Rhebuck
Rhebuck leMphunga

© Roger de la Harpe

Ligama

Rhebuck leMphunga [Pelea capreolus]

Kutiveta Kwayo

Akala ema kg lamashumi lamatsatfu, nebudze bemahlombe lobumakhulu lasikhombisa kuya kulasiphohlongo sema mm. yinyamatane lencama, lenentsamo lendze, nemtimba losemkhatsini.
Inetindlebe letindzae letivulekile kanye nemphumulo lesidudla leyiyindingilizi, nesukhumba lesisantsambo nalokumhlophe ngaphansi. Nguletindvuna kuphela letima ticondze, letinetimphondvo letimazenkezenke letinebudze lobucala ekhulwini nemashumi lasihlanu kuya kumakhulu lamabili nemashumi lamabili ema mm, tisandingilizi ekugcineni.

Kudla Kwayo

Lenyamatane idla lokusetulu futsi inendlela yekuhlanganisa kudla. Tikhetsa tihlahla letinetigodvo netimbali. Timphandze, tinhlanyelo kanye netimbali titsatfwa ngesikhatsi seNhlaba neMphala.

Kwakhiwa/Kwentiwa

Yinyamatane lenesikhatsi sekuhlanganiswa, kuhlangana kwenteka ngenyanga yeNdlovana kuya kunyenga yaMabasa. Lamancane atalwa emvakwekumitfwa tinyanga letisiphohlongo.
Lamasikati lamitsi ashiya emihlambi nakusele emalanga lamatsatfu kutsi kutalwe lamancane. Emva kwekutala lomake bese ugcina lamancane avalelwe emaviki lasitfupha, lelapho uyahamba aphindze abuye atomunyisa.

Kutiphatsa Kwayo

Anendlela lehlangahlangeni yekuvana ngemacembu, letinyamatane titfolwa ngemacembu lamancane lalishumi nakubili lokufaka yinye lendzala, lamasikati lamancane kanye nebantfwababo. Lamadvuna angaba ngayinye.
Intfo yawo lanayo kutsandza indzawo nekuyilwela. Tenta umsindvo, lomudze lomkhulu nalofana newenyoka. Tinemndlandla emalangeni lamanye kepha tiyaphumula nakucala kushisa. Tiyakwati kuzuba tiphindze tizube tiye etulu naphansi, ngaletinyawo tangembili nangemuva tikhahlele ticinile.

Indzawo Yato

Kuto letintsaba, indzawo lenetjani nematje lamancane nalamakhulu.

Lapho Titfolwa Khona

Erhebuck leMphunga ayikavami, kepha icitseke etindzaweni letilungele. Itfolwa Emphumalanga nase Nshonalanga yeCape, tindzawo letifanele kuya enshonalanga ye Cape Peninsula, Mpumalanga kanye neSifundza seNyakatfo, tindzawo letiphakeme letise Lesotho, Free State, netindzawo letiphakeme eDrakensberg endzaweni yaKwaZulu–Natal. Ijwayele tintsaba, indzawo lephakeme kakhulu kunaletinye naletinkhulu letivulekile.

Batingeli

Libhubesi, ingwe, hyena inja yesiganga, inyoka na jakalazi.

Luhla Lolubhaliwe

Liciniso lelincane lelatiwa nge Rhebuck nguyona mbamba lenemibala yangempela yeReebok. Leligama lakhetselwa lesilwane ngekutsandza kubasentsabeni futsi kuletikhatsi tanyalo iReebok isetulu mhlaba wonkhe.