Mobegi mo dipolotiking tše ntsho
Mandela o ile a ira gore a be selebanywa sa mmušo ka ge maikemišetšo e be e le go tshwenya le go hlakanya keteko ya letšatši la setšhaba la the May 1961. Eupša ba be ba swanetše gore ba mo hwetše, bjale se se ile sa ba selo se bohlokwa go maphodisa. Ba ile ba nyaka naga kamoka ba swiela e fela Mandela o ile a ba tšhabela gomme o ile a thoma go tsebega e le 'Black Pimpernel', morago ga moanegwa wa go tumo, Baroness Orczy.
E fela yena ga se a ikhuta ka go apara seširasefahlego. Bathekgi ba gagwe ke bona bao ba mo filego mošaša wa go khutla gomme o be a swara dikopano mo sephiring, tša go dula gae. Bjale ka ge ke be ke le mobegi wa go šoma kudu ka dipolotiki, ke be ke mmona ge ke nyaka go mmona goba ge a be a nyaka go bolela le nna.
Mobegi o mongwe yo a be a kgona go mmona e be le Charles Bloomberg wa kuranta ya Sunday Times, yo a ilego a sepela mo nageng ka lebaka la go tšhaba ditlamorago tša go bega ditaba tšeo di be di utollago ditaba tša Afrikaner Broederbond, mokgatlho wo bošula wo o be o laola mmušo ka morago. Nna le Mandela re be re romelana meleatša ge re nyaka go bonana.
Legae leo ba be ba hlakanago go lona ka mehla e be e le motsana wa Fordsburg wa Adelaide le Paul Joseph, maloko wa Transvaal Indian Congress. Goba re be re na le go kopana bošigo mo setung, setrateng sa mo kgaušwi. O be a iphihla fela ka go apara dioborolo tša bašomi gomme di be di sa mo fihle.
Re dutše ka koloing ya ka re bolela ka seo a be a se dira. Go netefatša gore kgatišo ya ditaba e sepela gabotse re ile ra beakanya gore ke be mo tafolenga ya ka, ka mehla kua Mail, ka iri ya bohlano mathapama. Ge go be go hlokega mogala o be o tšena gomme e be e le lentšu, le bala le re go nna, Action Council. Ga sa ka e be Mandela, e fela, e be e le batho ba bangwe bao ba be ba leletšago, e bile ka nako ye ngwe ke be ke kgona go lemoga lentšu la mongwera.
Karolo ya go tšwalela
Histori ke gore manganga/protest e ile ya palelwa. Mmušo o ile wa tšhošetša gomme matšhošetši a bona a ile a šoma. Afrika Borwa e ile ya tsena mo tseleng ye ngwe. Kelello ya ka ya Mandela ke diphetolo tša gagwe tše pedi ka nako yela. Ya pele e tlile mesong a ntwa: Rand Daily Mail E ile ya ntšha kgatišo gore e phatlalatšwe mo ditrateng ka iri ya seswai mesong.
Ntwa ga se ya tšwelelapele e fela ga se ya pelelwa ka bokalo. Bašomi ba go lekana phesente ya masomehlano ba ile ba araba pitšo. Eupša Mail ka pela ba ile ba amogela molaetša o tšwago go mmušo le bašomi ba mmasepala gore ntwa e ile ya palelwa. Batho ba ba ntsho ba be ba hlompha Mail kudu, gomme hlogo ya bona ya ditaba e ile ya fetša tshepo kamoka yeo e bego e le gona go bontšha gore ntwa e ka tšwelela pele.
Ke be ke dutše mo tafoleng ya ka ke utlwa bohloko, ke ikwa ke sa iketle e bile ke galefetše seo re se dirilego, ge Mandela a founile. Ke ile ka thoma go hlakantšha tshwarelo eupša o ile a nkemiša a mpotša gore o a tseba go re ga se phošo ya ka. Ke be ke maketše kudu gore monna yo a ilego a kentšha bophelo ba gagwe mo kotsing, yo a ilego a ineela ka lapa la gagwe le mošomo wa gagwe a ka ba le moya wa mafakudu ka tsela ye, e bile ga a bontšhe le go galafa goba bohloko le ga tee Ge a founa gape letšatšing leo ke ile ka kgahla ke bonnete ba gagwe.
Go be go se na teko ya go phadima ka se se diragetšego goba go sopa ka di tiragalo ka mokgwa wo bapolotiki ba be ba dira ka gona. sebakeng seo o rile gonna, ‘Batho ga se ba araba pitšo y a rena, ya gore ba dule gae ka tsela yeo re be re tshepile.’ A be a tšwela pele a re, ‘Ga re a nyama mo moyeng’. Se ga se mafelelo a taba ... 'Morago ga iri o ile a founa gape, go araba dipotšišo tšeo ke be ka mmotšiša tšona mabapi le maikemišetšo a bokamoso, gomme o ile a fa tsebišo e bohlokwa ya ntwa ya maatla.
O ile a bolela ka go tšwalela karolo gomme e be a re, ‘ga ke tshepe gore, nka kgona go tšwela pele ke bolela ka khutšo le ntawa e sego ya šoro ka ge mmušo o tlile ka tsela ya go gatelela ntwa ya rena ya khušo.
Translated by Lebogang Sewela
Mandela ga nke a šomiša semelo sa gagwe ge a fa polelo goba molaetša....
Ka nalo yeo, Mandela o be a le eta la boetapele ga sehlopha sa maloko a maatla a ANC bao ba bego ba hloka kgotlelelo le baetapele ba ANC ba ...