Mbeu ya Khuhu

© Chris Daly

U kona u vhona mbeu ya ṅwana wa khuhu zwi a konḓa, azwi ngi kha dzinwe phukha hune wa vhona nga mbeu ngauri mbeu dza khuhu dzi dzula nga ngomu ha khuhu henezwo zwiita uri zwi konḓe vhukuma u i ṱalusa. Huna zwithu zwiṱuku, sa tsumbo u vhona mbeu ya khuhu u fanela u rembulusa ṋelete nga nnṱha ha ṱhoho yayo. Khuhu i mbo ḓi pfi ndi ya munna arali ya rembuluwa nga nḓila ya vhukuma ya tsadzi i rembuluwa nga nḓila i songo ḓoweleyaho. Kana arali wa takula khuhu nga mukulo wayo ya imisa milenzhi ndi ya phambo, arali milenzhe ya sokou ralo ndi ya tshiduna.
Zwinwe ndi zwauri unga kona uvhona mbeu arali wo lavhelesa tshivhumbeo tsha kumba , muhumbulo u wa uri kumba ḽo no nga bola ndi ḽa ya tshinna ngeno ḽa tshivhumbeo tsho yaho matungo hu ḽa ya phambo. Hezwi zwithu ndi zwa vhukuma u fana na musi u tshi khou posa tshelede fhasi wa vumba uri ndi teila kana hede zwine zwa mba uri, uri u ambe zwa vhukuma na zwezwo zwi akonḓa.
Inwe nḓila ndi u sedza mabesu a khuhu nga u ima wa sedza. Hu khou ḓi wa nwa dzinwe nḓila dza u kona u vhona mbeu ya khuhu fhedzi vhunzhi hadzo dzi a ḓura vhukuma.

Mithenga kha u Sedza Mbeu

©Chris Daly
Kha dzinwe khuhu dza phambo dzi akona u sumbedza mithenga u ṱavhanya u fhirisa dza tshinna. Dza phambo dzi avha na mabesu ane o hula zwavhuḓi, ngeno ya tshinna hu sina tshithu. Nga u angaredza u lapfa ha mabesu zwi ya kona u ṱalusa mbeu. Hezwi zwi shuma kha dzine dza khou fhedza u bebiwa hune phambano ya hone i mbo ḓi ngala ngala hu tshi fhela vhege mbili.
Muvhala wa dzinwe dza u beba iya kona u ṱalusa mbeu, dza u tea u ṱangana dzine dza vha dzi na mabesu matsu na matshena ngeno dza tshinna dzi sina mitalo, uya kona u dzi ṱalusa zwavhuḓi. Hezwi zwi a itea na kha dza muvhala wa siver na gold hune dza tshinna dza vha na muvhala wa silver ngeno dza tshisadzi dzina muvhala wa gold dzine dza bveledza muvhala mutshena u songo tou tshenesaho na mutsuku wono nga buse. Dza tshinna dzine dza vha na muvhala wa Gold kha dza tsadzi dzine dza vha na muvhaala wa silivhere, nga tshinwe tshanda dzi ḓo bveledza vhana vha gold na silivhere.

U Khethulula Mbeu

Hezwi zwi bveledzwa nga professoer Kiyoshi Masui wa Japan nga 1930. ndi inwe nḓila ya nnṱha vhukuma ine ya thusa kha u kona u ṱalusa mbeu ya khuhu hune kana hu sina mbeu yo no kona u tou vhonala. huna zwivhumbeo zwo no swika 15 zwine ra fanela u zwi lavhelesa.
Dzine dza vha dza mushumo vha ya kona uvhona mbeu ya khuhu nga dzi second mbili fhedzi hune zwa vha zwi zwa vhukuma nga 90% uya 95%, hune vha songo pfumbudzwaho vha kona u humbulela 70%. Vha sa ḓivhi tshithu avha faneli na luthihi u edzisa hezwi ngauri wa zwiita unga vhulaha na khuhu.

Ima u Lindele

©Chris Daly
Inwe nḓila ya u kona u vhona mbeu ya khuhu ndi u ima wa lindela. musi khuhu i tshi khou hula zwi ya kona u vhonala uri ndi ya mukukulume kana ndi phambo naa. Uya kha vha Poultry Bullet kha zwe vha nwala u tshi toda uvhona khuhu ya tshinna i:
  • I ḓo thoma u ita unga ndi yone yone na u funa zwa u gomba
  • Mithenga ya hone iḓo shanduka ubva kha tshipulumbu uya kha u tanḓavhuwela matungo zwine zwo ḓala kha dza tsadzi na vhana, ya penya na mithenga yo tou itaho tswititi ya tshipulumbu kha mikulo na mathomo a mutshila.
  • Combs na wattles dzi ḓo hula u ṱavhanya u fhirisa dza tsadzi.
  • Ṱhoho i mbo ḓi vha na misipha zwiṱuku
  • Vhanwe vha ya kona u ṱalusa nga muvhala na maitele zwi a thusa kha u ṱalusa.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe