Go Rulaganya Polasa Bjang

© USAID Africa Bureau

Popego ya thulaganyo ya polasa ke ntlha ye bohlokwa ya taolo ya polasa. E tla e sego fela go ba le seabe go taolo ya ditšhelete tsa polase eupša gape e ka ba le seabe mo lebelong le bonolo bja go tšea sephetho le ge e le metšhelo yeo molemirui a swanetšego go o lefa.
Go o tšea sephetho mabapi le sebopego sa mokgatlo go laola polasa, o swanetše go gopola go hwetšagala ga ditšhelete, mohuta wa polasa, ditlhokego tša tšhelete ya go thoma tša polasa, boikarabelo (morwalo), kabagano ya poelo magareng ga beng, maatla a go tšea sephetho mabapi le diabe tša motšhelo.

Ka nepo ya go kgetha sebopego sa mokgatlo sa maleba sa polasa, kgopela keletšo go boramolao, baeletši ba ditšhelete, badiredi ba panka le ditsebi tša motšhelo. Dibopego tša mokgatlo tša dipolasa tše dingwe di a rerišanwa ka mo fase.

Kgwebo ya Mongtee

Polasa ke ya motho o tee (ka tlwaelo molemirui) yo a sepetšago polasa. Mong o na le nomoro ya VAT ka boena gomme o na le maikarabelo a go tšea diphetho ka moka tse di tšewago le ditahlego ka moka goba dikgopelo kgahlanong le polasa, eupša o hwetšwa mehola ka moka ge polasa e hlagiša poelo.

Kgwebišano ka Polaseng

Kgwebišano e na le batho ba babedi go ya go 20 gomme ba na le phihlelelo ya go feta ya tšhelete ya mathomo ya kgwebo go feta mongtee. Ditahlego, dikgopelo le dipoelo di a abelanwa magareng ga balekane le balekane ba na le maikarabelo a taolo ya kgwebišano. Kgwebišano e ya emaiša go ba gona ge molekane a tšwela ntle goba a hwa.

Polasa bjalo ka Khamphani

Ge polasa e gola, go rulaganya le go e sepetša bjalo ka khamphani e ka ba mohola go ya ka dipeelano tša taolo le motšhelo. Maloko a khamphani (beng ba dišere) ba abelana dipoelo, tšeo di arotšwego ka sebopego sa dikabelo. Khamphani ke kgwebo ya semmušo ya maleba ya sebopego sa mokgatlo gomme e swanetše kgwebo e kgolo. Gantšhi e na le phihlelelo ya go feta ya tšhelete ya go thoma, e laolwa ke boto ya balaodi gomme ga e emiše go ba gona ka nako ya lehu la yo mongwe wa batšeakarolo.

Koporasi

Koporasi ka tlwaelo e thoma ka sehlopha sa batho, bonnyane batho ba šupa. Ba ba nago le dinywakwa le maikemišetšo a lego ma tee - go fa mohlala, go thoma polante ya go dira matutu. Dinyakwa tše e ka ba go hwetša dinyakwapšalo tša go swana le peu goba furu ka theko ye fase ka go ba le maatla a ditherisano a go feta. Se se ka fihlelelwa kaone ke sehlopha go na le motho o tee. Nepokgolo ya koporasi bjalo ka uniti ya ekonomi ke go tšwetša pele maloko a yona ka go dira ditirelo, go na le sa go oketša dipoelo. Diphetho mabapi le diphetho tša taolo di dirilwe ke balaodi ba koporasi.

Polasa bjalo kaTrasete

Trasete ka tlwaelo e hlamiwa ka nepo ya go lefa motšhelo le lefa (kudu go bana ba ka tlase ga mengwaga ye 18) gomme e ka ba le leloko le le teego ya go a 20, bao ba bitšwago baswari. Baswaredi ba na le maikarabelo a taolo ya trasete. Ge moswareledi a hwa, tšwetšopele ya trasete e laolwa ke bongwadišo bja bong bja trasete.

Khoporeišene yeo e Tswaletšwego

Khoporeišene e tswaletšwego ka kgwebo ye e sego ya theko ya godimo ya sebopego le mehola ya khamphani, eupša e lego semmušo ka bofasana. Maloko a ka tloga go tšwa go motho o motee go ba lesome, gomme ba na le maikarabelo a dikgopelo goba tahlego, ka ntle le ge moo ba ikwadisitšego bjalo ka mothekgi wa mašeleng. Dipoelo di arolwa go ya ka tumelelano ya go ngwalwa gomme maloko ka moka a tšea karolo ka taolo le go tšea diphetho tša khoporeišene yeo e tswaletšego. Khoporeišene yeo e tswaletšwego ga e emiše go ba gona ka nako ya lehu la leloko.

Translated by Lawrence Ndou