Ena ke karolo ya mokga wa Mapungubwe. Sebaka sa bodulo se monate! Dikampo tsohle tse nne tsa phomolo di sa tswa hahuwa, mme diphello di hlolla. Ha ho na dirontabole tse ruletsweng ka jwang tse borang mona.
Kampo e nngwe le e nngwe e na le moqapi wa yona le boikutlo ba yona, mme bahahi ba meralo ba ikitlaetse ho etsa bonnete ba hore thepa ya kaho e dumellana hantle le sebaka se potolohileng. Tshebedisano ena e nang le kutlwelo-bohloko pakeng tsa tikoloho e hahilweng le tikoloho ya tlhaho ke e nngwe ya mehlala e atlehang ka ho fetisisa ya mehaho ya muruo eo ke e boneng.
Ka hare ho mehaho, ho na le tlhokomelo e kgathollang ho dintlha tse ngata, mme kampo ka nngwe e na le botho ba yona bo kgethehileng. Sebaka sohle sa bodulo ke sebaka sa ho iphedisa feela mme serapa ha se na direschorente kapa mabenkele sethaleng sena.
Ena ke kampo e kgolo ya phomolo, mme e haufi le Confluence View Site le Tideop Hide. E dutse mosikong wa phula e ntle ya lehlabathe, e tletse majwe a makgubedu, a qhibilihantsweng a phahamisang kampo. Moralo ona o thehilwe motsaneng wa Venda, mme marako a thata, a chitja, a nang le mahlakore a matlo a kopana hantle le tikoloho.
Kampo e nngwe e na le letamo le lenyane la ho sesa, le kenngwe majwe, sebaka se bohareng sa ho besa nama le sepakapaka. Ho hahilwe lebenkele le lenyane, empa e ne e eso bulehe ha ke etela. Ke boleletswe sithwana tsa motheo, tse kang mashala, diswitsi le dino tse batang, empa o se ke wa lebella kgetho e pharaletseng.
E le bohareng ba moru o teteaneng wa noka karolong e ka bophirimela ya sebaka sena, kampo ena e haufi le sephiri sa nonyana ya Maloutswa. Le hoja o sa bone noka, kampo ya ditente e na le dinonyana tse makgolo le dibopuwa tse ding tse phelang.
Ha ke ne ke le moo, ditshwene tse dulang moo di ne di le moferefere, di tlola marane ho tloha sefateng ho ya sefateng. Ke ne ke hlile ke tshohile! Leha ho le jwalo, dibaka tse potolohileng di na le serene le tse hahang - di phethahetse bakeng sa ho lata.
Ena mohlomong ke kampo eo ke e ratang haholo. E sebakeng sa karolong e ka botjhabela ya serapa, hole le ntho e nngwe le e nngwe. Ho na le dikamore tse nne feela kampong, e hahilweng mathokong a lerata le shebaneng le phula e kgolo e tletseng difate. Ha ho motlakase mme kampo e sebedisa matla a letsatsi bakeng sa mabone.
Ntlo e nngwe le e nngwe e na le dibethe tse pedi tse robalang motho a le mong, ntlwana, setupu le pontsho e bulehileng ka pono e ntle. Dintho tse kenang ka hara dikamoreng di bonolo empa di monate haholo. Ho na le kichine e tlwaelehileng, sebaka sa ho jela le lapa se arolelanwang dipakeng tsa matlo a mane. Ho boetse ho na le letamo le lenyane le patehileng, le patehileng majwe ka hodimo ho kampo.
Sena ke kgetho ya boiketlo. Tshugulu ke sebaka sa bodulo sa moeti ya nang le boikutlo bo tshwarehang bo nang le mapheo a ho qetela a qetellang a bile a le maholo, a mesamo e tsotehang. Sebaka sena sa bodulo se karolong e ka bophirimela ya seraoa, e kenngwa ho dikotjana pakeng tsa majwe a mangata a malelele.
Majwe ana a makgubedu a tsotehang ka sebele a hlolla. Tshugulu e na le letamo le leholo ka ho fetisisa la ho sesa serapeng, mme e fa baeti boroko bo botle ba ho robala mehahong ya majwe e nang le majwe a mangata a ho hlapela. Dihlopha tsohle di na le moya o phodileng moyeng mme ho ena le mekete ya monwang.
Ho na le dikamore tse tsheletseng, mme sebaka sa bodulo se ka amohela batho ba 12. Kichine e hlometseng ka ho feletseng e fumaneha, e tsamayang ka majwe a marang-marokgo.
Mesebetsi yohle ya Mapungubwe ke boiphediso. Mme ke bolela ho iphedisa. Serapa sa Sechaba sa Mapungubwe se na le lebenkele moo o ka rekang thepa ya motheo, empa ho molemo ho itokisetsa ka ho feletseng, kahoo haeba o fellwa ke mahe, ha ho hlokahale hore o kganne 70ks ho ya Alldays kapa Mussina ho fumana a mang hape.
Bakeng sa baeti ba letsatsi, ho na le reschorente e fanang ka dijo tsa ho ja dijo tsa mapao le dijo tse bobebe, mme ho boetse ho na le dibaka tsa pikinike tseo o ka emang le ho di senya. O ka hira mocheso wa kgase sebakeng sa pikiniki, empa o ke ke wa kgona ho reka patsi. Ho amohelwa hekeng e kgolo ho na le fereji e nang le metsi, lero la ditholwana le dino tse tahang.
Sebaka sohle sa bodulo bo le bosiung bo lokiseditswe ho iphedisa. Kamore e nngwe le e nngwe e na le kichine e nang le thepa e nang le bokgoni bo nang le mefuta e mengata: microwave, toaster, friji, setofo, ontong jwalo-jwalo. Dikgaba, dijana le dipitsa kaofela di kenyeleditswe.
Sohle seo o lokelang ho se tlisa ke dijo, dino le patsi. Metsi a pompo serapeng se na le metsi a hlwekileng (e bolelang hore o ka wa nwa), empa e latswa ntho e nyane haholo. Haeba o ena le mala o pshatlehileng, mohlomong ke kgopolo e ntle ya ho tlisa metsi a mangata haholo, kapa biri ho ya kamoo e ka bang kateng.
Translated by Bongani Matabane