Dinyakwa tša bao ba imilego sows
Kolobe ye tshadi, ga e nyake dilo tše ntši ge e imile (bitšwa kolobe ye tshadi ye omilego ka mo intastering) eupša e sa na le dinyakwa.Kolobe ye imilego e hloka kgwerano ya dikolobe tše dingwe tše imilego gome e nyaka šireletšo kgahlanong le letšatši la go fiša, go tonya phefo le pula.
Kolobe ye imilego e nyaka sekgoba se se lekanego gore e kgone go sepela ka tokologo le go itshwara go swana le dikolobe. Bontši bja mehlape ye mennyane ya e šomiša makase a dikreiti go bea dikolobe tša bona. Balemi ba bangwe ba kgona go boloka dikolobe dibeke tše mmalwa fela ka morago ga namelano go boloka mathata le go hlokomela kolobe ka morago ga beke tše tharo go dira bonnete bja gore e mo mmeleng.
Kolobe ye imilego e nyakwa phepo ye e lekanego eupša e sego kudu. Ye ka bago 2 go 3 kg ka letšatši ka ditswakika la moka tšeo di nyakegago go akaretšwa le diteng tša godimo tša digwaši swana go swana le moroko, furu, furu ye tala (ge e le gona) le proteine ye ka bago 12%. Bašidi ka moka ba tla kgona go fa dikolobe tše “tshadi le tše tona”bupi goba dithorwana gomme se se swanetše go dira bseripagare sa dijo tša kolobe ye tshadi ye imilego le tekanyetšo go tšwa go ditšweletšwa tše di hwetšagala go tšwa go ditswaki tše bodilego go tša go baba.
Ela hloko: Le gatee o se ke wa fepa dijo tša go bola goba tša go nkga le dijo tša phoofolo. Nama e phatlalatša malwetši kudu.
Beke ya mafelelo pele ga nako ya gagwe ya pelefo ( o tšee direkoto) o iše kolobe yeo go lekase la yona le le tee. Ntlwana yeo, goba mošaša o swanetše go ba le tšhireletšo ya boso, tšhireletšo ya dikolobe, e swanetše go hlwekwa gomme e be le malao a mantši go dumelela kolobe gore e dire segola.
Dinyakwa tša bana ba kolobe
Kolobe ye tona e rata boso bjo fudilego, eupša ban hloka boso bjo borutho ka moka. Go ka ba kaone go di fa ntlwane ye nnyane, go swana le mošaša wa mpša ka sekhurumelo sa go šuta go dumelela hlwekišo ye bonolo le hlokomelo le go tloša go thapa le malao a go nkga. Malao a kaone ke pine shavings. Šireletša botseno gore dikolobe tša bana di kgone go tsena eupša e sego go dikolobe tše kgolo; kudukudu ge o fepa bana dijo tša bona tša go tura.
Kolobe ye tshadi, ka ntle le go ba ka gare ka lekase la khreite, e tla dula godimo ga bana gomme go tla le tahlego ka baka la go pšatlaga.
Kolokbe ye tshadi e nyaa meetse a a hlwekilego ka mehla gore a be gona. Bana ba tlo thoma go nwa meetse go tlaleletša maswi ge di na le dibeke.
Ka morago ga go fa matswalo, kolobe ye tshadi e nyaka dijo tša maemo a godimo go tšweletša maswi. Go kaone go fepa kolobe ya go nyanyiša ‘furu ya kolobe ya go nyanyiša’ ye ntši kudu 6kg ka letšatši ga se selo se sa tlwaelegago. Kolobe ya go nyanyiša ga ya swanela go swerwa ke tlala. O e fepe ga raro ka letšatši go thibela go tlatša mala a yona.
Dikolobe tše nnyane di tla thoma go ja go tšwa go bomme bja bona ka go duma go tseba go tloga ka beke ya pele eupša dijo tša bomme ga di šilege go bana. Bokaone o dife fa dijo tša tšwa go tlogediša letswele ka morago ga matšatši a lesome pele di leswa ebile di fiwa fela kelo e ka bago go 250 g (bogolo bja go lekana komiki ya kofi) go ya go matšatši a mahlano, o oketše palo ka mehla gore ditselatšhilego ya tšona e ikemišeditše go swara dijo tša go oma.
Dinyakwa tša kolobe ye tona
E swanetše go ba le ntlwana ya yona e le tee ye šomišwago go namelana le ye tona. Ka mehla go tliše kolobe ye tona gomme o tšee direkoto tša ditirelo tša yona.
Magareng ga ditirelo e ka dula le dikolobe tše tshadi tše di sego mo phišego - go ba gona bja yona bo o na le mohola. E kgona go lemoga dikolobe tše tshadi tše di lego mo phišong gomme a di hlankele gabotse. Ngwala bohlatse.
Gantši kolobe e tona e dumelelwa go ba karolo ya mohlape mo maemong a na lego tokologo. Hlankela ya dikolobe tše ge di le phišong e tla ba ‘ e re tlhago e itirele.’ Se se na le dipoelamorago tše mmalwa.
Molemi wa dikolobe a ka se tseba kolobe ye imile le gore go tšwa go letšatši lefe le gore go tšwa go kolobe ye tona efe (ge go na le go feta e tee). Gape, le nako yeo e lebeletšwe ya matswalo ga e tsebjwe, se se dira gore peakanyo e be boima.
Ge go na le kolobe ye tona ya go feta e tee mo mohlapeng, di ka lwela bogolo. Kolobe ye nngwe e ka se be kgaoletšwe gore e hlankele kolobe ye tshadi ga kae. Se se ka dira gore dikolobe di lape, le go fokotša tswadišo go dikolobe tše tona le go gobala bja dikolobe tše tshadi kudukudu, gilts.
Dikolobe tše tona di dinyaka kalafo ya kgafetšakgafetša go malwetši/mange ka ge ka tlwaelo ke yona ye gašago malwetši a mangwe go mohlapeng kamoka wa dikolobe. Bolwetši bja bo fetelela mo nakong ya thobalano mo metsotsong ye 6 go ya go 15. (kalafo ya mange ga e boima e šoma gabotse ge go latelwa ditaelo.)
Fokotša phepo ya kolobe ye tona go thibela monono, go tšwafa, le go tshwenya. Kabelo ya dijo tša yona le palo e tla swana le tša dikolobe tše tshadi tša go oma.
Translated by Lebogang Sewela