Tlhalošo ya Sebjalo
Legapu ke cucurbit le karolo ya lapa la Cucurbitaceae. Le gola mo morareng wo phaphathi gomme le romela dikutu tše di phatlalalang e bile di ralala fase.
Sebjalo se tšweletšago matšoba a tona le tshadi. Legapu le na medu a masese a go bulega ka fao go bohlokwa kudu go laola mengwang ka go nošetša ka mehla ka ge bontši bja medu e ka godimo ga 20 cm ya mmu. Medu ye e ka phatlalala mo lefelong kamoka leo le khupeditšego ke matlakala le meterebe. Sebjalo se na le gape modutona wo o theogago go fihla 40 cm.
Ka tlwaelo seenywa se na le mmala wo motala wo fifetšego le letlalo le khubedu ge se butšwitše. Go na le bjale go na le magapu a mantsho, serolwane le letlalo le le galogilego le le khubedu, serolwa,nNamune le šweu.
Šomišo
Gantši, legapu le botse ge le lewa le le foresee e bile le na le todi. Dikenyo le matlalo di ka šomišwa go dira jamo le dilo tše bolokilwego. Legapu le nyaka mmu wa sehlaba wa pH ya magareng ga 6 le 7.
Mmu o swanetše go ba le maemo a mabotse a tlhamo le dobodi e sego bjalo mmu o swanetše go oketšwa ka manyoro goba mmutedi goba ka dibjalo tše di šireletšago mmu; tšona di swanetše go bjalwa dibeke tše lesomepedi pele ga pšalo.
Ge setše di gotše, dibjalo tše di šireletšago mmu di hlakantšhwa mo mmung pele ga nako ya go bjala. Ka molalo, tšea dišupommu ka beke tše 14 pele ga tšatšikgwedi la go bjala gomme o romele dišupo go sekaseka le dinyakwa tša mabapi le phepo.
Ka morago ga tlhophollo ya mmu ka dibeke tše ka bago 12 pele ga pšalo, gaša kalaka ya pH le gypsum ya tšipsamo ya kalasiamo le manyoro goba mmutele. Lema dilo tše mo mmung, o di tswake godimo gam mu wa 500 mm. Se se lema le mašaledi a dibjalo tše di fetilego le mengwang ye godile go tloga ka nako ya puno ye fetilego. Sebjalo sa go šireletšago mmu ke mogopolo wo botse ka ge se ka laola mengwang le go oketša selo/substance mo mmung.
Bjala dibjalo tše di šireletšago mmu gomme o beakanye dipeu ka motšhene wa gona. Se se lekenetša mmu e bile se khupetša dipeu ka mmu. Dibeke tše ka bago tše tharo go ya go tše nne go tšwa go pšalo, dibjalo tše di šireletšago mmu le mmutele le manyora di a tsenelela, gomme mmu o ba bo teba ba go lekana 400 mm go ya go 500.
Ka dišireletšapapetla o ka sega mmu le mašaledi a dibjalo go dira gore mobugodimo o be boreledi. Tlogela mmu gore o dule gabotse. Ka beke ya mafelelo pele ga pšalo gaša monontšha wa pele ga puno le dintlha tše dingwe nyakegago go go swana le boron le zinki ka godimo gam mu wa 20 cm. Se se šoma gape bjalo tsela ya taolo ya mengwang ya mafelelo.
Ge e le gore go phutla go swanetše go dirwa goba khupetšo ya plastiki, se se dirwa mo lebakeng le. Bjalo mmu o ikemišeditše go bjala dipeu tša legapu le dibjalwana tše nanana.
Boso
Magapu, go swana le cucurbits, ka moka, di rata klaemete ye borutho e bile di gola gabotse ge dithemperetšha di le magareng ga 18°C le 30°C.
Kgolo e a ema dithemperetšha di ya fase go 10°C e bile e huetšwa tšhwane mme dibjalo di ka hwa ge di ka ba fase ga themperetšha 5°C go sebaka se se telele. Dithempheretšha tša godimo kudukudu go feta 35°C di ka senya dibjalo le poelo yeo e letetšwego.
Dikhalthiba
Go na le mehuta ye kgauswi le lekgolo ya go fapana ya magapu le mapastere a mafša a tšweletšwa ka mehla bjalo ka ge tatšo e a fetoga le mebaraka ya tšwelela.
Mehuta ye kgolo ye godišwago mo Afrika Borwa ke, All Sweet, Crimson Sweet, Super Small le dibjalwana tša mehuta ye mengwe. Mehuta ye mengwe yeo e lego gona mo Afrika Borwa ke Sugar sweet, Charleston, Congo, Sugar baby, Moon and Stars, Daytona, Sensei, White wonder, Yellow Petite le Starlight.
Le ge go le bjalo go kaone go kgopela keletšo ya khalthiba go tšwa go balemiši le baeletši ba peu pele o tšea sephetho. Ba tla kgona go akanya khalthiba ya maleba ya lefelo le le itšego le maemo a go mela.
Translated by Lebogang Sewela