Umehluko weeNkomo Zebisi

Imihlobo yeenkomo zebisi emine yi-Holsteins, Jerseys, Ayrshires kanye ne-Guernseys, ezihlukako ngobukhulu, ukukhiqiza ibisi kanye nokwakheka kwazo, kodwana ukuhluka kwazo kuya ngokobana mhlobo bani nokobana ziyafana ngobukhulu na.

Imikhgwa yeeNkomo Zebisi Zomhlobo we-Holsteins

©Louise Brodie
I-Holstein’s inetjhwayo alihlukileko, ivamise ukuba nombala onzima kanye nokumhlophe nanyana ibanawo umbala obomvu nokumhlophe. Yikomo eqinileko begodu ebudisi enobudisi obuyi-550 ukuya ku-750 kg, enomkhiqizo ophezulu webisi ongaba yi-8550 kg amalanga ayi-305 lokha nayimunyisako (ekungaba malitha ayi-28 qobe lilanga). ILevel yamafutha asebisini ihlangana kwe-3.0% ukuya ku-4.2% lokha amaprotheyini ahluka hlangana kwe-2.5% ukuya ku-3.8%. Lokha ukudla kungasikunengi nanyana kungekwekhwalithi ephasi ikomo yomhlobo we-Holstein ngeze yafaneleka.
Iholstein isetjenziswa lapha kusetjenziswa i-zero-grazing system lapha kunekampa evulekileko nanyana izindlu. Ziphiwa ihlanganisela yokudla emumethe ihoyi, utjani kanye nama-concentrates (ezithengwa ngama-pellets anamandla aphezulu kanye namaprotheyini) ahlanganiswe ngomkhiqizo webisi nanyana isigaba sokumunyisa. Ngombana umhlobo wekomo i-Holstein silwane esikhulu esikhiqiza ibisi ephasini,inamba enengi yeenkunzi zazo zisetjenziselwa ukwenza i-artificial insemination. Lokhu kutjho bona kuzokurhonakala ukutlhogomela indlela ze-genetic progress yokukhiqiza ibisi lokha kwenziwa ngcono ukuvunda kwazo.

Imikhgwa yeeNkomo Zebisi Zomhlobo we-Jersey

©Chris Daly
Iinkomo zomhlobo we-Jersey zincani, zinzotho ngombala kanye nokumhlophe zinobudisi obuyi-350 ukuya ku-450 kg. Umkhiqizo webisi wazo mncani kunewe-Holsteins, ongaba yi-5000 kg qobe iskhathi sokumunyisa nanyana ibisi lekomo ye-Jersey ineleveli ephezulu yamakhomponedi aqinileko, ileveli yamafutha kanye namaprotheyini ayi-4.0%ukuya ku-5.5% ahlangana kwe-3.5% ukuya ku-4.5%. Iinkomo ezisikazi zomhlobo we-Jersey azisibukhali khulu, iinkunzi ze-Jersey zaziwa ngokuba bukhali.
Iinkomo zomhlobo i-zisetjenziswa ku-pasture-based system ngebanga lokobana zirhona ukudla kuhle emadlelweni lokha zitlhoga isimedo esincani sama-concentrates ngombana zikhiqiza ibisi elincani.

Imikhgwa yeeNkomo Zebisi Zomhlobo we-Ayrshire

© Ayrshire Cattle Breeders’ Society
I-Ayrshire zinkomo eziqinileko ezinamabele ajame kuhle. Uboya bazo buyahluka ngombala ukusuka embaleni okhanyako ukuya kodephileko onzotho ohlangene nomhlophe. Ubudisi bekomo yomhlobo we-Ayrshire busuka ku-400 ukuya ku-600 kg. Ileveli yamaphesendi webisi, amafutha kanye namaprotheyini ahlangana nendawo hlangana kwe-Holstein’s kanye ne-Jersey.

Imikhgwa yeenkomo Zebisi zomhlobo we-Guernsey

©Lucinda Morgan, The English Guernsey Cattle Society
Iinkomo yomhlobo we-Guernsey zinkomo ezihlangana nendawo ezisuka hlangana ne-400 ukuya ku-550 kg. Umkhiqizo wazo webisi kanye ne-composition yamafutha (amaprotheyini kanye namafutha) zihlangana nenkomo ze-Ayrshire.

Translated by Lizzy Shongwe