Diphapano Magareng ga Dikgomomaswi

Diruo tše nne tše golo - Holsteins, Jerseys, Ayrshires le Guernseys, di fapana go ya ka bophelo, boima, poelo ya maswi le tlhamo ya maswi, eupša fetogo e itšego ka gare ga diruo ke ye kgolo ka go swana.

Phapantšho Ya Dikgomo tša Holstein

©Louise Brodie

Holsteins e na le maswo a go faoana, a mmala wo moso le bošweu le ge e le gore mmala wo mohubedu o na le go hlaga. Ke kgomo ya go tia, ya go ba le maatla go lekana 750 kg, go 550 ka poelo ya godimo ya maswia, ya ka gare ga 8550 kg ka gare ga 30g kg ka letšatši mo nakong ya bogamelo (bogareng bja 28liter/ka letšatši).

Palogare ya makhura a maswi e ka gare ga 3.0% go ya go 4.2% mola diteng tša proteine di fapana go tloga go 2.5% go ya go 3.8%. Ge dijo di le tše nnyane goba di nale boleng bja maemo a fase, dikgomo tša Holstein tša sebopego se segolo di ka se loke. Ka tlwaelo, Holsteins di šomišwa tshepedišong ya bjang go swana le mo dintlong go ba dikempe tša go bulega. Di lešwa hlakanego ya dijo tša (furu, bjang) le tša metswakotii (tše tlišitšwego ka dithorwana ka enetši le proteine ya godimo) e kopantšhitšwe go ya ka poelo ya maswi goba lefelo la poloko la bogamelo.
Ka lebaka la gore diruo/ tswadišo tša Holstein ke ye kgolo mo diruong/tswadišong tša maswi mo lefaseng, palo ye kgolo ya batswadi e a hwetšagala ya go imiša ka maitirelo. Se se ra gore go tla kgonagala go boloa tshepedišo ya ditšini tša poelo ya maswi mola go kaonafatšwa mekgwa ya go swana go imiša.

Phapantšho Ya Dikgomo tša Jersey

©Chris Daly

Dikgomo tša Jersey ke tše nnyane, di na le mmala wo mosootho le bošweu gomme di kala 350 go 450 kg. Poelo ya maswi ya tšona e ka fase go feta ya Holsteins, a ka ba 5000 kg ya bogamelo, eupša maswi a Jersey a na le diteng tša maemo a godimo, maemo a makhura ka 4.0% go 5.5% gomme phesente ya proteine e tloga go 3.5% go ya go 4.5%. Dikgomo tša Jersey di na le mokgwa wa magareng le ge dipoo tša Jersey di tsebjago di le bogale.

Ka tlwaelo Jerseys šomišwa mo tshepedišong ya mafula ka lebaka la bokgoni bja tšona bja go fula mola do nyaka palo ye nnyane ya metswakotii ka labaka la poelo ya fasana ya maswi.

Phapantšho Ya Dikgomo tša Cows

Ayrshires ke diphoofolo tše di tiilego ka udders tše kgomaretšego. Mebala ya sefoka sa tšona e fapana go ya ka mmala wo mohubedu wo kopantšwego le bošweu. Boima bja dikgomo tša Ayrshire ke 400 go dikilogramo tše 600. Maemo a poelo ya maswi le dipersente ya makhura le proteine di magareng ga Holsteins le merseys. Makhura a maswi a phatlaladitšwe gabotse ka gare ga maswi, go fa mswi tatso ye bose le phopholego ya siliki.

Phapantšho Ya Dikgomo tša Guernsey

Dikgomo tša Guernseys di na le bogolo bja magareng tša boima ba go lekana 400 go 550 kg. Poelo ya maswi a tšona le tlhamo ya maswi (maemo a makhura le proteine) a ka magareng ga Jerseys and Ayrshires.

Guernseys ke dikgomo tša bogolo bja magareng le mmalwa wa serolwane wa go ba le bohubedu, ke dikgomo tše di fapafapanego ka boima bja magareng a go lekana 400 go 550 kg. Guernseys ke mehuta ye šomago gabotse ya ditšweletša tša dijo gomme di kgona go tšweletša maemo a godimo a maswi ka fase ga 20% go ya go 30% go feta mehuta ye mengwe Guernseys di gola ka pela ka pela gomme di kgona go ikoketša go tswala mo lebakeng la dikgwedi tše 22 le poelo ya ka pele. Mamane tša Guernseys di tla e le tše kgolo ge di belegwa, gomme di bonolo go di godiša le hlakahlakano ya tswalo ya ka fase. Poelo ya tšona ya maswi le tlhamoya maswi ( maemo makhura le proteine) di magareng ga Jerseys and Ayrshires.

Translated by Lebogang Sewela