Leina
Borekhu bja phokobje, Eponi ya Aforika [Diospyros mespiliformis]Leina la selatini
Diospyros mespiliformusTlhalošo
Mohlare wa Borekhu bja phokobje o ka gola ka botelele kudu, bja go fihlela maoto a 80, ka kutu ya sediko sa maoto a 16. Palogare ya mohlare o fihla fela botelele bja 15 go ya go 18 ya maoto. Dikutu di gola thwii le go ya godimo, le Makala a go ya ka bophara a mathomo a gola ka godimo kudu ga mmu. Dikutu tša go gola go tšwa go mehlare ya go tšofala gomme ye e boima e na le mekokotlo ye sephara ya go ba le dintlhana mabadi a kutu e lego se se di tiišago.Lekwamati le botsothwa bo fifetšego ge a sa le mannyane, gomme a fetogela go boputšwa, ge mohlare a gola, le phopholego ye makgwakgwa a bopa manga ka mathoko. A na le dikrone tša go phatlalala tša mmala wo motala o fifetšego. Le mahlare a sekalee ka sebopego, go fihla dinoko tše 5,5 botelele le dinoko tše 3 bophara ya go ba boreledi goba go swana le lephoto ga nnyane magomong. Mahlare a kgale a go phatsima, a go lebelega bjalo ka letlalo, a botala bja go fifala ka godimo le botala bja seetša ka mo fase.
Mahlare a ma fsa le dikalana di pipilwe ke mariri a ka fase. Ge a sa le ma fsa mehlare ga e lahlegelwe ke mahlare, eupša ge mohlare o ba wa kgale e tla fokotša mahlare a ona mathomong a seruthwana. Mahlare a mafsa a tla mela ka Phuphu go fihla Diphalane gomme a ma bopikinyana, mmala wa namune goba bokubedu ka mmala. E fapana go ya ka mmala go tšwa go bokhubedu bja seetša, go ya go wa go nyaka go ba moso. Mohlare wa Borekhu bja phokobje ke karolo ya lapa la Ebenaceae, gomme gape e tsebjwa bjalo ka eponi ya Aforika.
Matšoba
Matšoba a Borekhu bja phokobje a mannyane gomme a tšwelela thitong. Matšoba a go nkga botse, a bošweu go ya go lebebe la seetša a na le maririnyana a arogane ka bong, a mela mehlare ye fapanego. Ditshadi di ka gola ka bo tee godimo ga thito mola dipoo di gola ka dihlopha. Seenywa se mela fela mehlareng ya ditshadi.Seenywa
Seenywa sa mohlare wa Borekhu bja phokobje se ratwa kudu ke diphoofolo tše ntšhi. Ke seenywameetse ntšhi sa bolee, e nyakile go ba ka sebopego sa nkgokolo se ka bago senoko se molagare o1 le ka boserolane bja botala ka mmala. Mahlare a letšoba a mahlano a tšwela pele botlaseng bja seenywa, dintlha di kobegetše morago. Tše pedi go ya go tše di selelago dipeu tša go šošobana di ka hwetšwa ka gare ga seenywa. Letlalo ke la go tiiya eupša seenywa se lewago sa go ba folouru ya go ba tšhoko go, ka swiri le bo sukiri.Di ka lewa ge di sa le mpsha goba ge di le ka thibelatshenyego. Gape di a omišwa da šilwa go ba folouru. Biri le boranti di ritetšwe go tšwa go ona. Ge seenywa sa Borekhu bja phokobje ge se budule ka botlalo, se fetoga go ba boperese, eupša ga go bonolo go bona mebala ka go lewa ke diphoofolo tša mehutahuta lebaka le letelele pele ga ge e budule bjalo. Diphoofolo tša go swana le ra ba ga nyala, diphala, dikolobe tše hlaga, ditšhwene le dikgogoropo go bolela tše mmalwa, di rata go ja seenywa sa Borekhu bja phokobje.
E hweditše leina la yona la Borekhu bja phokobje ka gore peu ya ona a hweditšwe ka gare ga maloko a diphokobje. Mahlare a lewa ke ditlou, ditšhukudu, dithutlwa, dinare, le ditholo. Diboko tša serurubele sa moemphera sa lešoka se ja gape le mahlare a mohlare o.
Tšhomišo
Pelo ya mohlare ke ye mohutathoro o botse gomme e botlhokwa go dira mabato, fenitšhara ya boleng bja godimo le dipestele. Dibelebele di šomišwa go dira mekoro Tanini e lego ka gare ga mahlare, lekwamati le medu, gomme e šoma bjalo ka seokobatši seo se thuša go thibela go tšwa ga madi. Mohlare wo le ona o swanetše go ba le dilo tša ditwantšhi tša malwetše dilo tšeo di thušago go fodiša dintho.Motswako wa go dirwa ka medu e šomišwago go fediša diphelakadingwe go swana le seboko sa nkgokolo, le tengkhubedu le phišo. Gape go e tšewa bjalo ka kalafi ya lepera. Peu di lewa bjalo ka matokomane. Dienywa gantšhi di šomišwa go ritela biri goba go bedišwa go dira beine. Dienywa le dibjalo tša dikarolo tše dingwe di na le tanini.
Moo di hwetšwago
Mohlare wa Borekhu bja phokobje o hwetšwa ka bophara bja Aforika, go tšwa Senegal le Sudan go ya Namibia le leboa la Thransefala. E ka hwetšwa ka mašokeng a go fiša goba mašokeng a mehlare ya go fiša moo e ka hwetšwago e melago mmotong wa mohlwa. Ka fao mmu o bego wo boima meboto ya mohlwa e e fa mmu wa go ba le moya, le mothopo wa monola, gomme medu e fana ka tšhireletšo go mohlwa.Bjalo ka ge o phela ka dilo tša go tšweletša ka hlago tše hlokofetšego dibolang mohlwa ga o je dikgong tše phelago. Kgong ya Borekhu bja phokobje ke ye nyakilego go ba thibela mohlwa ka morago ga go o rema.