Ka Moo o Ka Jago Theepe

Dipeu tša Theepe

Dipeu tša theepe e be e le mabele mo Mexico Guatemala le Peru diketekete tša mengwaga ye e fetilego gomme e be e tumile go swana le lefela. Dipeu di be di kopanywe le todi go dira dikuku tše šomišwago mo meleteng ya sedumedi gomme go tloga fao di a lewa. Matlakala le oma a lewa gomme a na le phepo ya godimo.
Dipeu tša theepe di ka godišwa. Hlatswa lehwana la teye le le tee la peu lka gare ga ditšhitswana ya lebotlelo le maroba wa sekhurumelo. Hlatswa ka morago ga diiri tše seswai. Diriša dipeu tše hlogilego mo sangwetšeng le mo salateng. Dipeu tša theepe tša go ba le proteine ya godimo di ka apeiwa mo setofong goba ka gare sefuthumatši. Tirišo komiki e tee ya dipeu tša theepe go dikomiki tše tharo tša meetse a go bela a letswai, matutu wa apola goba sopho ya dikgogo. Di bediša ka morago o di apea metsotso ye e ka bago 20 go fihla ge meetse a fela. Ge di ka tlogelwa nako ye telele, di ka thoma go kgomarela.
Boleng bja go khomarela bo dira gore gore theepe e be le mohola go sopho ya kgogo. Dipeu di ka bešwa, pšatlwa (o se ke wa šomiša oli) goba di tshelwe go dijong tše dingwe tša go swana le reise go fa mohlodi wa go tanta. Theepe e a fapana go mabela a mangwe ka moka. Ga nke e lahlegelwa ke (crunch) ya yona ka botlalo, eupša e ba boleta ka gare mola mabele a thoma go pšatlega ka magareng ga meno a gago.

Mohola wa Phepo ya Theepe

©Adrián Cerón

Go ya ka Khansele ya Lefase ya mabele, thee gape; ke mabele fela a go ngwalwa go ba le vitamine ya C. Godimo ga moo, a na le ka ga 14% ya proteine e bile a na le maemo a godimo a diaminoesiti go akaretšaa le lysine.
Folouru ya e ka se šome theepe ke (gluten-free) gomme e ka se šome mo sebakeng sa folouru ya borotho – tlaleletša ka 30% ya flouro ya theepe go fokotša (gluten) mo mafelelong a borotho. Folouru ya theepe e ka dirišwago go dipanekuku, dikokise le pastas.

Matlakala a Theepe

Matlakala a theepe a bunwa ka diatla gomme a lewa a hlwekile - letšatši lona leo. Gape a ka bedišwa ka gare ga meetse a letswai (go swana le sepeneše) e be a solwa le souso ya ditamati le eie goba matapola le eie.
Matlakala a a hlwekilego a ka okeletšwa ka gare ga salate goba sauteed gape le oketšwa go merogo ye mengwe go swana le broccoli le dieie. Teye ya theepe (komiki e tee ya meetse ka kotara ya matlakala a a hlwekilego) a ka alafa anaemia, malwetši a go lapa, gohlola, go tšhologa gammogo le maadi a (menstrual). Go šomiša teye e fodilego bjalo ka setlolo go ka thuša letlalo la go hlohlona le go hlwekiša dintho. Micronutrients ka gare ga theepe e akaretša carotene, dibithamini tša A, tshipi/iron, maknisiamo, fosforo, potassiamo le kalasiamo. Theepe ya matlakala a khubedu e na le maemo a godimo a anthocyanins – mohlodi o na le maemo a godimo a diteng tša antioxidant.

Translated by Lebogang Sewela