Bofokodi Dikolobeng

©Glenneis Kriel
Bofokodi ke bothata bjo bogolo ka tšweletšong ya kolobe. Bohloko bjo bo sepelelanago le bofokodi bo ka dira gore go be boima gore dikolobe di sepela go ya dijelong tša dijo le meetse, seo se ka tlago sa ba le khuetšo ye mpe kelong ya kgolo ya tšona, bobotseng bja tšona gomme se ka hlola kgatelelo ya monagano seo se ka dirago gore di be kotsing ya malwetši. Bofokodi gape bona le seabe se sempe ka go tswaleng gomme e bile se bonwe bjalo ka lebaka la bobedi la mathata a magolo, ka morago ga mathata a go tswala, gore ditshadi di fagolwe nako e so fihle.

Go Hlaola Mathata

©Glenneis Kriel
Pukana ya Mokgatlo wa Batšweletši ba Nama ya Kolobe ka Aforika Borwa (SAPPO), Pigs for Profit, e šupa go hlotša, mathata a go sepela, kolobe e emesitše leoto le e tee go tloga fase, dikolobe di sa nyake goba go di palelwa ke go emelela go tloga fase goba di goga maoto a tšona fase le dikopantšhi tšeo di rorogilego goba go fiša go e o kgoma bjalo ka maswao a magolo gore se sengwe se phošagetše.
Go šupa leoto, mathata a leoto, balemirui ba swanetše go hlohleletša dikolobe ka moka go emelela le go lebelela ka tsela yeo di sepelago le go tloga. Šedi ye kgolo e swanetše go fiwa tšeo di patlamego fase.
Maoto a dikolobe le ona a swanetše go lekolwa ka mehla go hlaola tše di sa lokago.Dikolobe di na le maoto a ma nnyane le mebele ye megolo, bjale maoto tšona a ba bohloko goba a gobale ga bonolo, kudu ge di imile gomme di swanetše go rwala boimanyanam go feta ka boima bja ka mehla. Dinyakišišo di hweditše gore bontšhi bja ditshdi di amilwe ke dintho tša maoto, ka fao kalafo ya ka pela e bohlokwa go thibela mathata a mogolo.
Lekwalo la Saete ya Dikolobe Lameness in Pigs le šišinya gore balemirui ba fe ditshadi dintlha ka mosepelo go tloga go lee go ya go tše tharo tšeo, go ya ka bona go nolofala ga go sepela mo lefaseng le le hlwekileng, le le omilego, la go tia. Dintlha tša lee di tla bolela ka bofokodi, mola ntlha ye tee e swanetše go beelwa diphoofolo tše di bogareng ka bofokodi, ka mantšu a mangwe, di sepela ka tokologo, eupša di ka bonalala di tiile.
Dintlha tše pedi tše di tla šomišetšwa tshadi go selo seo yeo e nago le bofoki bja bo nnyane. E tla šomiša magato a manyane goba e hlotše, eupša e rwale boima leotong leo le huetšwego. Tše tharo di swanetše go šomišwa go tshadi yoe e fokolago kudu, gomme ga e rwale boima maoto a amegilego e bile e nyaka hlohleletšo ya go tloga.

Dilo tše di Hlolago

©Glenneis Kriel
Le ge e ka ba gore bofoki bo hlolwago ke tša go tloga ka gare goba kgolo ye e sa lokago, kudu e hlolwa bohloko bjo bjo amanago le malwetši, dikgobalo tše di amanago le kgatelelo ya monagano goba malwetši a sa bonalego. Go ya ka Saete ya Kolobe, dingaka tša diphoofolo di šišinya gore balemirui ba beye ditherei tšeo di tladitšwego ka go kalaka ya go oma ka tšhepedišong ya bojelo ya elektroniki gore ditshadi di kgone go ema ka ge di ja. Kalaka ya oma gomme e bolaya twatši maotong nako ye nngwe le ye nngwe ge tshadi e tsena ka lifelong, yeo e ka thuša go thibela bofoki bjo bo hlolwago ke dintho dinaleng.

Translated by Lawrence Ndou