Kusuka eRobben Island kubuyela eKapa

Indzawo Yekuhamba Leyakhiwe Ngetigodvo

©Roger de la Harpe
Tivakashi tivumelekile kuhamba hamba ngekhatsi ejele tiphindze titsatse titfombe, kepha titfombe atiyisho kahle yonkhe indzaba. Empeleni kumatima kutfola kutsi umuntfu uphume kanjani lana nenhlitiyo lemhlophe. Yena kanye naletinye tiboshwa babonisile buntfu base ningizimu afrika, futsi sinenhlanhla kutsi baphuma ejele basenemdlandla wekuphila. Kuyajabulisa kubona kutsi bantfu bepolitiki labanyenti baphuma ejele bese baya ephalamende.
Emuva bekutsi tivakashi titive. le kutsi kunjani kuba sejele, babese baphekeletelwa nguloyo lohamba nabo babuyiselwe endzaweni yemikhumbi. Lapho batotfola khona umkhumbi lobuyela eKapa. Sikhatsi lesincane lonaso, ungasisebentisa kuya etitolo noma uhambe kulendzawo leyakhiwe ngetigodvo. Lena ndzawo ibonisa buhle balendzawo.
Lendlela yemkhumbi lobuyela eKapa ikhombisa buhle bendalo njengalendlela leya kule Island. Sikhatsi lesihle sekuhlala phansi ucabange kahle. Bantfu abafani, nguloyo muntfu utoba nembono lohlukile ngeluhambo lakhe lekuya eRobben Island.

Indlela Lebuhlungu

©Roger de la Harpe
Noma ngabe kuvakasha eRobben Island kukuphatsa kanjani, kepha kumcoka kutsi kwentiwe nguwonkhe umuntfu wase ningizimu afrika kanye newase mhlabeni wonkhe. Noma ngabe ukhangwa nguMandela kuphela, kepha kumcoka kutsi utame kujabulela lonkhe lelihambo. Ibuhlungu lendlela, labanye bantfu kuke kwenteke kutsi baphatfwe sifo senhlitiyo kulena ndlela.
Nangabe sobuyile eWaterfront, buhle baseKapa buyabonakala, buhle be Ningizimu Afrika bentelwe tsine kutsi sibutfokotele. Ungakatfokoti kakhulu ujabulela inkhululeko, tsatsa litfuba ubuke lapho sichamuka khona. Noma silingeka kukhohlwa ngelimuva lelibuhlungu, kepha kwenta njalo kutaba liphutsa lelikhulu. Ngekukhumbula lapho sicamuka khona, nekucitseka kwengati, ngulapho khona sitokhona kufundzisa situkulwane lesitako lapho sibuya khona. Kufanele sihlale siwakhumbula lamagama labhalwe ekungeneni kwase Dachau kanye netindzawo tema Nazi: Plus Jamais – ngeke phindze (never again).

Translated by Thandokuhle Motha