Dilo tše di ka Bakago Bofokodi Dikolobeng

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA

Mokgatlo wa Batšweletši ba Nama ya Kolobe ka Aforika Borwa (SAPPO) ka Pigs for Profit pukaneng ya tšweletšo ya ona, o šupa dilo tše di latelago bjalo ka dilo tše di bakago bofokodi le morepho ka dikolobeng.

Marapo a Robegilego

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA

Dikolobe di ka robega marapo nakong efe goba efe, ka lebaka la kgobalo goba mathata a marapo. Kolobe yeo e robegilego lerapo, e ka ba e sa oketše boima mo sethong se se robeilego, setho se ka rwelwa go tšwa fase, kolobe e ba e sa kgone go emelela, setho se ka ba se senyegile goba se rorogile goba se dira modumo wa go šila ge se sepetšwa.
Marapo a robegilego le dikgobalo di ka efogwa ka tshwaro ye botse, mabato a a sa thelelego, a go lekana, la go oma, le go se tlatše diphoofolo kudu. SAPPO e akanya gore dikolobe tše di nago le marapo a robegilego di bolawa ka pela ka moo go kgonegago go thibela go senyega maphelong a diphoofolo le go fokotša tlaišego ya diphoofolo.

Dikgobalo tša Mokokotlo le Dikaku

Dikgobalo tša mokokotlo goba dikaku di ka ba ka lebaka la dikgobalo tše di hlotšego ke ka go bethwa ka maatla ka morago ga mokokotlo, ge phoofolo e thelela le go sopa goba poo ya kolobe yeo e sego ya fagolwa e le go boima go kolobe ya tshadi. Diphetetšo ka lebaka la go loma mosela go fa mohlala, go ka feletša ka dikaku mokokotlong. Maemo a a tla feletša ka kolobe gabotse e šetšego ka maemo a go dula bjalo ka mpja e goga maoto a yona a ka morago go sepela goba go tšwela pele ka maeomo a go robala.
Bjalo ka marapo a robegilego, e ka thibelwa ka tsela ya go swara botse, go ba le mabato a go sa thelele, a go oma le go sa tlatše diphoofolo kudu. Tlhokomelo e swanetše go tšewa go sa šomiše dipoo tša dikolobe tša go se fagolwe tše kgolo kudu mo ditshading tša dikolobe le go thibela go loma mosela, seo ka tlwaelo se gopolelwago go tlaleng kudu, sebaka sa go se lekane sa go fepa le malwetši a maemo a godimo a malwetši. Dikolobe tša ditshadi tšeo di gobetšego, di ka fola ka go ikhutša, eupša dikgobalo tše šoro tša mokokotlo le dikaku go ka diragala gore di sa sepelelane le kalafo.

Mathata a Marapo

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA

Marapo ao a bago boleta goba go robega bonolo a hlolwa ke boleng bja go fokola bja furu ye e sa fego dikolobe kabo ye e lekanego ya kalasiamo goba fosforo. Dika tša phepo ye fase di ka ba di šetše di bonwa ka pela leboong la tšweletšo bjalo ka kgolo ya lerapo ye e sa tlwaelegago ka mo dikolobeng tše nnyane goba dikolobe tše golago.
Moo ditlhaelelo tše di diragalgo gape goba tšeo di bonwago ka moragonyana ka kgato ya go ka feletša ka go fokola ga marapo ao a ka feletšago mo polaong ya dikolobe. Dikolobe tše di amegago di ka ba di hlotša, go hlaka go tšwa marapong a a robegilego goba go palelwa ke go emelela.
Go efoga bothata bjo, balemirui ba swanetše go fa dikolobe tša bona phepo ya lekanywa go sepela ka leboo ka moka la tšweletšo. Balemirui ba swanetše go lemoga seabe sa bothata bja meetse a mantšhi go feta goba ga metswako ye mentšhi ya ayone goba dimetale tše boima ka meetseng bjalo ka se se ka thibelago nyaka ya go mona diminerale, yeo e ka feletšago ka tšwelelo ya diso tša maoto.
Mothopo o okeditšwego wa kalasiamo goba fosforo o ka fiwa dikolobe tšeo di tlaišegago ka lebaka la phepo ye e fokolago, eupša dikolobe tšeo di sa kgonego go sepela goba di lego ka bohloko bjo bo molaleng di swanetše go bolawa.

Bolwetši bja Marapo

©Glenneis Kriel

Bolwetši bja marapo bo ka bakwa ke maemo a phetelelo, dikolobe ka go nona kudu le dikolobe tšeo di golago ka lebelo le le fetišago. Dikolobe tšeo di amegilego di ka ba di hlotša, go se nyake go emelela goba go ba le setho se se tee goba go feta tšeo di rurugilego tšeo gape di gore le go borutho ka go kgoma.
Dikeletšo mabapi le go thibela bolwetši bja marapo, go akaretša go dira maphelo a botse, go bolaya ditwatši gadipane mogodu wa bafsa bja dikolobje ka morago ga matswalo le go laola go ja dijo le diphoofolo tša tswadišo tša go ema thwii. Pigs for Profit e eletša balemirui go boledišana le dingaka tša bona tša diphoofolo ka kalafo, ka ge bolwetši bja marapo e ka fetola botse ka dibolaya twatšings. Tshenyo ya diikopanyo, le ge go le bjalo, e ka ba ye šoro le gore mokgwa wo mokaone wa go rarolla bothata bjo e ka ba go bolaya kolobe.

Mpholo

Letswai le le feteletšego, dibjalo tše di itšegos, diminerale, dibolayasenyi le dibolayangwang di ka hlola karogano yeo ka nako ye nngwe a k aba e felegeditšwe ke letšhologo le go hlatša. Balemirui ba swanetše go thibela se ka go thibela diphoofolo mo dilong tše tše mpholo, go fokotša go ja letswai le go se di fe swili.

Lebato

Kaedi ya MSD ya Diphoofolo ka Ka botlalo bja bofoki ya yona e hlaola mohuta wa lebato bjalo ka taetši ye kgolo ya bofokodi, ka mehuta ka moka ya mabato ya go ba le “ya go amanatšha bofokodi le ona”. Ditšhila le phulo, go fa mohlala, e ka ba ye e omilego kudu goba e kolobile go fetiša, go iša mathateng a maoto le diphetišo, mola malao e ka ba go mothopo wa pakteria yeo e hlolago go fetela ga bolwetši bja marapo, go swana le Erysipelothrix rhusiopathia.
Maemo a lebato le ona a ka huetša bofokodi ge le le la go thelela, le kolobile goba le na le melete, dikgoba le magomoa a bogale ao a ka hlolago dikgobalo.

Translated by Lawrence Ndou