Leabela
Dikolobe tše dingwe di kala boima bja godimo ge di tswala e be di gola ka lebelo go feta tše dingwe. Dikolobe tše tshadi tša mehuta ye mnwgwe di na le maswi go feta tše dingwe le bokgoni bja go godiša bjoo kaone go feta, e be se dira go re dikolobe tša tšona di gole ka lebelo ebile di be maphelo a lokilego. Ka fao o lebelele seo se loketšego monuta wo itšego ge o hloma dinepo tša tswadišo le ge o bapetša dipoelo tša tšweletšo ya gago le balemi ba bangwe.Balemi ba bantši ba šomiša tswadišo ya go kopanya diphoofolo, ka mantšu a mangwe kolobe ye tona go tšwa go sehlopha sa dikolobe tše tshdi go tšwa sehlopha se senngwe go hwetša boleng bjo kaone go tšwa go tswalo ya tšona ka bobedi. Ge o dira se, dikolobe tša bana ka moka di swanetše go rekišwa, ka ge go kopanya bana ka moka go ka ba le seabe se mpe sa tswalo; e tla maatlafatšwa boleng bja sehlpha sa bobedi sa dikolobe.
Ge o kgetha didirišwa tša tswadišo, go bohlokwa go kgetha diruiwa tše golago gabotse le tše di na lego tšweletšo ya nama ye botse le boleng bja nama.
Phepompe
Dikolobe di ka be di gola ga mpe ka lebaka la gore a di je gabotse ka mokgwa wo lekanego, ge maemo a phepo a le fase, boima bja go šila goba ge di sa nyake dijo, goba ka lebaka la gore dikolobe ga di je dijo tša maleba.Go šikologa bothata bjo, kgopela teknešene ya maphelo a diphoofolo goba ngaka ya dijo go go thuša go dira lenaneo la go fihlelela dinyakwa tša phepo ya dikolobe ka dikgato tše di itšego tša tšweletšo. Lenaneo ga la swanela go lebelela dinyakwa tša mohuta wa dijo tša dikolobe fela, eupša le di mothopo wa phepo yo o lego gona mo tikologong ya gago le theko ya ditšweletšwa tše di tala.
Godimo ga moo, o swanetše go netefatša gore dikolobe di kgona go phihlelelo dijo tše di lekanego ge di nyaka dijo, di ka fula ka ntle goba dijo di ka tšweletšwago ka gare ga ntlo. Ge e le gore dikolobe di tšweletšwa ka ntle, dikolobe di swanetše go ba le phihlelelo ya tlalaletšo ya phepo ge go hlokego ka nako ya go fula. Balemi ba swanetše go kgonthiša gape gore kolobe ye nngwe le ye nngwe e na le dijo tše lekanego; go fokotša phadišano mo dijelong. Se se ka dirwa ke go netefatša gore go na le sekgoba se se lekanego sa phepo sa kolobe ye nngwe le ye nngwe mo dijelong tša phepo.
Dijo di swanetše go hlwea ebile di be foreše, ka ntle le go hlagiša dikotsi tša maphelo, dikolobe di ka se nyake go ja.
Diphelakadingwe
Diphelakadingwe tša ka ntle, go swana le mange, dikgofa, dinta le matsetse, di ka hlola mathata a go swana le a; gore dikolobe di fetša nako ye ntši di fogohla di palelwa ke go, gomme se se na le seabe se sempe go kgolo ya dikolobe. Diphelakadingwe tša ka gare, tša go swana le diboko, le tšona di ka hlola kgolo ye e fokolago.Bohlweko bja lefelo la tšweletšo bo ka thuša go thibela diphelakadingwe. Ge go na le tlaišwa ya tlhaselo, o alafe ka pela ka moo go kgonegago go di thibela go phatlalala go dikolobe tše dingwe. Go kaone go alafa dikolobe ka go thibela ge e le gore kotsi e godimo ga maemo a tšweletšo ya gago. Kgopela keletšo go teknešene ya maphelo a diphoofolo goba ngaka ya diphoofolo.
Malwetši
Maemo a tikologo
Kgatelelo ya phišo e na le seabe se sempe go phepo, mola kgatelelo ya phefo e tla feletša e dira gore dikolobe di je kudu go feta ka mehla ka maiteko a go kwa borutho. Ka fao, e fa dikolobe dijo mo maemong a fodilego gomme o tlaleletše dijo ka diminerale go tleleletša go tahlego ya phepo ka nako ya phišo.Maitekelo a swanetšego go tšewa go thibela, kudukudu dikolobe tše nnyane, go phefo ya go fetiša, ka ge phefo e dira gore di be gare ga kotsi ya malwetši le kgolo ya go fokola.
Translated by Lebogang Sewela