Ngitlhoga ini Ukuthoma Ibubulo Lokufuya Iinyosi?

Ufunda Njani Ukufuya Iinyosi

©The Animal and Plant Health Agency, Crown Copyright
Abafuyi abatjha beenyosi babukela amavidiyo we-YouTube, kodwana amanengi wama-vidiyo la enziwe enarheni yange-USA kanye be-Europe. Iinyosi zeSewula Africa aziziphathi ngokufana neze narha ezimbilezi, zinekani khulu begodu zitinya ungaba nemiraro emikhulu khulukhulu lokha nawu ne-allergy yazo kubika u-Downie wehlangano i-Beeware. Njeke kuphakanyiswa bona abafuyi beenyosi bakhambele isfundobandulo nanyana benze irhubhululo ebafuyini benyosi esele banelwazi kanye nabafundisi.
Funda ngokufywa kweenyosi ngokufunda nanyana ngokukhambela isifundo bandulo sokufywa kweenyosi. Ukusebenza nabafundisi abahla kuzokufundisa iindlela zokufunda ngokwenza. ESewula Africa. Incwadi i-Blue Book (“Beekeeping in South Africa” by Johannesmeier et al.) yaziwa njengencwadi eziphala zoke efundisa ngokufywa kweenyosi.

Hlangana kwenhloko ngeemfundo bandulo zokufywa kweenyosi kubalwa ithiyori yeenyosi, lapha zihlala khona, ukutlhogonyelwa kwezindlu zazo,ukukhulisa indlovukazi kanye nokuthatjhwa kweliju. Isifundo bandulwesi sitlhadlhula bona ukhetha njani begodu wakha njani izindlu zeenyosi, ukukhetha iinsetjenziswa zokufuya iinyosi ozozitlhoga, ukobana ulithapha njani iliju kanye nokobana uzifudusa bewuzibambe njani iinyosi.
Nange ungarhoni ukukhandela isifundo bandulwesi, nanyana ilanga lokuthola ilwazi, linga ukuthola ozokufundisa onjengomfuyi weenyosi osele anelwazi onerhuluphelo lokukwabela ngelwazi.

Ngizibekaphi Izindlu Zeenyosi?

©Marinda Louw
Nange uhlala edorobheni, thola kwamasipala wakho bona kuvumelekile bona ungafuya iinyosi endaweni ohlala kiyo. Nange kuvumelekile beka izindlu zazo emamitheni ayi-50 kude neelwane kanye nabantu. Eendaweni ezisemakhaya, beka izindlu zazo kude neenkukhu kanye namapera, iinyosi aziwuthandi umnuko weenlwane.
Indawo lapha iinyosi zibekwa khona ibizwa bona yi-apiary. I-Apiary itlhoga kobana ibe semthunzini, endaweni eyomileko kanye nenelanga kodwana ingabi lapha kunombethe khona. Ukungezelela, itlhoga bona irhone ukuletha ukudla kanye namanzi kweenyosi kungabikude ngamakhjilomitha ayi-3 - 5 ukusuka ezindlini zazo.
Nayana ezinye iindawo zinakho ukudla okwaneleko ezingakupha imihlambi yazo. Ngeze kwanela ukuzitlhogomela unyaka woke. Njeke, kungatlhogeka bona ufuduse imihlambi uyise eentjalweni ezifaneleko lokha nazihlumako. Lokhu kungakulrthela inzuzo abalimi abanebhonasi yabafuyi beenyosi.
Ngesikhathi soke bawa iimvume emnikazini wendawo ngaphambi kokobana ubeke izindlwezo endaweni yakhe.
Ihlangano ye-South African Bee Industry Organisation (SABIO) ejamele abafuyi beenyosi eSewula Africa yeluleka nabafuyi bazo bona batlolise izindlu zazo nomnyango we-Department of Agriculture, Forestry and Fisheries (DAFF).

Ungawutholaphi Umhlambi Weenyosi

©Marinda Louw
Ukuthoma ibubulo lokufuya iinyosi utlhoga umhlambi weenyosi kanye nezindlu zazo. Kunendlela ezimbalwa ongathola ngazo umhlambi loyo:
Ungawuthenga ebafuyini bazo esele banelwazi.
Ungathiya umhlambi weenyosi. Ungazithiya kuhle etwasahlobo.
Ungafudusela indlu esele ikhona enomhlambi weenyosi. Kodwana kufanele ube nelwazi.
Ungarherha umhlambi weenyosi ngokuhlikihla iliju ngaphasi kwezindlu zazo, ngokusebenzisa iliju oplithengileko, nanyana ngokuhlikihla i-lemon grass ngaphasi kwezindlu zazo.
Iinyosi zihlala emadwaleni, emigodini, embobeni zemithi kanye nemabhokisini wesikhuni. Ukuhlalisa umhlambi weenyosi uzokutlhoga izindlu zazo. Zingathengwa ebubulweni elenza iinsetjenziswa zeenyosi. Kunamabubulo ambalwa athenjwako athengisa izindlu zeenyosu kodwana utlhoga ukutlhogomela abathengisi ngombana abanye abathengisi ezihle. Ukobana ziyathengeka akutjho bona zihle.
Ngesinye isikhathi, abafuyi beebyosi bathengisa izindlu zazo, kodwana kufanele zisterilayiziwe ngaphambi kokusetjenziswa ukukhandela ukutheleleka ngamalwelwe. Izindlu zeenyosi ezisebenzileko zingasetjenziselwa ukuthiya umhlambi omutjha weenyosi.

Amathulusi Wokufuya Iinyosi

©Chris Daly
Uzokutlhoga amathulusi alungileko ukusebenza eemhlambini weenyosi. Nange izindlu zazo zingatlhogonyelwa kuhle, zizokukhamba ezindlunwezo zizifunele indawo ephephileko zihlale khona.
Kuphakanyiswa bona uthenge i-ovoroli izijwa ifike phezulu kanye neveyili yokuvikela ubuso bakho kanye nentambo ekuthengi zingalunywa. Kutlhogeka namahasikune weskhumba nanyana enziwe nge-PVC, kanye nama-gaiter wokuvikela amadolwakho kanye namabhudzu. Uzokutlhoga ne-smoker, nethulusi lezindlu zeenyosi kanye nebratjhi yeenyosi. Lada, nacelle uthapha iinyosi,uzokutlhoga isimbi yokulidosa.

Translated by Lizzy Shongwe