Sena ke sona feela seaparo sa dibetsa tse tswang diporofinseng tsa Afrika Borwa tse hlakileng ka mebala le ka tsela e itseng mefuta ya folakga ya naha, e ileng ya sebediswa ka la 27 Mphalane 1994. Puso ya North West e ne e le popo e ncha ha metse ya kgale e ikemetseng e kenngwa hape Afrika Borwa ka mora kgetho ya pele ya demokrasi ka 1994.
Sechaba sa Bokone Bophirimela se na le setsi sa botala se nang le lepetjo - KAGISO LE TSWELELOPELE - e bolelang khotso le katleho. Ka hodima setsi sa botala ke dithebe tse nang le setshelo sa metsi sa calabash bohareng ba yona.
Tshimo ya dithebe e arotswe dikarolong tse kgubedu ka hodimo le ka tlaase, ho le letshehadi le ho le letona, ho phahamisitswe sefapano se setala se kopantsweng se tshweu. Sefapanong ke lozenge (sethara se lekanang), hape se le setala, se na le calabase bohareng.
Khalaba e emela setso sa Tswana seo meloko ya bona ya merabe e ileng ya theha Bophuthatswana le North-West. Thebe e tshehetswa ke di-antelope tse pedi. Ka hdimo ho thebe ke sekeete e entsweng ka silevera e nang le soneblomo se dutseng ka dinaka tsa dinotsi tsa silevera. Soneblomo e emela temo sebakeng seo, moo dihlahiswa tsa sonebe di lengwang kgwebong. E boetse e emela letsatsi le hlokahalang ho hlahisa dijalo.
Letshwao la Phoofolo – Matsa (Hippotragus Niger Niger)
Lehlabathe le lengata le na le garazere, le je haholo-jwang, empa kadlinako tse ding le tla di sheba. Lehlabathe ke phoofolo ya mohlape, o ka tlwaelang e leng matlo. Ditlhaloso tsa bona tse makatsang, (letshwao le letsho le le letsho la sefahleho) di bontsha pefo, haholo-holo moo bacha ba bona ba amehileng.
Nakong ya ho nyalana, dipoho tse matla di atisa ho leleka dipohwana tse nyenyane hole le mohlape. Ho lwana pakeng tsa dipoho nakong ena ka dinako tse ding ho fella ka dikotsi tse bolayang. Ha o bontsha bohale, dipohwana tse nang le mahlabane, di phunye dihlopha tsa difate. Dikotopo tse kgolo di manakeng a etsa lerata le hlabang.
Bokgachane bo haufi le dikgwedi tse robong, ha manamane a hlaha pakeng tsa Hlakola le Hlakubele. Manamane a nowa ka dikgwedi tse tsheletseng.
Letshwao la Palesa - Sonebolomo (Helianthus Annuus)
Soneblomo, e tswang lelapeng la Asteraceae, ke semela sa selemo le selemo, se ka holang ho fihla ho dimithara tse tharo. Hlooho e kgolo e mosehla ya dipalesa ya daise e na le bophara ba disenthimithara tse ka bang 30.
Dipalesa di latela tsela eo letsatsi le tsamayang ka yona ka ho lebisa difahleho tsa lona letsatsing ho ya ka bochabela ho ya ka bophirimela.
Disoneblomo ke dijalo tsa bohlokwa Afrika Borwa bakeng sa tlhahiso ya oli ya dimela. Porofinseng ya Bokone Bophirima, ho thwe dipeo di sebedisetswa ho etsa bohobe le dino tse kang kofi.
Translated by Sebongile Sonopo