Ukupha Imiqasa Ukudla

© Karoline Steenekamp

Nanyana kungaba ngiyiphi indlela yokupha imiqasa ukudla othatha isiqunto sokuyilandela kubalulekile bona ingatjhuguluki. Ipha imiqasa ukudla ngeskhathi sinye malanga woke, kodwana kunqcono ukuyipha ukudla kabili ngelanga kunakanye. Qiniseka bona koke ukudla kufretjhi begodu abunaso isikghoro. Lapha kunemiqasa edlula munye ngehogweni, qiniseka bona yoke irhona ukudla itjhaphulukile ngeskhathi sinye.
Iinkotlelo zokudla kufanele zibematsikani ngokwaneleko ukuqiniseka bona awukho umqasa ongahlala phezu kwazo lula begodu kufanele zidlale sihlanzekile ngasosoke iskhathi. Ungatjhugululi ukudla msinya. Imiqasa yommango idla ukudla okukhona ngeskhatheso sonyakeso. Iinkhathi zonyaka zitjhuguluka buthaka begodu nokutjhugululwa kokudla kufanele kwenziwe kancani kancani.

Amanzi

Amanzi kufanele ahlale akhona ngeskhathi soke begodu ahlale afretjhi. Emtjhinini omunye nomunye osetjenziswako ngaphandle kwengono, iinkotlelwezi kufanele zingabi nayo i-algae begodu zihlanjwe ngeskhathi soke.

Amabhala

Ibhala ngenye incenye yokudla okubalulekile khulu komqasa begodu kufanele lihlale likhona ngeskhathi soke. Ibhala lingenziwa ngemihlobo eyahlukahlukeneko yotjani obomileko obufana ne-teff, eragrostis, red orchard, i-oats kanye nobunye nobunye utjani obufeyini. Ihlanganisela yotjani le ingatjalwa yoke ukwenza bona ibhaleli linambitheke kamnandi. Amakhambi afana ne-parsley kanye ne-stinging nettles angafakwa nawo ehlanganiseleni yebhaleli. I-oats yenza ukudla okuhle kodwana akukafaneli iphiwe imiqasa ebafazi esele izokubeletha.
Nange i-oats ingafakwa lapha imiqasa le izokubelethela khona, iintangana ezisembewini ye-oats leyo zingadabula amathumbu wabentwana bomqasa zibabulale. Utjani obumabhombo ekuvamise ukufulelwa ngabo bunezakhi mzimba ezincani begodu abusimnandi njeke abubalwa njengebhala. Ibhala kufanele libekwe endaweni eyomileko nepholileko. Ibhala elinesikghoro liyingozi begodu kufanele kutlhogonyelwe bona lihlala lifretjhi.

I-Lucerne

I-lucerne kukudla okunama-protein amanengi begodu kufanele kusetjenziswe njengokudla okunikeza ngama-protein begodu ingasetjenziswa njengebhala ngombana ingenza imiqasa bona iqurhelane. Kunendlela ezimbalwa imiqasa engaphiwa ngayo i-lurcene. I-lucerne ingadliwa ifretjhi begodu kufanele ithome idlewe kabuthaka begodu msinya ngemva kosikwa imnandi. I-lucerne etjhwabileko ingenza bona imiqasa iqurhelane begodu ingayibulala. Nanyana kunjalo susa zoke iinsalela zayo emahogweni wemiqasa ngemva kwe-iri uyiphe yona uyifake embundwini wekhomposti.
I-lucerne iyomisiweko ingaphiwa imiqasa ngombana izele ngamakari njeke kumkhumbulo omuhle ukubeka i-lucerne eskotlelweni usebenzisse ihariga yamabhala. Amablari omileko azisukela esdindini lula begodu lokhu kukona ukudla okudurileko.
Indlela elungileko yokupha imiqasa i-lucerne kuyithelela eskotlelweni esinganalitho begodu nesihlanzekileko. I-lucerne iyatholakala koke lapha kuthengiswa khona ukudla kwenlwana begodu ingajamela yoke imihlobo yokudla kwenlwana, kwaphela nayisetjenziswa nebhala elilungileko kanye nemirogo yombala ohlaza satjani ehlaza efretjhi.
©Karoline Steenekamp

Ama-Concentrates

Ukudla kwemiqasa okubizwa bona yi-Concentrated high protein rabbit pellets iyatholakala kibo boke abathengisi kokudla kwenlwane, kodwana kuyadura.
I-Pellets ayikabaluleki emaplasini akhiqiza kancani ngehloso yokuvikela ukudla kunalawo akhiqiza khulu ngehloso yokusa imikhiqizo yawo enarheni zangaphandle nanyana iimakethe zobukhazikhazi.

Ukudla Okuhlaza

Ngaphandle kwengadi yemirorho neyamakhambi emajadu, ikgwebo lokulima ngemiqasa lingafeyila. Imiphakathi kanye nabalimi abafuna ukufuya imiqasa ngehloso yokuyenza inyama yokondla imindenayo kufanele ibe nengadi ekhiqiza imirorho eminengi unyaka woke.
Ngeze kwarhonakala bona kubeneskhathi enyakeni lapha ingadi leyo ingeze yarhona ukuletha iinfuneko zabantu nanyana zenlwana ezithembele kiyo bona ziphile. Eminye imirorho inetjhefu begodu akukafaneli bona iphiwe imiqasa. Eminye yemirorho le kubalwa iintjalo zamazambani, zetamati kanye ne-rhubarb. Umgade, i-squash kanye ne-melon zintjalo ezingakalungeli imiqasa.
Imirorho elingele imiqasa mdlwaza, spinach, kale kanye ne-marog (ebuye yaziwe ngespinach somango) imakari we-cauliflower, kanye nehlokwana ze-cauliflower, i-brocolli kanye nebhedrudi. Nangabe awunasiqiniseko somrorho omutjha, wuphe imiqasa kancani ukuvange nokunye ukudla owaziko bona iyakuthanda.
Umqasa ngeze yawudla umrorho loyo ngaphandle kwalokha ulambe khulu, ekungakafaneli bona kwenzeke. Amakhambi nawo abaluleke njengemirorho.
Amakhambi akabonwa kwaphela njengokudla, abuye abesihlahla.

Translated by Busisiwe Skhosana