tla be e le hore e fumaneha e kgolo, hobane ntho e jwalo e ne e eso tlwaelehe. Empa ke ne ke tseba ka botebo hore se neng se le matsohong a ka e ne e se boko bo tlwaelehileng ba bokowa. Mona mona lehlabatheng le kopantsweng ke laeme e ne e tshwana le boko ba makgetlo a mararo a maholo jwaloka tshwene le a maholo haholo ho feta a chimpanzi e moholo."
Ka tshwahanyetso o ile a thaba, Dart o ile a feta ka lebokoseng Mme a fumana dikarolo tse ding tsa sefahleho sa sebopuwa se setle. O ile a hlokomela ka potlako hore phoofolo ena e bontsha bopaki ba ho tsamaya hantle, mme meno a shebahala a makatsa motho. Dikgwedi tse mmalwa hamorao, o ile a hatisa pampiri e tsosang maikutlo haholo koranteng ya saense, hlaho. Sephetho sa hae ke hore lehata lena e ne e le la setshwantsho se senyenyane sa mefuta e ileng ya wela kae-kae pakeng tsa diapes le batho ba kajeno. O ile a bitsa mofuta ona Australopithecus africanus.

Moo Bithoba rona bo Hlahang teng

Sena sohle se ne se nkwa e le se tshwanang le saense sa mehleng ya kajeno sa saense, joalokaha ho ne ho nahanwa ka nako eo batho ba tsoileng Asia, mme bopaki ba hae bo kgahlano le mesaletsa e entsweng hantle ya Brithani e bitswang Piltdown Man (eo hamorao e ileng ya senolwa).
Ntle ho moo, kgumamelo ya ntho leha e le efe e tswang khonthinenteng e lefifi la Afrika e ka morao e ne e sa utlwisisehe mme Dart e ne e songwa ke basebetsi-mmoho le bona ba machaba. Leha ho le jwalo, ho ile ha hlaha batshehetsi ba mmalwa ba akarelletsang Dr. Robert Broom. Ho theosa le dilemo, ho nepahala ha kgopolo ya Dart e ile ya thehwa mme kajeno ngwana wa Taung o nkwa e le mohokahanyo wa bohlokwa kutlwisisong ya rona ya tlhaho ya batho. Raymond Dart o ile a tswella pele ho sebetsa ka nako e telele Wits mme a hlokahala ka 1988, ha a le dilemo di 9.

Australopithecines

O se ke wa dumella lebitso hore le o tlohele. Australia e bolela Southern le pithesine e bolela ape. Kahoo Australopithecine e bolela sefate sa Southern. Lena ke lebitso le fuweng mefuta e mengata ya pele ya hominid e fumanwang ka bobedi Afrika Bochabela le Afrika Borwa, mme ka kakaretso e amohelwa hore Australopithecines ke kgokahanyo ya bohlokwa mohatong ya rona ya ho fetoha.
Ho bua ka ho hlaka, ho na le mefuta e mmedi ya Australopithecine: tse teteaneng le tse tshesaane. Bosesanyana ke, tseo hape di bitswang gracile Australopithecines, ho nahanwa hore di simolohile pele, mme di-specimens di bile teng pakeng tsa dimilione tse 4 le dimilione tse 2 tse fetileng. Di kgethollwa ka lekgalo le fokolang le lekaneng le lekaneng (ha le bapiswa le mehla ya tsona ya nakwana) e nang le bokgoni bo boholo ba boko ba nako. Maqhubu a bona le maoto a bona a boetse a bontsha hore bonyane ba ne ba fokollwa ka tsela e itseng.
Ho na le mefuta e mmedi e meholo ya Australopithecine ya merci: Australopithecus afarensis (e fumanehang Afrika Bochabela) le Australopithecus africanus (e fumanehang Afrika Borwa).

Translated by Sebongile Sonopo