Umbhedze we Mfuyo

© Chris Daly

Incumbi/lining letinyoni tekufuywa tikhuliselwa kuncenye yembhedze lendlalwe ngetulu kwasimende. Uma unakekelwa kahle, umbhedze uyasita ekuphuculeni imphilo yenyoni kanye nekunakekelwa, ngekusimisa lesiyilo kanye nekupha kushisa emakhatane. Uphindze ubambe kushisa, lokungasiti ngekwenta tinyoni tome kuphela kepha kukhulisa kubonana ngesento sebuso leloko ngalenye indlela kungenta emachuchumba, kusha kwesikhumba kanye nekushiselwa.

Yiphi intfo

©Chris Daly

Tindlela letiningi kumele ticocwe kabanti uma kukhetfwa tintfo tekwakha imibhedze.

Cost – Kubita kumcoka kakhulu, njengobe kunesisindvo lesicondzile ngetephrofithi ye bhizinisi yetemfuyo. Kuhhula tihlahla kanye nemphuphu lephuma etihlahleni ngutona tintfo letinconywako kakhulu, kepha tingakaleka lapho tichamuka khona phindze tidulile etindzaweni letinye. Tigogo terice tingabakahle nato umatitfolakala ngelinani lelikhonekako.

Balimi/Bafuyi, nomakunjalo, akukameli bavaleke emehlo ngelilani laletintfo, njengoba konga ngekusebentisa tintfo letincom kungenta umehluko kumanani latsite emkhatsini walemikhicito. Linani lesisindvo sekuhambisa ngelinani leseliphelele kumele kunconyotwe. Lining lebalimi/bafuyi basebentisa tintfo letivele setikhona eceleni kwemapulazi abo.

Tinyoni tingenta incumbi nencumbi yabomanyolo, ngakoke bukhona baletintfo kumele kutsatfwe kahle. Kusetjentiswa kwetilwane – kuhlanganiswa kwemibhedze, manyolo kanye netinsiba – kwenta tintfo temcuba letikahle. Labanye balimi batsengisa njengamanyolo, babelabanye basebentisa kutsi ingente emandla kutibhidvo tabo tasengadzeni noma emadlelweni. Ingasetjentiswa njengamanyolo, letintfo temibhedze kumele tenteke umcuba, ngalamanye emagama hlukanisa kahle.

Njengoba kungekho emtsetfweni kutsengisa bantfwana bemfuyo njengekudla kwetilwane, letintfo letisetjentiswako tishiphile ngemaprotheni enitrogen indlela yekuhlafuna, kufana netinkhomo, timbuti kanye netimvu. Labantfwana kumele baphatfwe kahle bese bayentiwa kuze kuvikeleke bungoti bemphilo etilwaneni letihlafunako kanye nebantfu. Kumele futsi kube lula kukugaya, kungabi netjani, tintfo letitinsimbi, ematoxin, tintfo letingatiwa, imitmba yetilwane letifile, emagundvwane kanye netilwane tephrotheni. Tilwane letitfola lokukudla kumele tijovwe kuvikeliswa kulophoyizini wekudla, ligciwane lalesifo lelenta emamasela achwale etilwaneni letitselelekile.

Uma ubuka tintfo letiphatsekako tetintfo letisetjentiswako kumele kube:

  • Kubamba ngekushesha futsi kusheshe kome. Umntfwana lomanti wenta libele libenemazulumba, kusha kwetinyawo kanye nekulahlwa kwemtimba wesilwane lesifile. Iphindze ikhiphe iammonia leningi phindze igcizelele kukhula kwe ligciwane lelilimato nalokukhula esilondzeni. Lelisu kutsi kugcinwe kufutfumala kwalamancane emkhatsini wemaphesenthi lamashumi lamabili nakunye nalamashumi lamabili nesihlanu. Uma ibamba njenge bhola, kusho kutsi ishelela kakhulu. Umatibambene kancane kusho kutsi kukahle. Uma kungabambi njewonkhe, kusho kutsi komile.
  • Kukhanya kanye nekubalula kukunakekela. Letintfo kusho kutsi kumele tiguculelwe njalonjalo tiphindze tinakekelwe kwentela kutsi tivikeleke emakhekheni kanye nasekukhipheni lokushisako.
  • Kukhululeka ku toxin, ingilazi, tinsimbi kanye naletinye tintfo letingatiwa letivala bungoti bemphilo. Letinye tintfo leticinile titfwala kugula lokuyingoti etinyonini. Sikhumba/sigogo semantongomane yintfo ledulile yekwakha umbhedze etindzaweni letikhicita emantongomane, kepha incumbi itfwala ligciwane leliyingoti.
  • Tindlela letikahle tekushisisa kuvikela emantfjwele emakhateni. Sihlabatsi akusiyo indlela lekahle njengoba inekushisa lokungekho kahle futsi tinyoni tiyasokola kunyakata kiwo uma isakateke kakhulu.
  • Linani lelisemkhatsini letinhlayiya. Intfo lengetulu kwema milimitha lamashumi lamatsatfu, lekufana netinyani temmbila kanye netigodvo tingalimata tinyoni’ tinyawo kanye nemabele kanye nemiphumela lesekugcineni ekwehlisweni kwemtimba yesilwane lesifile. Tintfo letingaphansi kwemamilimitha lamabili, lekufana nemphuphu yesihlahla noma emabele lacotjwe kahle, sicumbi setjani lesomisiwe, ngalenye indlela, ikhokha imphuphu leyiyingoti etinyonini kanye nemphilo yebantfu.

Translated by Phindile Malotana