Melaba le Taolo ya Hlaselo

© Chris Daly
Molaba o ka dirišwa go swara dibatana, eupša molaba o swanetše go bewa ke setsebi le go šomišwa ka tsela yeo e sa gobatšego diruiwa. Diphemiti di a nyakegago go swara mehuta ye e šireleditšwego goba mehuta yeo e lego ka tlase ga kotsi.

Gin Traps

Gin traps di ganeditšwe do dinaga tše fetago masomepedi senyane lefaseng ka bophara, go ya ka Predators on Livestock Farms, a Practical Farmers’ Manual for Non-Lethal, Holistic, Ecologically Acceptable and Ethical Management, compiled by Bool Smuts in 2008. Melaba ye e ka baka bohloko ge e wela maoto a diphoofolo. Diphoofolo ga di gobale fela ka mo tshepedišong ye, eupša di ka hlokofala ka lebka la lenyora goba tlala ge di sa lokollwe ka pejana ka morago ga go swarwa. Di ka swara ke gangrene ge dikgobalo di na le mpholo.
Ntle le se, gin traps ga di kgethe, seo se rago gore ba bontši diruiwa tšeo di se nago molato di ka swara ka melaba ye.

Melaba ye Boleta

Go ya ka Cape Leopard Trust, melaba ye boleta e a fapana go gin traps ka gore gin traps e bogale, ka dinako tše dingwe e a bolaya, e na le meno a bogale ao a hlolago kgobalo ya soft-tissue, ligament le tshenyo ya go marapo a diphoofolo, mola melaba ye boleta e na le meno a sego bogale le khupetšo, dipring tše bokoa, swivels le runya go thibela ligament goba kgobala ya digoba.
Go na le gape non-target specific, eupša diphoofolo di ka lokollwa go tšona di sa gobala. Melaba ye e swanetše go lekolwa ka letšatši le letšatši go lokolla diphoofolo ka pela ka moo go kgonegago morago ga go swarwa go thibela kgobalo le kgatelelo ya diruiwa. Melaba e swanetše go bewa ke motho yo a hlahlilwego mmega di a swanele go bewa mo ditseleng tša ka mehla tša diphoofolo, goba kgauswi le tsela ya magora goba kgauswi le mašoba a go nošetša.

Live Hold Traps

Live hold traps ke ditlabelo tše di ikemišeditšego go swara phoofolo, ka fao di ka ba abelwa. Melaba ye e hlametšwe go se gobatše diruiwa le go šoma ka dilo tše di hlolago gore lemati la serobe se tšwale ge se kwa boima.
Dikobe di swanetše go hlahlobja ka mehla, go ntša diruiwa tše di se nago molato le go hlokomela diphoofolo tše lebeletšwego. Go se hlahloba dirobe, go ka feletša go dira gore diphoofolo di hwe ka tlala goba lenyora. Diphoofolo di ja gatelelwa goba di a ba bogale gomme di a ikgobatša ka maiteko a go tšhaba.
Melaba e khupeditšwe ka matlakaleng, mola melaba ya fase e khupeditšwe ka mmu wo boleta. Di ka šomišwa ka lure goba bait ya go ka phoofolo ye lebeletšego ka tlwaelo e beilwe mo tseleg ya go tsebe ke sebatana. Dinkwe, go fa mohlala, ke di diphoofolo tša go phela ka ditlwaedi, mola caracals di boela go ditsongwa tše mpsha. Melaba ye mengwe e na le kgoro e tee, a mangwe a na le matseno a mabedi. Melaba e šoma le mehuta ye mentši, ka ntle le phukubje.
Mohuta wa dirobe tše di dirišwa e tla fapana go ya ka mehuta ye diphoofolo. Predation Management Manual e eletša balemi go khupetša lebati ka rekere go thibela kgobalo ya mesela mapogo goba dinkwe. Mapogo a swanetše go khupetšwa go theošwa moya le go fiwa dihlare ke ngaka ya diphoofolo pele di sepedišwa. Se se ama le diphiri tše sootho, makopo le otters.

Translated by Lebogang Sewela